Alice in Chains: differenze tra le versioni

Naviga nella cronologia in modo interattivo

← Differenza precedente Differenza successiva →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VisualeWikitesto

In linea

Versione delle 12:25, 15 feb 2015

Miranduléś

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

«

Into the flood again, same old trip it was back then, so I made a big mistake try to see it once my way. Am I wrong? Have I run too far to get home? Have I gone? And left you here alone, if I would, could you?»

(EN)(Would?, 1992)

«

Incóra in dal dilùvi, al sòlit vèć viàś ch'al tórna indrē, acsè a-j-ò fat un śbàli ad c'l àtar mónd, a prōṿ a védar par na vòlta a la mè manéra. Sòṅ-j-a drē a śbaliàr? ò-j-a curs tròp luntàṅ par psēr turnàr a cà? Sòṅ-j-a andâ via? E a t ò lasâ da par tè, s'a 'l vlis, prév-at?»

(MUD)

Al lógo di Alice in Chains

Gl’Alice in Chains (Aliśa in cadéni) i èṅ un grup rock americàṅ nâ a Seattle in dal 1987. I èṅ, insém a Nirvana, a i Pearl Jam e a i Soundgarden, una dal bandi più famóśi dal gir dal grunge americàṅ. Però, a difarénsa ad chi àtar, la mùśica di Alice in Chains la ténd da piò vèrs 'l Heavy metal ch'a 'l punk rock o a 'l rock psichedèlic. Qvél ch'a i tèṅ unî a 'l grunge i èṅ gl'urìgini (la sità ad Seattle, in dal Stat ad Washington) e i tèst tratâ, cun di téma intruspetìṿ e anc trist.

Biugrafìa

Gl'Inisi

Al grup al s fórma in dal 1987 da 'l séndri di Alice N' Chainz e di Diamond Lie: Layne Staley 'l è 'l cantànt, Jerry Cantrell al chitarìsta, Sean Kinney al baterìsta e Mike Starr al basìsta. In dal 1989 i s métan 'd acòrd cun qvéi dla Columbia Records e inn dal Luj dal 1990 a vèṅ fóra al prim EP We Die Young (Nuàt'r a murém śōvan) c'n al braṅ ch'a gh dà 'l tìtul ch'al dvènta pupulàr in dal ràddio ch'i traśmétan 'l heavy metal.

«

Another alley trip, bullet seek the place to bend you over then you got hit and you shoulda known better, faster we run and we die young.»

(EN)(We Die Young, 1990)

«

'N àtar viàś in di vìcui, la balìna la pésca 'n àtar pòst par pigàr-at pò 't vèṅ culpî e at gh'arév da savér-al méj, a curém più fòrt e a murém śōvan.»

(MUD)

'L esòrdi e al sucès

Sémp'r in dal 1990, a véd la luś al prim disc, Facelift cun la hit Man in the Box traśmìsa par MTV. Gl'Alice in Chains i vaṅ in tour e i vèran i cuncèrt p'r i Van Halen e p'r Iggy Pop. In dal 1991 i sònan da 'l viṿ p'r al Clash of the Titans, insém a Slayer, Anthrax e Megadeth.

«

I'm the man in the box, buried in my shit. Won't you come and save me, save me.»

(EN)( Man In The Box, 1990)

«

A sòṅ 'l óm in dla scatla, saplî in dla mè mèrda. Vō't minga vgnir a salvàr-um? Salva-'m. »

(MUD)

Dòp avér fat vgnir fóra 'l EP acùstic ciamâ Sap (Linfa, cun gl'òspit Mark Arm di Mudhoney e Chris Cornell di Soundgarden), cun quàtar braṅ Brother, Got me wrong, Right turn e Am I inside) e na ghost track finàla, in dal 1992 al grup al s fà cgnósar incóra da piò quànd una dal canti lōr, Would?, l'è misa dèntar a la culóna sunòra dal film Singles - L'amore è un gioco (Put - 'l amōr 'l è 'n śōg), dal regìsta Cameron Crowe, ch'al cònta la vita ad soquànt óm put ad Seattle.

«

You sugar taste, sweetness doesn't often touch my face, stay if you please, you may not be here when I leave.»

(EN)(Got Me Wrong, 1992)

«

Tè ch'at sà ad sùcar, la ròba dólsa da spés la n tóca minga la mè fàcia, stà chè s'at fà piaśēr, at prév n ès'r-ag minga quànd a partirò.»

(MUD)

'L àlbum Dirt (pólvra), impinî dimóndi ad cal sòṅ pēś lè caraterìstic dal grup, 'l è stâ fat in d'l Aṿtòṅ dal 1992, e 'l è stâ 'n sucès cumerciàl e artìstic. Però i tèst 'd 'l àlbum, acsè scûr e duminâ par gl'argumènt 'd èsar da par lò (i sìngui Them bones, Angry chair), dla guèra (Rooster) e dla dipendénsa (Sickman, Junkhead, Down In a Hole e Dirt), i àṅ fat crédar in cal mumént lè che Layne Staley al fus un drugâ pódag. Adès a s sà che gran part ad cal sintìr dir lè 'l éra véra dabòṅ. Stés dascōrs p'r al basìsta Mike Starr ch'al mularà 'l grup par cla dipendénsa lè (li lò 'l è pò stâ vdû in dal Maǵ dal 2009 a New York sunàr in na cover band di Alice in Chains stés).

«

I believe them bones are me, some say we're born into the grave, I feel so alone, gonna end up a big ole pile a them bones.»

(EN)(Them Bones, 1992)

«

Mè a créd che chi òs lè i sìan mio, qualchidòṅ al diś ch'a sém nâ in na tómba, a m sènt acsè da par mè quànd a s và a finìr in un muć 'd òs.»

(MUD)

Dirt 'l è 'l àlbum più vindû dal grup ('l à anc tucâ al sèst pòst in dla clasìfica americàna dla Billboard, cun quàtar disc ad plàtin). In mèś a 'l disc a s cata anc un bran strumentàł sénsa tìtul in dua Tom Araya di Slayer al siga "I'm Iron Gland!".

Layne Staley tòlt śò a Boston in dal 1992

«

Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, losin my soul. Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, outta control. I'd like to fly but my wings have been so denied.»

(EN)(Down In A Hole, 1992)

«

Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd la mè anma. Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd al cuntról. A vrév vulàr ma 'l mè ali i èṅ stadi tajàdi.»

(MUD)

Dū an dòp gl'Alice in Chains i faṅ vgnir fóra 'n àtar EP acùstic cun sèt braṅ Jar of Flies (Baràtul ad móschi, Śnar dal 1994) e al disc al s piàsa diretamènt al nùmar òṅ in di Stat Unî, un quèl mai sucès prima p'r un EP. A dita dal chitarìsta Cantrell al disc 'l è stâ fat in na stmàna o pôc da piò. Quést chè 'l è 'l prim lavōr c'n al basìsta nóṿ Mike Starr ch'al scriv anc quàtar cansòṅ. I sìngui i èṅ No Excuses, I Stay Away e Don't Follow.

«

Why you act crazy not an act maybe, so close a lady, shifty eyes shady. I stay away.»

(EN)(I stay away, 1994)

«

Parchè t cumpórt-at da mat, a gh'è 'l caś ad nò, acsè cumpàgn a na sgnōra, òć scûr ch'i scàpan via. A gh stag luntàṅ.»

(MUD)

'L inisi dal declîṅ

Al grup al n partìs minga p'r un tour uficiàł e cal fat chè al dà pēś a 'l vóś ch'i dascurìvan dla dipendénsa ad Staley par l'eruìna, anc se lò soquànt cuncèrt al i à fat ma c'n un grup suo, i Gacy Bunch, furmâ in dal 1995 c'n al chitarìsta di Pearl Jam Mike McCready e al baterìsta di Screaming Trees Barrett Martin. In séguit al nóm 'l è cambiâ in Mad Season e cun cla denominasiòṅ lè i aṅ fat 'l àlbum Above.

In dal Nuvémbar dal 1995, gl'Alice in Chains, cun Stanley turnâ a 'l sò pòst, i daṅ a la luś 'n àlbum nóṿ Alice in Chains ch'al gh'à in cupertìna al caṅ trist ad Cantrell, Sunshine, ch'al gh'à sól tri pē. Anc 'sta vòlta 'l disc al s piàsa subìt a 'l prim pòst in dla clasìfica. Alice in Chains 'l è 'n àlbum dimóndi trist par via dal sò ritm lènt e p'r i tèst griś cuma in dal sìngul Grind, Head Creeps e Frogs. Tòlt via Grind, Heaven Beside You e Over Now, i tèst i èṅ tut ad Layne Staley.

«

In the darkest hole you'd be well advised not to plan my funeral before the body dies. Let the sun never blind your eyes, let me sleep so my teeth won't grind, hear a sound from a voice inside.»

(EN)(Grind, 1995)

«

In dal buś più scûr at sarà aviśâ minga prugramàr al mè funeràł prima ch'al mè còrp al móra. A n lasàr mai ch'al sól 'l adòr'b i tò òć, las'-um durmìr acsè i mè dènt i n stricheràṅ minga, a sènt na vóś da dèntar.»

(MUD)

Incóra na vòlta gl'Alice in Chains i n partìsan minga p'r un tour ma i faṅ sól sèt cuncèrt, quatàr c'n i Kiss.

La mòrt ad Layne Staley

L'ultma surtìda in pùblic di Alice in Chains, la prima in tri an, l'è stada p'r al cuncèrt unplugged p'r al canàl televiśìv MTV in dal 1996. Staley 'l éra patî, dimóndi màgar e mis mâł, a s vdiva in manéra ciàra, ma 'l vliva figuràr bèṅ e dimustràr 'd èsar bòṅ ad cantàr in pùblic. Durànt al braṅ Sludge factory al va però in cunfuśiòṅ e al dà 'n taj impruvìś a la canta dgénd «Fuck!». Al śbali e al batùdi dòp cun Cantrell par śdramatiśàr i n s càtan minga in dla versiòṅ su CD ma sōl in dal DVD. Anc in Down in a Hole, Staley a pâr ch'al gh'àppia di prubléma in dal riturnél finàł, lasànd cantàr Jerry da par lò.

Miténd da na banda chi prubléma lè, al cuncèrt (ch'al finìs cun la canta nóva The Killer Is Me) 'l è cunsiderâ ad qvéi fat méj dla série di unplugged, insém a qvéi di Pearl Jam, di Kiss e di Nirvana. In mèś a 'l pùblic, in di primi fili, i gh'ér'n anc i Metallica.

«

You insult me in my home, you're forgiven this time, things go well, your eyes dilate, you shake, and I'm high? Look in my eyes deep and watch the clouds change with time, 20 hours won't print my picture milk carton size.»

(EN)(Sludge Factory, 1995)

«

Ta m ufénd a cà mia, a t pardòṅ par 'sta vòlta, i tò òć i s vèran dimóndi, at tarm, e sòṅ-j-a in élt? Guàrda bèṅ in di mè òć e fà a mènt a 'l nuvli ch'i càmbian c'n al tèmp, vint óri i n stamp'ràṅ minga la mè fòto in dal cartòṅ dal lat.»

(MUD)

Anc s'al grup al n s mularà mai uficialmènt, Staley al strabùca incóra da piò in dla depresiòṅ quànd la sò muróśa la mōr par n'infesiòṅ batèrica rivàda par via dal dròghi ch'la tulìva. Al cantànt al dvènta incóra da piò un sugèt sulitàri, 'l è difìcil ch'al vaga fóra da la sò cà ad Seattle. Jerry Cantrell al s dà da far par mantgnìr di cuntàt sèg e par tgnir viṿ al grup ma a n gh'è gnint da far e a s capìs che Layne al n sarév turnâ mai piò.

Cantrell al taca na carèra sulìsta publicànd un sò àlbum, Boggy Depot in dal 1998, c'n i sìngui Cut you in e My song.

La Columbia, da 'l cant suo, la fà vgnir fóra na racòlta in dal 1999, Nothing safe (cun di braṅ in versiòṅ demo e 'l inèdit Get Born Again) e un live in dal 2000 (c'n al braṅ inèdit Queen of the Rodeo) ma 'l è un fōg ad paja.

«

My daddy was a trucker, left home when I was three, he fell for some dude in Austin, then it was mom and me, she always wanted a daughter, well look at what she got, A'hit me, beat me, a faggot I ain't but a real man they say I'm not, I'm the queen, queen of the rodeo, queen, queen of the rodeo, so cowboy, if you're lookin for lovin', I ain't no queer, go fuck a steer, I think there's one over there. I drink too much, I smoke too much, I'm a human waste, I buy a lot of cheap alcohol but I'll tell ya honey, I really hate the taste, I dressed in drag, they call me a fag but boy, I really don't care cause last night I met your mother, fucker, and I hope ya like to share, cause she did.»

(EN)(Queen Of The Rodeo, 1990)

«

Mè pàdar al fava al camiunìsta, 'l è andâ via d' cà quànd a gh'iva tri an, al s éra inamurâ 'd un tisi 'd Austin, dòp ad quàl lè a gh séran mè e mè màdar, lē l'à sèmpar vlû na fiōla beh, guàrda chè cuśa l'à abû, i cuntìnuan a dar-'m-i e a piciàr-um, a n sòṅ minga 'n fnòć ma lōr i dìśan ch'a n sòṅ minga 'n óm dabòṅ, a sòṅ la regìna dal rudèo, la regìna dal rudèo, la regìna, la regìna dal rudèo. Dónchina cowboy, s'at sē drē a pascàr 'l amōr, a n sòṅ briśa 'n fnòć, và a gusàr un bò, a créd ch'a gh in sia òṅ là da 'd là. A bév tròp, a fum tròp, a sòṅ un scart umàṅ, a còmpar dimóndi liquōr da quàtar sòld, ma sà't na ròba dulsésa? Al savōr al m fà pròpria schiva, a m vistìs da dóna, i m ciàman fnòć ma amig, a m in férga gnint parchè cl'àtra nòt a-j-ò catâ tò màdar, minciòṅ, e a spér ch'at n àppia minga a mâł ad far a mèś parchè lē la 'l à fat.»

(MUD)

L'ucaśiòṅ ad véd'r-i incóra insém la finìs par sèmpar al 5 'd Avrìl dal 2002, quand Layne Staley 'l è catâ mòrt dòp vint dè a 'l incìrca in dla sò cà par 'n overdose 'd eruìna e ad cucaìna, giùst òt an dòp al suicìdi ad Kurt Cobain di Nirvana. P'r arcurdàr-al, sò màdar l'à dâ vita a la fundasiòṅ "Layne Staley Fund" ch'la lavóra par dar 'n apòǵ a i drugâ e par far dla prevensiòṅ.

Al ritóran

Dòp la mòrt ad Staley, in dal 2002 Jerry Cantrell al fa vgnir fóra al sò secónd àlbum, Degradation Trip, un disc dimóndi più madûr dal precedènt, dedicâ a 'l sò amig. In cal mèntar, Inez e Kinney i daṅ vita a 'n àtar grup grunge, i Spys4Darwin.

In dal Favràr dal 2005 Jerry Cantrell, Mike Inez e Sean Kinney i s càtan incóra par tgnir un cuncèrt par muciàr sù di bèsi p'r i diśgrasiâ mòrt par cólpa dal Tsunami ch'l à culpî al sud-est aśiàtic al 26 ad Dicémbar dal 2004. Par l'ucaśiòṅ i s śòntan i cantànt di Tool, di Puddle of Mudd e di Damageplan.

A distànsa ad 'n an, al 10 ad Mars dal 2006, gl'Alice in Chains i dmàndan a William DuVall (vóś di Comes with the Fall) e a Phil Anselmo (ex di Pantera, p'r i braṅ Would? e Them Bones) ad cantàr par lōr durànt na traśmisiòṅ televiśìva in unōr dal surèli Wilson, cgnusùdi méj cuma Heart. In séguit anc James Hetfield di Metallica (durànt al Rock am Ring fèstival dal 2006) al cantarà in sal palc sèg.

Gl'Alice in Chains i tōśan pò definitivamènt William DuVall cuma cantànt e secónd chitarìsta. 'L è acsè ch'al grup al 29 ad Setémbar dal 2009 al dà vita a 'n àlbum in studi dòp quàtord'ś an dal precedènt: a s trata ad Black Gives Way to Blue registrâ par la EMI/Virgin, c'n i sìngui A looking in view, Check my brain, Your decision e Lesson learned.

Al grup al pól turnàr acsè a far di cuncèrt e al vèṅ anc in Itâglia:

Milàṅ Nuvémbar 2009
Turèṅ Śugn 2010
Róma Śugn 2010
Padva Śugn 2010

Sunadōr

Mémbar 'd adès

William DuVall - vóś, chitàra rìtmica (2006-incō)
Jerry Cantrell - chitàra sulìsta, vóś (1987-incō)
Mike Inez - bas (1993-incō)
Sean Kinney - baterìa (1987-incō)

Ex cumpunènt

Layne Staley - vóś, chitàra rìtmica (1987-2002)
Mike Starr - bas (1987-1992)

Discugrafìa

Àlbum

Racòlti

da 'l Viṿ

1996 - Unplugged acùstic
2000 - Live

EP

1990 - We Die Young
1992 - Sap
1994 - Jar of Flies

Culegamènt estéran

@@ Riga 10: / Riga 10: @@
-{{CITAZIONE2|Into the flood again, same old trip it was back then, so I made a big mistake try to see it once my way. Am I wrong? Have I run too far to get home? Have I gone? And left you here alone, if I would, could you?|Incóra in dal dilùvi, al sòlit vèć viàś ch'al tórna indrē, acsè a-j-ò fat un sbàli gigantésc, a próṿ a védar par na vòlta a la mè manéra. Sòṅ-j-a drē a sbaliàr? ò-j-a curs tròp luntàṅ par psér turnàr a cà? Sòṅ-j-a andâ via? E a t ò lasâ da par tè, s'a'l vlis, prév-at?|'''Would?''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|Into the flood again, same old trip it was back then, so I made a big mistake try to see it once my way. Am I wrong? Have I run too far to get home? Have I gone? And left you here alone, if I would, could you?|Incóra in dal dilùvi, al sòlit vèć viàś ch'al tórna indrē, acsè a-j-ò fat un śbàli ad c'l àtar mónd, a prōṿ a védar par na vòlta a la mè manéra. Sòṅ-j-a drē a śbaliàr? ò-j-a curs tròp luntàṅ par psēr turnàr a cà? Sòṅ-j-a andâ via? E a t ò lasâ da par tè, s'a 'l vlis, prév-at?|'''Would?''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+[[File:Alice_in_Chains_(logo).jpg|280px|thumb|right|Al lógo di Alice in Chains]]
-Gl'Alice in Chains (''Aliśa in cadéni'') i èṅ un grup rock americàṅ nâ a [[Seattle]] in dal 1987. I èṅ, insém a [[Nirvana]], [[Pearl Jam]] e [[Soundgarden]], una dal bandi più famóśi dal gir dal ''grunge'' americàṅ. Però, a difarénsa ad chiàtar, la mùśica di Alice in Chains la ténd da piò vèrs 'l ''Heavy metal'' ch'al ''punk rock'' o al ''rock psichedèlic''. Quél ch'a i tèṅ unî al ''grunge'' i èṅ gl'urìgini (la sità ad Seattle, in dal Stat ad ''Washington'') e i tèst tratâ, cun di téma intruspètiṿ e anc trist.
+Gl’'''Alice in Chains''' (''Aliśa in cadéni'') i èṅ un grup rock americàṅ nâ a [[Seattle]] in dal 1987. I èṅ, insém a [[Nirvana]], a i [[Pearl Jam]] e a i [[Soundgarden]], una dal bandi più famóśi dal gir dal ''grunge'' americàṅ. Però, a difarénsa ad chi àtar, la mùśica di ''Alice in Chains'' la ténd da piò vèrs 'l ''Heavy metal'' ch'a 'l ''punk rock'' o a 'l ''rock psichedèlic''. Qvél ch'a i tèṅ unî a 'l ''grunge'' i èṅ gl'urìgini (la sità ad [[Seattle]], in dal Stat ad ''Washington'') e i tèst tratâ, cun di téma intruspetìṿ e anc trist.
 == Biugrafìa ==
-[[File:Alice_In_Chains.jpg|370px|thumb|right|Gl'Alice in Chains in dal 2007]]
+[[File:Alice_In_Chains.jpg|340px|thumb|right|Gl'Alice in Chains in dal 2007]]
 === Gl'Inisi ===
+Al grup al s fórma in dal 1987 da 'l séndri di '''Alice N' Chainz''' e di '''Diamond Lie''': [[Layne Staley]] 'l è 'l cantànt, [[Jerry Cantrell]] al chitarìsta, [[Sean Kinney]] al baterìsta e [[Mike Starr]] al basìsta. In dal 1989 i s métan 'd acòrd cun qvéi dla [[Columbia Records]] e inn dal Luj dal 1990 a vèṅ fóra al prim EP [[We Die Young]] (''Nuàt'r a murém śōvan'') c'n al braṅ ch'a gh dà 'l tìtul ch'al dvènta pupulàr in dal ràddio ch'i traśmétan 'l heavy metal.
-[[File:Alice_in_Chains_(logo).jpg|270px|thumb|left|Al lógo di Alice in Chains]]
+{{CITAZIONE2|Another alley trip, bullet seek the place to bend you over then you got hit and you shoulda known better, faster we run and we die young.|'N àtar viàś in di vìcui, la balìna la pésca 'n àtar pòst par pigàr-at pò 't vèṅ culpî e at gh'arév da savér-al méj, a curém più fòrt e a murém śōvan.|'''We Die Young''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Al grup al s fórma in dal 1987 dal séndri di '''Alice N' Chainz''' e '''Diamond Lie''': [[Layne Staley]] 'l è al cantànt, [[Jerry Cantrell]] al chitarìsta, [[Sean Kinney]] al baterìsta e [[Mike Starr]] al basìsta.
-Al prim cuntàt 'l è cun la [[Columbia Records]] in dal 1989. In dal Luj dal 1990 a vèṅ fóra al prim EP '''We Die Young''' (''Nuàtar a murém śóvan'') cun al braṅ ch'a gh dà al tìtul ch'al dvénta pupulàr in dal raddio ch'i traśmétan 'l heavy metal.
-{{CITAZIONE2|Another alley trip, bullet seek the place to bend you over then you got hit and you shoulda known better, faster we run and we die young.|'N àtar viàś in di vìcui, la palótula la pésca 'n àtar pòst par pigàr-at pò 't vèṅ culpî e at gh'arés da savér-al méj, a curém più fòrt e a murém śóvan.|'''We die young''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
 === 'L esòrdi e al sucès ===
-Sémpar in dal 1990, a vèṅ fat al prim disc, '''Facelift''' cun la ''hit'' '''Man in the Box''' traśmìsa par MTV. Gl'Alice in Chains i vaṅ in tour e i vèran i cuncèrt par [[Van Halen]] e [[Iggy Pop]]. Nel 1991 i sònan dal viṿ p'r al ''Clash of the Titans'', in cumpagnìa ad [[Slayer]], [[Anthrax]] e [[Megadeth]].
+Sémp'r in dal 1990, a véd la luś al prim disc, [[Facelift]] cun la ''hit'' '''Man in the Box''' traśmìsa par MTV. Gl'Alice in Chains i vaṅ in tour e i vèran i cuncèrt p'r i [[Van Halen]] e p'r [[Iggy Pop]]. In dal 1991 i sònan da 'l viṿ p'r al ''Clash of the Titans'', insém a [[Slayer]], [[Anthrax]] e [[Megadeth]].
-{{CITAZIONE2|I'm the man in the box, buried in my shit. Won't you come and save me, save me.|A sòṅ 'l óm in dla scàtula, saplî in dla mè mèrda. Vō't minga gnir a salvàr-um? Salv-am. | '''Man in the box''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|I'm the man in the box, buried in my shit. Won't you come and save me, save me.|A sòṅ 'l óm in dla scatla, saplî in dla mè mèrda. Vō't minga vgnir a salvàr-um? Salva-'m. | '''Man In The Box''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Dòp avér fat gnir fóra 'l EP acùstic ciamâ '''Sap''' (''Linfa'', cun i òspit ''Mark Arm'' di [[Mudhoney]] e ''Chris Cornell'' di [[Soundgarden]]), cun quàtar braṅ ('''Brother''', '''Got me wrong''', '''Right turn''' e '''Am I inside''') e una ''ghost track'' finàla, in dal 1992 al grup al s fà cgnósar incór da piò, quand una dal lór canti, '''Would?''', l'è misa dèntar a la culóna sunóra dal film '''Singles - L'amore è un gioco''' (''Put - 'l amór 'l è un śóg''), dal regìsta [[Cameron Crowe]], ch'al cònta la vita ad soquànt óm put ad Seattle.
+Dòp avér fat vgnir fóra 'l EP acùstic ciamâ [[Sap]] (''Linfa'', cun gl'òspit ''Mark Arm'' di [[Mudhoney]] e ''Chris Cornell'' di [[Soundgarden]]), cun quàtar braṅ '''Brother''', '''Got me wrong''', '''Right turn''' e '''Am I inside''') e na ''ghost track'' finàla, in dal 1992 al grup al s fà cgnósar incóra da piò quànd una dal canti lōr, '''Would?''', l'è misa dèntar a la culóna sunòra dal film [[Singles - L'amore è un gioco]] (''Put - 'l amōr 'l è 'n śōg''), dal regìsta [[Cameron Crowe]], ch'al cònta la vita ad soquànt óm put ad [[Seattle]].
-{{CITAZIONE2|You sugar taste, sweetness doesn't often touch my face, stay if you please, you may not be here when I leave.|Tè ch'at sà ad sùcar, la ròba dólsa da spés la n tóca minga la mè facia, stà chè s'at fà piaśér, at prév n èsar-gh minga quand a partirò.|'''Got me wrong''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|You sugar taste, sweetness doesn't often touch my face, stay if you please, you may not be here when I leave.|Tè ch'at sà ad sùcar, la ròba dólsa da spés la n tóca minga la mè fàcia, stà chè s'at fà piaśēr, at prév n ès'r-ag minga quànd a partirò.|'''Got Me Wrong''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-[[File:Jerry_Cantrell_Alice_in_Chains_MarcelaFae.jpg|230px|thumb|right|Jerry Cantrell dal viṿ in dal 2009]]
+[[File:Jerry_Cantrell_Alice_in_Chains_MarcelaFae.jpg|230px|thumb|right|Jerry Cantrell da 'l viṿ in dal 2009]]
-'L àlbum '''Dirt''' (''pólvra''), acsè prégn ad cal sòṅ caraterìstic dal grup, péś e dastòrt, 'l è stâ fat in d'l [[Aṿtòṅ]] dal 1992, e 'l è stâ un sucès cumerciàl e artìstic. Però i tèst ad 'l àlbum, acsè scur e duminâ par i téma 'd èsar da par lò (i sìngui '''Them bones''', '''Angry chair'''), dla guèra ('''Rooster''') e dla dipendénsa ('''Sickman''', '''Junkhead''', '''Down In a Hole''' e '''Dirt'''), i àṅ fat crédar in cal mumént lè che ''Layne Staley'' al fus un drugâ pódag.
+'L àlbum [[Dirt]] (''pólvra''), impinî dimóndi ad cal sòṅ pēś lè caraterìstic dal grup, 'l è stâ fat in d'l [[Aṿtòṅ]] dal 1992, e 'l è stâ 'n sucès cumerciàl e artìstic. Però i tèst 'd 'l àlbum, acsè scûr e duminâ par gl'argumènt 'd èsar da par lò (i sìngui '''Them bones''', '''Angry chair'''), dla guèra ('''Rooster''') e dla dipendénsa ('''Sickman''', '''Junkhead''', '''Down In a Hole''' e '''Dirt'''), i àṅ fat crédar in cal mumént lè che [[Layne Staley]] al fus un drugâ pódag. Adès a s sà che gran part ad cal sintìr dir lè 'l éra véra dabòṅ. Stés dascōrs p'r al basìsta [[Mike Starr]] ch'al mularà 'l grup par cla dipendénsa lè (li lò 'l è pò stâ vdû in dal Maǵ dal 2009 a [[New York]] sunàr in na ''cover band'' di Alice in Chains stés).
+{{CITAZIONE2|I believe them bones are me, some say we're born into the grave, I feel so alone, gonna end up a big ole pile a them bones.|Mè a créd che chi òs lè i sìan mio, qualchidòṅ al diś ch'a sém nâ in na tómba, a m sènt acsè da par mè quànd a s và a finìr in un muć 'd òs.|'''Them Bones''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Adès a s sà che gran part ad cal vóśi lè i èran véri. Stés dascórs p'r al basìsta ''Mike Starr'', ch'al mularà al grup par cla dipendénsa lè (li lò 'l è pò stâ vist in dal Maǵ dal 2009 a [[New York]] sunàr in na ''cover band'' di Alice in Chains stés).
+''Dirt'' 'l è 'l àlbum più vindû dal grup ('l à anc tucâ al sèst pòst in dla clasìfica americàna dla [[Billboard]], cun quàtar disc ad plàtin). In mèś a 'l disc a s cata anc un bran strumentàł sénsa tìtul in dua ''Tom Araya'' di [[Slayer]] al siga "I'm Iron Gland!".
-{{CITAZIONE2|I believe them bones are me, some say we're born into the grave, I feel so alone, gonna end up a big ole pile a them bones.|Mè a créd che chi òs lè i sìan mè, qualchidòṅ al diś ch'a sém nâ in na tómba, a m sènt acsè da par mè quand a s và a finìr in na mùcia 'd òs.|'''Them bones''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+[[File:Staley01.jpg|260px|thumb|left|Layne Staley tòlt śò a Boston in dal 1992]]
-''Dirt'' 'l è 'l àlbum più vindû dal grup ('l à anc tucâ al sèst pòst in dla clasìfica americàna ad [[Billboard]], cun quàtar disc ad plàtin). In mèś al disc a s cata anc un bran strumentàl sensa tìtul in dua ''Tom Araya'' di [[Slayer]] al siga "I'm Iron Gland!".
+{{CITAZIONE2|Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, losin my soul. Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, outta control. I'd like to fly but my wings have been so denied.|Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd la mè anma. Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd al cuntról. A vrév vulàr ma 'l mè ali i èṅ stadi tajàdi.|'''Down In A Hole''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-[[File:Staley01.jpg|270px|thumb|left|Layne Staley a Boston in dal 1992]]
+Dū an dòp gl'Alice in Chains i faṅ vgnir fóra 'n àtar EP acùstic cun sèt braṅ [[Jar of Flies]] (''Baràtul ad móschi'', Śnar dal 1994) e al disc al s piàsa diretamènt al nùmar òṅ in di [[Stat Unî]], un quèl mai sucès prima p'r un EP. A dita dal chitarìsta Cantrell al disc 'l è stâ fat in na stmàna o pôc da piò. Quést chè 'l è 'l prim lavōr c'n al basìsta nóṿ [[Mike Starr]] ch'al scriv anc quàtar cansòṅ. I sìngui i èṅ '''No Excuses''', '''I Stay Away''' e '''Don't Follow'''.
-{{CITAZIONE2|Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, losin my soul. Down in a hole, feelin so small. Down in a hole, outta control. I'd like to fly but my wings have been so denied.|Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd la mè anma. Śò in dla fòsa, a m sènt acsè pìcul. Śò in dla fòsa, pardénd al cuntról. A vrév vulàr ma al mè ali i èṅ stadi tarpàdi.|'''Down in a hole''', ''1992''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|Why you act crazy not an act maybe, so close a lady, shifty eyes shady. I stay away.|Parchè t cumpórt-at da mat, a gh'è 'l caś ad nò, acsè cumpàgn a na sgnōra, òć scûr ch'i scàpan via. A gh stag luntàṅ.|'''I stay away''', ''1994''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Du an dòp gl'Alice in Chains i faṅ gnir fóra 'n àtar EP acùstic cun sèt braṅ '''Jar of Flies''' (''Baràtul ad móschi'', Śnar dal 1994) e al disc al s piàsa diretamènt al nùmar òṅ in di Stat Unî, na ròba mai sucèsa prima p'r un EP.
+=== 'L inisi dal declîṅ ===
-A dita dal chitarìsta Cantrell al disc 'l è stâ fat in na stmàna o pòc da piò. Quést chè 'l è al prim lavór cun al nóṿ basìsta [[Mike Starr]] ch'al scriv anc quàtar cansòṅ.
+[[File:Jerry_Cantrell_2.jpg|150px|thumb|left|Jerry Cantrell]]
-I sìngui i èṅ '''No Excuses''', '''I Stay Away''' e '''Don't Follow'''.
+Al grup al n partìs minga p'r un tour uficiàł e cal fat chè al dà pēś a 'l vóś ch'i dascurìvan dla dipendénsa ad Staley par l'[[eruìna]], anc se lò soquànt cuncèrt al i à fat ma c'n un grup suo, i '''Gacy Bunch''', furmâ in dal 1995 c'n al chitarìsta di [[Pearl Jam]] [[Mike McCready]] e al baterìsta di [[Screaming Trees]] [[Barrett Martin]]. In séguit al nóm 'l è cambiâ in [[Mad Season]] e cun cla denominasiòṅ lè i aṅ fat 'l àlbum [[Above]].
-{{CITAZIONE2|Why you act crazy not an act maybe, so close a lady, shifty eyes shady. I stay away.|Parchè t cumpórt-at da mat, a gh'è 'l caś ad no, acsè cumpàgn a na sgnóra, òć scûr ch'i scàpan via. A stag luntàṅ.|'''I stay away''', ''1994''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+In dal Nuvémbar dal 1995, gl'Alice in Chains, cun Stanley turnâ a 'l sò pòst, i daṅ a la luś 'n àlbum nóṿ [[Alice in Chains (àlbum)|Alice in Chains]] ch'al gh'à in cupertìna al [[caṅ]] trist ad Cantrell, ''Sunshine'', ch'al gh'à sól tri pē. Anc 'sta vòlta 'l disc al s piàsa subìt a 'l prim pòst in dla clasìfica. ''Alice in Chains'' 'l è 'n àlbum dimóndi trist par via dal sò ritm lènt e p'r i tèst griś cuma in dal sìngul '''Grind''', '''Head Creeps''' e '''Frogs'''. Tòlt via '''Grind''', '''Heaven Beside You''' e '''Over Now''', i tèst i èṅ tut ad [[Layne Staley]].
-=== 'L inisi dal declìṅ ===
+{{CITAZIONE2|In the darkest hole you'd be well advised not to plan my funeral before the body dies. Let the sun never blind your eyes, let me sleep so my teeth won't grind, hear a sound from a voice inside.|In dal buś più scûr at sarà aviśâ minga prugramàr al mè funeràł prima ch'al mè còrp al móra. A n lasàr mai ch'al sól 'l adòr'b i tò òć, las'-um durmìr acsè i mè dènt i n stricheràṅ minga, a sènt na vóś da dèntar.|'''Grind''', ''1995''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-[[File:Jerry_Cantrell_2.jpg|165px|thumb|left|Jerry Cantrell]]
+Incóra na vòlta gl'Alice in Chains i n partìsan minga p'r un tour ma i faṅ sól sèt cuncèrt, quatàr c'n i [[Kiss]].
-La band la n andò minga in tour e quést al dava la lasa a la vóś dla dipendénsa ad l'eruìna ad Staley, anc se lò soquànt cuncèrt al i à fat ma cun un sò grup '''Gacy Bunch''', furmâ in dal 1995, cun al chitarìsta di [[Pearl Jam]] ''Mike McCready'' e al baterìsta di [[Screaming Trees]] ''Barrett Martin''.
-In séguit al nóm 'l è cambiâ in [[Mad Season]] e cun cla denominasiòṅ lè i aṅ fat 'l àlbum '''Above'''.
-In dal Nuvémbar dal 1995, gl'Alice in Chains, cun Stanley turnâ in di rang, i daṅ a la luś 'n àlbum nóṿ '''Alice in Chains''' ch'al gh'à in cupertìna al caṅ trist ad Cantrell, ''Sunshine'', ch'al gh'à sól tri pē. Anc ch'la vòlta chè al disc al s piàsa subìt al prim pòst in dla clasìfica.
-''Alice in Chains'' 'l è 'n àlbum dimóndi trist par via dal sò ritm lènt e p'r i tèst griś cuma in dal sìngul '''Grind''', '''Head Creeps''' e '''Frogs'''.
-Tòlt via '''Grind''', '''Heaven Beside You''' e '''Over Now''', i tèst i èṅ tut ad Layne Staley.
-{{CITAZIONE2|In the darkest hole you'd be well advised not to plan my funeral before the body dies. Let the sun never blind your eyes, let me sleep so my teeth won't grind, hear a sound from a voice inside.|In dal buś più scur at sarà aviśâ minga prugramàr al mè funeràl prima ch'al mè còrp al móra. A n lasàr mai ch'al sól 'l adòrub i tò òć, las-um durmìr acsè i mè dènt i n stricheràn minga, a sènt na vóś da dèntar.|'''Grind''', ''1995''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Incóra na vòlta gl'Alice in Chains i n partìsan minga p'r un tour ma i faṅ sól sèt cuncèrt, quatàr di quai cun i [[Kiss]].
 === La mòrt ad Layne Staley ===
-[[File:Sean_Kinney.jpg|215px|thumb|right|Sean Kinney in dal 2006]]
+[[File:Sean_Kinney.jpg|240px|thumb|right|Sean Kinney in dal 2006]]
-L'ultma surtìda in pùblic di Alice in Chains, la prima in tri an, l'è stada p'r al cuncèrt ''unplugged'' p'r al canàl televiśìv [[MTV]] in dal 1996. Staley 'l éra patî, piutòst màgar e in bruti cundisiòṅ, al s vdiva in manéra ciàra, ma al vliva figuràr bèṅ e dimustràr 'd èsar a 'l altésa. Durànt al braṅ '''Sludge factory''' al va però in cunfuśiòṅ e al dà un taj impruvìś a la canta dgénd «Fuck!». Al sbali e al batùdi dòp cun Cantrell par śdramatiśàr i n s càtan minga in dla versiòṅ su CD ma sól in dal DVD. Anc in '''Down in a Hole''', Staley al par ch'al gh'appia di prubléma in dal riturnél finàl, lasànd cantàr Jerry da par lò.
+L'ultma surtìda in pùblic di Alice in Chains, la prima in tri an, l'è stada p'r al cuncèrt ''unplugged'' p'r al canàl televiśìv [[MTV]] in dal 1996. Staley 'l éra patî, dimóndi màgar e mis mâł, a s vdiva in manéra ciàra, ma 'l vliva figuràr bèṅ e dimustràr 'd èsar bòṅ ad cantàr in pùblic. Durànt al braṅ '''Sludge factory''' al va però in cunfuśiòṅ e al dà 'n taj impruvìś a la canta dgénd «Fuck!». Al śbali e al batùdi dòp cun Cantrell par śdramatiśàr i n s càtan minga in dla versiòṅ su CD ma sōl in dal DVD. Anc in '''Down in a Hole''', Staley a pâr ch'al gh'àppia di prubléma in dal riturnél finàł, lasànd cantàr Jerry da par lò.
-Nunustant ch'i prubléma lè, al cuncèrt (ch'al finìs cun la canta nóva '''The killer is me''') 'l è cunsiderâ òṅ di miór, insém a quéi di [[Pearl Jam]], di [[Kiss]] e di [[Nirvana]]. In mèś al pùblic, in di primi fili, i gh'éran anc i [[Metallica]].
+Miténd da na banda chi prubléma lè, al cuncèrt (ch'al finìs cun la canta nóva '''The Killer Is Me''') 'l è cunsiderâ ad qvéi fat méj dla série di ''unplugged'', insém a qvéi di [[Pearl Jam]], di [[Kiss]] e di [[Nirvana]]. In mèś a 'l pùblic, in di primi fili, i gh'ér'n anc i [[Metallica]].
-{{CITAZIONE2|You insult me in my home, you're forgiven this time, things go well, your eyes dilate, you shake, and I'm high? Look in my eyes deep and watch the clouds change with time, 20 hours won't print my picture milk carton size.|Ta m ufénd a cà mia, a t pardòṅ par 'sta vòlta, i tò òć i s dilàtan, at trém, e sòṅ-j-a in alt? Guarda bèṅ in di mè òć e fà caś al nuvli ch'i càmbian cun al tèmp, vint óri i n stamperàn minga la mè fòto in dal cartòṅ dal lat.|'''Sludge factory''', ''1995''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|You insult me in my home, you're forgiven this time, things go well, your eyes dilate, you shake, and I'm high? Look in my eyes deep and watch the clouds change with time, 20 hours won't print my picture milk carton size.|Ta m ufénd a cà mia, a t pardòṅ par 'sta vòlta, i tò òć i s vèran dimóndi, at tarm, e sòṅ-j-a in élt? Guàrda bèṅ in di mè òć e fà a mènt a 'l nuvli ch'i càmbian c'n al tèmp, vint óri i n stamp'ràṅ minga la mè fòto in dal cartòṅ dal lat.|'''Sludge Factory''', ''1995''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-Anc s'al grup al n s mularà mai uficialmènt, Staley al casca śò incóra da piò in dla depresiòṅ quand la sò muróśa la mór par n'infesiòṅ batèrica cauśàda da 'l uś ad dròghi. Al cantànt al dvénta incór da piò un sugèt sulitàri, raramènt al lasa la sò cà ad Seattle. Jerry Cantrell al s dà da far par mantgnir di cuntàt sèg e par tgnir viṿ al grup ma a n gh'è gnint da far e a s capìs che Layne al n sarév turnâ mai piò.
+Anc s'al grup al n s mularà mai uficialmènt, Staley al strabùca incóra da piò in dla depresiòṅ quànd la sò muróśa la mōr par n'infesiòṅ batèrica rivàda par via dal dròghi ch'la tulìva. Al cantànt al dvènta incóra da piò un sugèt sulitàri, 'l è difìcil ch'al vaga fóra da la sò cà ad Seattle. [[Jerry Cantrell]] al s dà da far par mantgnìr di cuntàt sèg e par tgnir viṿ al grup ma a n gh'è gnint da far e a s capìs che Layne al n sarév turnâ mai piò.
-Cantrell al taca na carèra sulìsta publicànd un sò àlbum, '''Boggy Depot''' in dal 1998, cun i sìngui '''Cut you in''' e '''My song'''.
+Cantrell al taca na carèra sulìsta publicànd un sò àlbum, [[Boggy Depot]] in dal 1998, c'n i sìngui '''Cut you in''' e '''My song'''.
-La Columbia, da par suo, la fà gnir fóra na racòlta in dal 1999, '''Nothing safe''' (cun di braṅ in versiòṅ demo e 'l inèdit '''Get born again''') e un live in dal 2000 (cun al braṅ inèdit '''Queen of the Rodeo''') ma 'l è un fóg ad paja.
+La Columbia, da 'l cant suo, la fà vgnir fóra na racòlta in dal 1999, [[Nothing safe]] (cun di braṅ in versiòṅ demo e 'l inèdit '''Get Born Again''') e un live in dal 2000 (c'n al braṅ inèdit '''Queen of the Rodeo''') ma 'l è un fōg ad paja.
-{{CITAZIONE2|My daddy was a trucker, left home when I was three, he fell for some dude in Austin, then it was mom and me, she always wanted a daughter, well look at what she got, A'hit me, beat me, a faggot I ain't but a real man they say I'm not, I'm the queen, queen of the rodeo, queen, queen of the rodeo, so cowboy, if you're lookin for lovin', I ain't no queer, go fuck a steer, I think there's one over there. I drink too much, I smoke too much, I'm a human waste, I buy a lot of cheap alcohol but I'll tell ya honey, I really hate the taste, I dressed in drag, they call me a fag but boy, I really don't care cause last night I met your mother, fucker, and I hope ya like to share, cause she did.|Mè pàdar al fava al camiunìsta, 'l andò via da cà quand a gh'iva tri an, al s éra namurâ 'd un tisi 'd Austin, dòp ad qual lè a gh séran mè e mè màdar, lē l'à sèmpar vlû na fióla beh, guarda chè cuśa l'à abû, i cuntìnuan a culpìr-um e a piciàr-um, a n sòṅ minga un fnòć ma lór i dìśan ch'a n sòṅ minga un óm dabòṅ, a sòṅ la regìna dal rudèo, la regìna dal rudèo, la regìna, la regìna dal rudèo. Dónchina cowboy, s'at sē drē a pascàr 'l amór, a n sòṅ briśa un fnòć, va a trumbàr un bò, a créd ch'a gh in sia òṅ là da d'là. A bév tròp, a fum tròp, a sòṅ un scart umàṅ, a còmpar dimóndi liquór da quàtar sòld, ma sà't na ròba ducésa? Al savór al m fà pròpria schiva, a m vèst da dóna, i m ciàman fnòć ma amig, a m in fréga gnint parchè cl'àtra nòt a-j-ò catâ tò màdar, minciòṅ, e a spér che ta n àppia minga a mal ad far a mèś parchè lē l'al à fat.|'''Queen of the rodeo''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
+{{CITAZIONE2|My daddy was a trucker, left home when I was three, he fell for some dude in Austin, then it was mom and me, she always wanted a daughter, well look at what she got, A'hit me, beat me, a faggot I ain't but a real man they say I'm not, I'm the queen, queen of the rodeo, queen, queen of the rodeo, so cowboy, if you're lookin for lovin', I ain't no queer, go fuck a steer, I think there's one over there. I drink too much, I smoke too much, I'm a human waste, I buy a lot of cheap alcohol but I'll tell ya honey, I really hate the taste, I dressed in drag, they call me a fag but boy, I really don't care cause last night I met your mother, fucker, and I hope ya like to share, cause she did.|Mè pàdar al fava al camiunìsta, 'l è andâ via d' cà quànd a gh'iva tri an, al s éra inamurâ 'd un tisi 'd Austin, dòp ad quàl lè a gh séran mè e mè màdar, lē l'à sèmpar vlû na fiōla beh, guàrda chè cuśa l'à abû, i cuntìnuan a dar-'m-i e a piciàr-um, a n sòṅ minga 'n fnòć ma lōr i dìśan ch'a n sòṅ minga 'n óm dabòṅ, a sòṅ la regìna dal rudèo, la regìna dal rudèo, la regìna, la regìna dal rudèo. Dónchina cowboy, s'at sē drē a pascàr 'l amōr, a n sòṅ briśa 'n fnòć, và a gusàr un bò, a créd ch'a gh in sia òṅ là da 'd là. A bév tròp, a fum tròp, a sòṅ un scart umàṅ, a còmpar dimóndi liquōr da quàtar sòld, ma sà't na ròba dulsésa? Al savōr al m fà pròpria schiva, a m vistìs da dóna, i m ciàman fnòć ma amig, a m in férga gnint parchè cl'àtra nòt a-j-ò catâ tò màdar, minciòṅ, e a spér ch'at n àppia minga a mâł ad far a mèś parchè lē la 'l à fat.|'''Queen Of The Rodeo''', ''1990''|DIALETTO={{Mud}}|LINGUA={{En}}}}
-L'ucaśiòṅ ad véd'r-i incóra insém la finìs par sèmpar al 5 'd Avrìl dal 2002, quand Layne Staley 'l è catâ mòrt dòp vint dè a 'l incìrca in dla sò cà par 'n overdose 'd eruìna e cucaìna, giust 8 an dòp al suicìdi ad [[Kurt Cobain]] di [[Nirvana]].
-P'r arcurdàr-al, sò màdar l'à dat vita a la fundasiòṅ "Layne Staley Fund" ch'la lavóra par dar 'n apòǵ a i drugâ e par far dla prevensiòṅ.
+L'ucaśiòṅ ad véd'r-i incóra insém la finìs par sèmpar al 5 'd Avrìl dal 2002, quand Layne Staley 'l è catâ mòrt dòp vint dè a 'l incìrca in dla sò cà par 'n overdose 'd eruìna e ad cucaìna, giùst òt an dòp al suicìdi ad [[Kurt Cobain]] di [[Nirvana]]. P'r arcurdàr-al, sò màdar l'à dâ vita a la fundasiòṅ "Layne Staley Fund" ch'la lavóra par dar 'n apòǵ a i drugâ e par far dla prevensiòṅ.
 === Al ritóran ===
@@ Riga 105: / Riga 89: @@
 [[File:William_Duvall.jpg|175px|thumb|right|William Duvall in prim piàṅ e Jerry Cantrell da drē]]
-Dòp la mòrt ad Staley, in dal 2002 Jerry Cantrell al fa gnir fóra al sò secónd àlbum, '''Degradation Trip''', un disc dimóndi più madùr dal precedènt, dedicâ cumpletamènt al sò amig. In cal mèntar, Inez e Kinney i daṅ vita a 'n àtar grup ''grunge'', i '''Spys4Darwin'''.
+Dòp la mòrt ad Staley, in dal 2002 Jerry Cantrell al fa vgnir fóra al sò secónd àlbum, [[Degradation Trip]], un disc dimóndi più madûr dal precedènt, dedicâ a 'l sò amig. In cal mèntar, Inez e Kinney i daṅ vita a 'n àtar grup ''grunge'', i [[Spys4Darwin]].
 In dal Favràr dal 2005 Jerry Cantrell, Mike Inez e Sean Kinney i s càtan incóra par tgnir un cuncèrt par muciàr sù di bèsi p'r i diśgrasiâ mòrt par cólpa dal ''Tsunami'' ch'l à culpî al sud-est aśiàtic al 26 ad Dicémbar dal 2004. Par l'ucaśiòṅ i s śòntan i cantànt di [[Tool]], di [[Puddle of Mudd]] e di [[Damageplan]].
-A distànsa ad 'n an, al 10 ad Mars dal 2006, gl'Alice in Chains i dmàndan a [[William DuVall]] (vóś di ''Comes with the Fall'') e a [[Phil Anselmo]] (ex di [[Pantera]], p'r i braṅ ''Would?'' e ''Them bones'') ad cantàr par lór durànt na traśmisiòṅ televiśìva in unór dal surèli ''Wilson'', cgnusùdi méj cuma [[Heart]]. In séguit anc [[James Hetfield]] di [[Metallica]] (durànt al ''Rock am Ring'' fèstival dal 2006) al cantarà in sal palc sèg.
+A distànsa ad 'n an, al 10 ad Mars dal 2006, gl'Alice in Chains i dmàndan a [[William DuVall]] (vóś di [[Comes with the Fall]]) e a [[Phil Anselmo]] (ex di [[Pantera]], p'r i braṅ ''Would?'' e ''Them Bones'') ad cantàr par lōr durànt na traśmisiòṅ televiśìva in unōr dal surèli ''Wilson'', cgnusùdi méj cuma [[Heart]]. In séguit anc [[James Hetfield]] di [[Metallica]] (durànt al ''Rock am Ring'' fèstival dal 2006) al cantarà in sal palc sèg.
-Gl'Alice in Chains i tóśan pò definitivamènt [[William DuVall]] cuma cantànt e secónd chitarìsta. 'L è acsè che al grup al 29 ad Setémbar dal 2009 al dà vita a 'n àlbum in studi dòp quàtord'ś an dal precedènt: a s trata ad '''Black Gives Way to Blue''' registrâ par la EMI/Virgin, cun i sìngui '''A looking in view''', '''Check my brain''', '''Your decision''' e '''Lesson learned'''.
+Gl'Alice in Chains i tōśan pò definitivamènt [[William DuVall]] cuma cantànt e secónd chitarìsta. 'L è acsè ch'al grup al 29 ad Setémbar dal 2009 al dà vita a 'n àlbum in studi dòp quàtord'ś an dal precedènt: a s trata ad [[Black Gives Way to Blue]] registrâ par la EMI/Virgin, c'n i sìngui '''A looking in view''', '''Check my brain''', '''Your decision''' e '''Lesson learned'''.
 Al grup al pól turnàr acsè a far di cuncèrt e al vèṅ anc in [[Itâglia]]:
-* [[Milàn]] <small>Nuvémbar 2009</small>
+* [[Milàṅ]] <small>Nuvémbar 2009</small>
-* [[Turén]] <small>Śugn 2010</small>
+* [[Turén|Turèṅ]] <small>Śugn 2010</small>
-* [[Råmma]] <small>Śugn 2010</small>
+* [[Róma]] <small>Śugn 2010</small>
-* [[Pèdva]] <small>Śugn 2010</small>
+* [[Pèdva|Padva]] <small>Śugn 2010</small>
-== Cumpunènt ==
+== Sunadōr ==
 === Mémbar 'd adès ===
 * [[William DuVall]] - vóś, chitàra rìtmica (2006-incō)
@@ Riga 132: / Riga 116: @@
 == Discugrafìa ==
 === Àlbum ===
-* <small>1990</small> - Facelift
+* <small>1990</small> - [[Facelift]]
-* <small>1992</small> - Dirt
+* <small>1992</small> - [[Dirt]]
-* <small>1995</small> - Alice in Chains
+* <small>1995</small> - [[Alice in Chains (àlbum)|Alice in Chains]]
-* <small>2009</small> - Black Gives Way to Blue
+* <small>2009</small> - [[Black Gives Way to Blue]]
+* <small>2013</small> - [[The Devil Put Dinosaurs Here]]
 === Racòlti ===
-* <small>1999</small> - Nothing Safe: Best of the Box
+* <small>1999</small> - [[Nothing Safe: Best of the Box]]
-* <small>1999</small> - Music Bank <small>''cufanét ad 3 CD''</small>
+* <small>1999</small> - [[Music Bank]] <small>''cufanét ad 3 CD''</small>
-* <small>2001</small> - Greatest Hits
+* <small>2001</small> - [[Greatest Hits (Alice In Chains)|Greatest Hits]]
-* <small>2006</small> - The Essential Alice in Chains
+* <small>2006</small> - [[The Essential Alice in Chains]]
-=== dal Viṿ ===
+=== da 'l Viṿ ===
-* <small>1996</small> - Unplugged <small>''acùstic''</small>
+* <small>1996</small> - [[Unplugged (Alice In Chains)|Unplugged]] <small>''acùstic''</small>
-* <small>2000</small> - Live
+* <small>2000</small> - [[Live (Alice In Chains)|Live]]
 === EP ===
-* <small>1992</small> - Sap
+* <small>1990</small> - [[We Die Young]]
-* <small>1994</small> - Jar of Flies
+* <small>1992</small> - [[Sap]]
+* <small>1994</small> - [[Jar of Flies]]
 ==Culegamènt estéran==

v · d · m Grup Metal
Alternative metal	The Cult • Electric Six • Faith No More • Foo Fighters • Garbage • Jane's Addiction • Red Hot Chili Peppers • Skunk Anansie • White Zombie
Black metal	Belphegor • Mercyful Fate • Venom
Blues metal	Aerosmith • Cinderella • Lenny Kravitz • Tesla
Comedy rock	The Bates • Bloodhound Gang • Green Jellÿ • H-Blockx • Tenacious D
Death metal	Children of Bodom • Entombed • Morbid Angel
Doom metal	Black Sabbath • Candlemass • H.I.M.• Lacuna Coil • Paradise Lost • Type O Negative
Epic metal	Manowar
Grindcore	Carcass • Napalm Death
Grunge	Alice in Chains • Bush • Jerry Cantrell • Hole • Mad Season • Nirvana • Pearl Jam • Silverchair • Smashing Pumpkins • Sonic Youth • Soundgarden • Stone Temple Pilots
Hard rock	Extreme • Gun • Living Colour • Queen • The Doors • Uriah Heep • Velvet Revolver
Hair metal	Alice Cooper • Bon Jovi • Def Leppard • Europe • Faster Pussycat • Guns N' Roses • Kiss • L.A. Guns • Lita Ford • Mötley Crüe • Mr. Big • New York Dolls • Poison • Quiet Riot • Ratt • Scorpions • Skid Row • Slaughter • T-Rex • Twisted Sister • Van Halen • Vinnie Vincent Invasion • Warrant • W.A.S.P.
Heavy metal	Accept • AC/DC • Doro Pesch • Iron Maiden • Judas Priest • Motörhead • Ozzy Osbourne • Ronnie James Dio
Industrial metal	Fear Factory • Marilyn Manson • Nine Inch Nails • Rammstein
Nu metal	Coal Chamber • Deftones • Korn • Limp Bizkit • Linkin Park • System of a Down
Power metal	Helloween • Iced Earth
Progressive metal	Dream Theater • King Crimson • Queensrÿche
Punk	Blink 182 • Green Day • L7 • Ramones • Sex Pistols • Offspring
Symphonic metal	Apocalyptica • Nightwish
Stoner metal	Kyuss • Queens of the Stone Age
Thrash metal	Anthrax • Down • Exodus • Megadeth • Metallica • Overkill • Pantera • Sepultura • Slayer • Testament