500 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga 'l nùmer 500, mo invéci 'l an 500, 't ê d'andèr chè)

Al 500 (sincsèint, cinquecento in itagliàṅ) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 499 (quaterseintnovantanōv) e 'l vin prìma dal 501 (sincseintùn). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt D. In dla numerasiòun ordinèla al tōś al sincseintéśim post. 'L è 'l quint sintunèr, dòp dal quèrt e prìma dal sest.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer pèra.
Al 500 'l è 'n nùmer cunpòst, send la moltìplica dal 2 col 250:
Fatoriśasiòun: $500=2\cdot 2\cdot 5\cdot 5\cdot 5=2^{2}\cdot 5^{3}$
Al fa pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[1]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 5-quèśi prim:^[2]
... 496, 500, 520, 552, 567, 588, 592, 594, 612, 616, 630, 656, 660, 675, 680, 684, 688, 696 ...^[3]
Al 500 al gh'à 12 diviśōr: 1, 2, 4, 5, 10, 20, 25, 50, 100, 125, 250, 500.
Send che la sòma di só diviśōr pròpi l'è più granda che lò stès:
1+2+4+5+10+20+25+50+100+125+250 = 592 > 500, dòunca al 500 ’l è 'n nùmer abundànt.^[4]
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 500-gonèl, gnend dòp edl 1 e prìma dal 1497:
1, 500, 1497, 2992, 4985, 7476, 10465, 13952, 17937, 22420, 27401, 32880, 38857, 45332 ...

↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014614 ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A005101 di nùmer abundànt in dla réda.

(EN) La sequèinsa OEIS A014614 ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica ed 5 nùmer prim, in dal web.
(EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
(EN) La sequèinsa OEIS A005101 di nùmer abundànt in dla réda.
(EN) La spiegasiòun dal nùmer abundànt in The Prime Glossary.
(EN) Al nùmer abundànt in dal sit mathworld.wolfram.com.
(EN) Al nùmer abundànt spieghê in dal sit planetmath.org.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
(EN) Al nùmer 500 in tùti el sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata, elenchèdi in dal sit edl’OEIS.