Castē ed la pruvîncia ed Rèz

Da Wikipedia.
C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân Emiliàn

Artécol in dialèt arzân


Ind la pruvîncia ed Rèz, sìa in pianûra che ind Apenèin arzân, în preşèint dimòndi castē a testimuniânsa ed l'impurtânsa ed la zôna in etê medievêl.

Zôna ed j Apenèin

Carateréstichi architetònichi

Castèl ed Sarzân

Da un pûnt ed vésta ed la sistemasiòun al carateréstich castèl ed j Apenèin l'é despès difèiş da pió gîr ed mûri merlêdi (ed sōlit trèi) rinfursêdi da tòri e rivalèin. Pôrti e al pôrti cèchi dal drēda dal castèl (postierle) a mèten in comunicasiòun i prém mûr cun còl più intêren pió êlt, in dó gh'é la cà dal sgnôr, cun d' j'ambiĵnt stréch e pôch inluminê da archêri ch' es arvésen ind i mûr ed grôs e-spesōr. Ind al mûri intêrni 's câta al curtîl e, in un angôl, as pōl catêr la tòra principêla, ûltma difèiṣa dal castèl (cme al Castèl ed Carpnèida, Canòsa, Dinasân); a vôlti a dà int al curtîl ânca 'na cēṣa cèca per l'ûṣ dal castelân (Carpnèida).

Per rivêr al curtîl intêren as và só per un sintêr che al pōlen fêr ânca dal bèsti, al quacê da i pusèbil côlp di nemîgh; arivê int al curtîl a gh'é j-êlbi pr' i cavâj in prêda, piantê in tèra (Castèl ed Canòsa).

Dimòndi tòri cèchi (guardiôli) pr’ al sentinèli în stremnêdi inséma al mûri. Ind i pē dal tòri principêli a gh’ēren al perṣòun stréchi e scûri. (Canòsa, Carpnèida). Al materiêl druvê per cal costrusiòun ché l’é la prêda da tàj; i mûr a gh’àn un grôs spesōr, în tót pîn, cun lêregh berbacân e piantê in môd rubóst ind la prēda dal muntâgni.

Rèz

Pianûra

Culèina

Muntâgna

Materiêl pr'andêregh in fònda

(manca)Lésta di léber e documèint impurtântLésta di lébber e documèint impurtantBibliografia ed opere di riferimento:

  1. Emilio Nasalli Rocca. I castelli reggiani - 3. ed. riveduta e ampliata. - Reggio Emilia : Tecnostampa, 1971.
  2. Gabriele Fabbrici - Castelli reggiani - Reggio Emilia : Tecnograf, 1981.
  3. Eloisa Franceschi - Castelli reggiani : castelli, rocche, fortilizi, feudi e feudatari del territorio reggiano; progetto ed elaborazione grafica EETAbit srl. - Finale Emilia : CDL, 1999.
  4. Stanislao Farri ; testo di Alcide Spaggiari - Castelli reggiani. - Reggio Emilia : Bizzocchi, 1981.
  5. Dino Palloni - I castelli reggiani nel generale contesto dell'architettura militare medievale europea : parallelismo delle tecniche architettoniche e costruttive - Roma : Istituto italiano dei castelli, 2002.



Nôta: cla pâgina ché l'é stêda fâta cun la tradusiòun ed Castelli della provincia di Reggio Emilia trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.