125 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 125, mo invéci 'l an 125 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)

Al 125 (seintveintsìnc, centoventicinque in itagliàṅ) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 124 (seintveintquàter) e 'l vin prìma dal 126 (seintveintesē). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt CXXV. In dla numerasiòun ordinèla al tóś al seintveintesinchéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer despèra.
Al 125 'l è 'n nùmer cumpòst, send la moltìplica dal 5 col 25:
Fatoriśasiòun: $125=5\cdot 5\cdot 5=5^{3}$
'L è al 5^nt edla séri di nùmer naturèl a ès'r un nùmer cub, al cub dal 5:^[1]
1, 8, 27, 64, 125, 216, 343, 512, 729, 1000, 1331, 1728, 2197, 2744, 3375, 4096 ...^[2]
e al 3^rs edla sequèinsa di cub di nùmer prim, gnend dop dal 27 e prìma dal 343:^[3]
8, 27, 125, 343, 1331, 2197, 4913, 6859, 12167, 24389, 29791, 50653, 68921 ...^[4]
$125=5^{3}$
e cla proprietê chè la s pōl anca scrìver:
$\log _{5}125=3$
(Logarìtm in dla bêś 5 dal 125 'l è al 3, a dir che 'l esponèint da dèr a 'l 5 p'r avér al 125 'l è al 3)
Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[5]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 3-quèśi prim:^[6]^[7]
... 110, 114, 116, 117, 124, 125, 130, 138, 147, 148, 153, 154, 164, 165, 170, 171, 172, 174, 175, 182 ...
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 125-gonèl, gnend dop edl 1.

↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer cub in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A000578 di nùmer cub in dla réda.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer cub di nùmer prim in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A030078 di nùmer cub di nùmer prim in dla réda.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014612 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.

(EN) La sequèinsa OEIS A000578 di nùmer cûb in dla réda.
(EN) La sequèinsa OEIS A014612 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
(EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.