Ucciderò un uomo

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Que la bête meure
Ucciderò un uomo

Jean Yanne e Duchaussoy in na figùra dal film
A masarò 'n óm
1969
Regìa: Claude Chabrol
Scritōr: Cecil Day-Lewis • Paul Gégauff
Claude Chabrol
Atōr: Michel DuchaussoyCaroline Cellier
Jean YanneAnouk FerjacMarc Di Napoli
Louise ChevalierGuy MarlyLorraine Rainer
Müsica: Pierre Jansen
Léngua: Francéś
Dürä dal film: 110 minüt
Nasiōṅ: FrànciaItàglia


«
La bèstia la gh'à da murìr ma anc 'l óm parchè 'l òṅ e cl'atra i èṅ destinâ a murìr.»


Ucciderò un uomo (A masarò 'n óm) 'l è 'n film dramàtic francéś e itagliàṅ dal 1969 ad Claude Chabrol ch'al tōś ispirasiòṅ da 'n rumànś dal 1938, The Beast Must Die, ad Cecil Day-Lewis firmâ cuma Nicholas Blake. In Frància i èṅ stâ da piò 'd un migliòṅ i spetadōr ch'i èṅ andâ a véd'r-al.

Sunt

In un paiśèṅ dla Bretàgna, a 'l insìsi d'l an, Michel Thenier (Stéphane Di Napoli), un baghét cun tuta la vita davànti, fiōl 'd un scritōr ad racònt par putèṅ armàś véduv ad nóm Charles (Michel Duchaussoy), al vîṅ mis sóta da na màchina e masâ sénsa ch'i dū piràta i s farmìsan par jutàr-al. Da cal mumènt lè, la vita ad sò pàdar l'è sgnada par sèmpar e 'l óm al s prumét, scrivénd-al in un bluchét ad carta acsè cuma tut i sò pinsēr, „A masarò 'n óm. A n cgnós minga 'l sò nóm e gnanc al sò indirìs o 'l sò aspèt ma a 'l catarò e a 'l cuparò“. Lùcid fiṅ in fónd, al próa a dar na maṅ a la pulisìa par catàr al respunsàbil, la sò màchina la gh'à abû séns àtar di dan, ma a n gh'è gnint da far, dla màchina buciàda a n gh'è trasa.

Un dè par caś Charles al finìs cun la sò màchina in mèś a na pùcia pîna 'd śmalta e al n pōl briśa vgnir-ag fóra da par lò. A gh dà na maṅ 'n óm ch'al stà da cal bandi. Chi lò al gh cònt' anc che soquànt gióran prima, pròpria in di dè in dua sò fiōl al gh'à abû 'l incidènt, n'atra màchina 'l iva abû al stés prubléma suo e insìma, insém a 'n óm, a gh'éra n'atōra dla televiśiòṅ dimóndi famóśa, l’Hélène Lanson (Caroline Cellier). Persuàś che lōr i 'l àppian fat ad prupòśit par scanślàr al maci ad sangṿ da la caruserìa, Charles al s dà da far par catàr l’Hèlène e al taca butòṅ sèg dgénd-ag ch'al gh'à da śibìr-ag na part quànd invéci la sò intensiòṅ l'è qvéla ad savér-an da piò su 'd lē, i sò amìg e la sò famìja par védar s'la gh'è insaplàda lē dabòṅ. Un dè, quànd lē la gh dmanda 'd védar al cupiòṅ e lò al s invénta na scuśa parchè al n gh 'l à minga, la dóna la vōl savēr la véra, parchè al cuntìnua a 'ndàr fóra sèg. Charles al diś 'd ès'r inamurâ 'd lē da quànd al l'à vduda e lē, ch'invéci la gh vōl bèṅ dabòṅ, la gh dmanda ad dar-'g un baś. A 'l inìsi al scritōr al gh'à di prubléma a far-al ma pò al céd e al gh và a lèt parchè al gh'à na misiòṅ da purtàr a cumpimènt. Dascurénd sèg, Charles al vîṅ a savēr che la famìja dl'atōra la stà pròpria in Bretàgna e che sò cugnâ, Paul Decourt (Jean Yanne), al gh'à na caruserìa ch'al giùsta 'l màchini. Adès 'l è tut ciàr par lò: l’Hélène e Paul i èṅ lōr i respunsàbìi dla mòrt ad sò fiōl e pò qvést ùltim 'l à giustâ lò la sò màchina par quaciàr i dan patî in d'l incidènt, 'l è par quàl lè ch'la pulisìa la n à catâ gnint. I dū i s fidànsan e Charles al dmanda a la sò muróśa ad cgnós'r i suo.

Rivâ in dla vila dla sò muróśa, Charles al cgnós i sò parènt, la surèla Jeanne (Anouk Ferjac), ch'la gh'à la pasiòṅ par la pueśìa, sò cugnâ Paul, ch'al tōś na madśìna vérda da bévar p'r al cagaròt, e sò anvōd Phillippe (Marc Di Napoli). In famìja a gh'è anc la màd'r ad Paul (Raymone), l'ùnica ch'la gh vōl bèṅ dabòṅ, a gh'è 'l caś parchè la sia na bruta parsòna cuma lò ch'al dà sèmp'r adòs a tut, a sò mujér custréta a star schisa e a védar cuma lò al mét al maṅ adòs a la camaréra e a sò fiōl ch'l i ciàpa tut al vòlti ch'a gh'è l'ucaśiòṅ. Charles adès 'l è prònt par far-al fóra, purtànd-'l a far un gir in barca faghénd-al pò andgàr parchè lò al n sà minga nudàr.

Culegamènt estéran