81 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 81, mo invéci 'l an 81 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)

'L 81 (utantùn, ottantuno in itagliàṅ, octoginta unus in latèin) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs 'l 80 (utànta) e 'l vin prìma edl 82 (utantadū). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt LXXXI. In dla numerasiòun ordinèla al tóś 'l utantunéśim post.

Proprietê matemàtichi edl 81

'L 81 'l è 'n nùmer cumpòst, send la moltìplica dal 3 col 27:
Fatoriśasiòun: $81=3\cdot 3\cdot 3\cdot 3=3^{4}$
'L è al nôn nùmer naturêl a ès'r un quadrê, al quadrê dal ±9, vìst ch'al vìn dòp di quadrê 'd chiètr 8 nùm'r intēr ch'a vin prìma dal 9.^[1]
'L è la querta potèinsa dal nùmer ±3.

Chel dō proprietê chè i s pólen anca scriver:

\log _{9}81=2

Logarìt'm in dla bêś 9 edl 81 'l è al 2, a dir che 'l esponèint da dèr a 'l 9 p'r avér 'l 81, 'l è 2;

\log _{3}81=4

Logarìt'm in dla bêś 3 edl 81 'l è al 4, a dir che 'l esponèint da dèr a 'l 3 p'r avér 'l 81, 'l è 4.

Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[2]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 4-quèśi prim:^[3]^[4]
16, 24, 36, 40, 54, 56, 60, 81, 84, 88, 90, 100, 104, 126, 132, 135, 136, 140, 150, 152, 156 184, 189 ...
Send la sóma di só diviśōr più cìca che lò medéśum,
1+3+9+27 = 40 < 81, dòunca 'l 81 'l è 'n nùmer difetìv.
'L è 'n nùmer etagonèl.
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 80-gonèl sentrê, gnend dop edl 1.
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 81-gonèl, gnend dop edl 1.
'L è 'n nùmer perfêt totiìnt.
'L è 'n nùmer potèint.
'L è 'n nùmer 'd Harshad.
'L è 'n termin dla sucesiòun ed Mian-Chowla:

1,2,4,8,13,21,31,45,66,81,97,123,148,182,204,252,290,361,401,475,\dots

^[5]

Al polìgon regolèr con 81 cô.

In dla śmorfia, al nùmer 81 al vōl dìr "I fiōr" (′E sciure in napoletàṅ, damànd ch'a gìsen I fiori in itagliàṅ).

↑ (EN) Sequèinsa A000290 di nùmer quadrê edl’OEIS.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014613 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A005282 di nùmer 'd Mian-Chowla.