Aśióla

Da Wikipedia.
(Reindirizzamento da Vrèspa)
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Artéccol in dialètt mudnés

Na vrèspa


L’aśióla, cgnusùda anc cuma vrèspa, l'è 'n grup 'd insèt imenótar dla famìja di vespidae ch'i vìvan dagnóra tut in dal sud-èst aśiàtic e in Giapòṅ (Vespa mandarinia) mo anc in nòrd-àfrica, in d'l uriènt mèdi (Vespa orientalis) e in Európa (Vespa crabro dita galavròṅ). Da 'l inìsi di an Dumìla la spéce Vespa velutina l'è rivàda in Frància, in Piemònt e in Ligùria.

A s trata dna bèstia che, cum anc al béghi, la viṿ insém a di atri in culògni furmàdi da sènt a mila insèt, sóta 'l cmand dna regìna ch'l'è la sōla ch'la fà i óṿ e ch'la taca a far sù al gnal. Quànd i nàs'n al primi vrèspi, la regìna la gh dà da magnàr dla carna 'd insèt ch'l'à bèla biasâ, esénd na bèstia magna-carna e ch'a gh piàś al sùcar, pò la s mét a far di àt'r óṿ lasànd a che lōr al còmpit ad finìr al vraspàr e 'd diféndar la culògna.

Quànd l’aśióla la s sènt in perìcul, l'è bòna 'd pùnśar c'n al sò bśi ch'al gh'à dèntar dal vlèṅ ch'al fà mâł parchè 'l dasfà la carna e ch'al pōl anc purtàr a la mòrt quànd al bcadi i èṅ dimóndi (in Giapòṅ tut i an i mōran da trénta a quarànta parsòni ad òpra dal vrèspi).

Culegamènt estéran

Àtar prugèt


Animali della campagna emiliana (tradurre)Bèsti ed la campâgna emiliânaBisti d'la canpâgna emigliènaBèsti dla campagna emiglianaBesti d'la campâgna emiliana

anatranâderanàdranàdranàdör | barbagiannibarbagiânbarbazànbarbagiàṅ | bue | pidocchiopiōcbdòcpiôc'bdòc | bigattinobigatèinbigâtbègatèṅ | biscia / serpebésabessabéssabîssa | baco da seta / bombicebèigh da sèidabigàt dla saidabigâtbigàt | rosporôspbòtrospbòt | canecâncancâncan | capponecapòuncapåncapòuncapôn | cavallocavâlcavàlcavâlcavàl | caprachêvrachèvrachèvracrèva | cuculocóchcócchcócchcócch | conigliocunîn-cunéjcunéicunéj o cunèṅcunî | cornacchiacurnâciacurnâciacurnacia | asinoêṣenèsenèsenèsen | apevrèspaevbêgaev | formicafurmîgafurmìgafurmìgaformìga | gallogâlgàlgalgàl | gallinagalèinagalénagaleinagalén'na | gattogâtgàtgatgàt | gazzagâzagâżagaśa | grillogrélgrélgrilgrél | lupolòuvlauvluvlöv | ramarroingòrligùrramarligùr | leprelēvralivralevralëvra | chiocciola / lumacalumêgalumègalumagalumèga | lucertolaarzintèlaluśêrtaluśertalusértla | maialenimêlpôrzporcgosèn | moscamòscamåscamoscamōsca | merlomêrelmèrelmerulmèrel | mulomólmóllmulmóll | talpatêlpamusåntèlpamusön | porcellinonimalèinninénninetninén | ocaôcaócaocaóca | pipistrelloparpastrèlpalpastrèlpapastrèlpalpastrèl | topo / sorcio / rattopòundgapåndgasoragpôngö | farfallaparpâjaparpàiaparpajaparpàia | passeropâsrapàserpàserpàser | pettirossopetròspetråsspetros | pecorapēgrapigrapegurapigra | piccione / colombopisòunpizônclombpizôn | pulcepólgapólsapulsapólsa | ragnorâgnràgnragnràgn | rana / ranocchioranôcranòcranaranòc | ricciorésrézzris | rondinerundanèinarundanénarundaninaröndanén'a | scarafaggiopanarâsaburdigånscaravàś | cinghialezingèlzignèl | tignola / tarmatêrmlatarmatarmatarma | tarlotarōltaroltaroltarol | tafanotavântafàntavàṅ | tacchinopîttòchtoctòch | vaccavâcavàcavacavàca | volpevòulpavôulpvólpvôlpa | cicalasighêlazigalasicalazigala | zanzarasarabîgazinzèlasinsàla | civettasfètlazvèttasivetazivètta