Ozzy Osbourne
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
John Michael Osbourne, cgnusû méj cuma Ozzy Osbourne (Birmingham, 3 ad Dicémbar dal 1948), 'l è 'n cantànt e cumpuśidōr heavy metal ingléś, leader dal grup di Black Sabbath in di an Stanta e pò cantànt ad sucès par sò cònt da i an Utànta a gnir a 'dès. Al sò scutmàj 'l è The Madman (Al Mat).
In dla sò caréra da par lò 'l à vindû da piò ad sinquànta migliòṅ ad disc in tut al mónd, sènt migliòṅ śuntànd-ag anc quéi fat cun i Black Sabbath. 'L à anc fat 'l atōr in quàtar film, al più famóś di quài 'l è Morte a 33 giri insém a Gene Simmons di Kiss.
Biugrafìa
Ozzy al nas da na famìja sénsa bèsi, i sò genitōr Jack e Lillian Osbourne i éran difàti di uperài pòvar. Da pìcul al gh'iva anc di prubléma a dascórar esénd diślèsic e òṅ ch'al tartajàva. A scóla al gh'iva un cumpàgn ch'a n andàva minga 'd acòrd sèg, Anthony Frank Iommi (cgnusû in séguit cuma Tony Iommi): chi lōr dū i s piciàvan da spés.
A quatórd'ś an Ozzy al taca a cantàr in un grup muśicàl ciamâ The Black Panthers ma pò al lasa la scóla 'l an dòp par lauràr e purtàr a cà di bèsi faghénd al maslàr, al muradōr e 'l idràulic, ma qvìst chè i èṅ di mistēr ch'i gh faṅ schiva e John al decìd acsè ad far invéci di furt. Durànt un tentatìṿ ad tōr un televiśōr da 'n apartamènt, chi lò al ślìcia par tèra cun cal péś lè adòs e al vèṅ acsè purtâ in parśòṅ. Scuntâ la péna, Ozzy al decìd ad sunàr incóra, prima cun i Music Machine e pò cun gl’Approach tulénd par lò al nóm 'd art 'd Ozzy Zig.
I Black Sabbath
Un dè Ozzy al mèt fóra da 'n negòsi ad disc un bijitèṅ cun scrit insìma «Ozzy Zig requires gig. Owns own P.A.» (Ozzy Zig al pésca da far di cuncèrt. Al gh'à 'n amplificadōr suo). Tony Iommi e Bill Ward, pasànd da 'd là, i lèśan al mesàǵ e i decìdan 'd andàr a cà sua a catàr-al parchè Iommi al n psiva minga crédar ch'al sò vèć cumpàgn ad scóla al faśìs al cantànt. I nàsan acsè i Polka Tulk Blues Band cun Ozzy ch'al s pòrta a drē al chitarìsta, pò basìsta, Geezer Butler. Dòp pôc tèmp al grup al càmbia nóm in Black Sabbath, al tìtul ingléś 'd un film ad scarésa ad Mario Bava dal 1963 da 'l tìtul I tre volti della paura. La banda la mét in fila di disc ad sucès cuma Black Sabbath, Paranoid, Master of Reality e Sabbath Bloody Sabbath ma i rìvan anc di prubléma p'r Ozzy ch'al dvénta 'n imbariagòs drugâ pódag.
Dòp un brut mumènt, la mòrt ad sò pàdar, Ozzy al decìd ad mulàr al grup par far-an òṅ tut suo. Al sò pòst al vèṅ tòlt par Dave Walker di Fleetwood Mac ma pò al Madman al càmbia idéa turnànd in si sò pas in dal 1978, in tèmp par far gnir fóra Never Say Die!, un disc dasfurtunâ ch'al séggna anc la fiṅ dal sò rapòrt cun i Black Sabbath.
Caréra da par lò
Casâ fóra da i Black Sabbath, al cantànt al s buta śò srand-as dèntar in na cambra d'n albêrg par 'n an a bévar e a drugàr-as, dasprâ par cum l'éra finìda. Cun 'l ajùt ad Sharon Arden, fiōla dal manager di Black Sabbath ch'la dvintarà pò sò mujér, Ozzy al decìd ad métar sù un grup par sò cònt, tulénd cuma chitarìsta, su cunsìli ad Dana Sturm, Randy Rhoads di Quiet Riot. I àtar mémbar dal sò grup i èṅ Lee Kerslake a la baterìa e Bob Daisley a 'l bas. Al prim disc, Blizzard of Ozz al pòrta pròpria al nóm ch'al gh'iva a 'l inìsi 'l grup e a véd la luś in dal Setémbar dal 1980 par la Epic Records, cun di braṅ dvintâ di clàsic cuma I Don't Know, Crazy Train, Goodbye to Romance, Mr. Crowley, Revelation (Mother Earth), Steal Away (The Night) e Suicide Solution. 'L àlbum al vénd dimóndi, specialmènt in di Stat Unî in dua al rèsta in clasìfica par dū an vinsénd anc un disc ad plàtin.
'L an dòp 'l è al tùr'n ad Diary of a Madman (1981), disc ad sucès anc qvést chè, cun i sìngui Flying High Again e Over the Mountain. 'L àlbum al dascór dal studiōś d'l ucultìśum Aleister Crowley. Al 19 ad Mars dal 1982 a mōr in 'n incidènt in aparéć al chitarìsta Randy Rhoads (in sò unōr al gnarà pò fóra un disc da 'l viṿ in dal 1987 da 'l tìtul Tribute). Par finìr al tour a vèṅ tòlt Bernie Torme (ex Gillan).
Par rispónd'r a 'l live di Black Sabbath Live Evil Ozzy al fà vgnir fóra un disc da 'l viṿ anc lò, Talk of the Devil pîṅ ad braṅ dal sò vèć grup anc se fóra da 'l Régn Unî al disc 'l è cgnusû cuma Speak of the Devil.
I prim an Utànta
In dal Favràr dal 1982, Ozzy al s catàva in dal Tèxas par dar n'uciàda a Fort Alamo quànd, imbariâ pódag, 'l éra vgnû fóra da la sò cambra 'd albêrg e al s éra mis a pisàr atàc a 'n mur dal furtèṅ, finénd acsè in parśòṅ. Turnâ in libertà, al Madman al fà vgnir fóra in dal Dicémbar dal 1983 al sò tèrs disc da studi, Bark at the Moon, cun lò ch'al fà al lóv manâr in sla cupertìna. Ólt'r a la title track, cal lavōr chè, dimóndi vindû in di Stat Unî (tri disc ad plàtin), al gh'à dèntar soquànt di sò braṅ più famóś cuma Centre of Eternity (ciamàda invéci Forever in soquànti edisiòṅ europei dal disc), Rock’n’Roll Rebel, So Tired (un lènt sarnî cuma secónd sìngul) e You're No Different. A la chitàra, a 'l pòst ad Rhoads, a gh'è Jake E. Lee.
In cal méntar la Sharon (dvintàda sò mujér e la sò manager) la 'l cunvìns a pasàr a la CBS/Columbia e pò a far-as curàr in clìnica. In dal 1984 Ozzy al finìs incóra na vòlta in parśòṅ parchè bcâ imbariàg a giràr trambalànd p'r al stradi ad Memphis (Tennessee), un quèl che là a n s pōl minga far parchè cuntràri a la léǵ.
In dal Favràr dal 1986 'l è al tùran ad The Ultimate Sin (tìtul pruviśòri Killer of Giants cuma una dal canti ch'i s càtan lè dèntar), un lavōr ch'l à vindû tri migliòṅ ad còpi (rivànd a 'l sèst pòst dla Billboard) davśinànd-as dimóndi a 'l hair metal. Da drē da la baterìa a gh'è Randy Castillo, òṅ ch'l iva sunâ cun la Lita Ford, mént'r al bas 'l è sunâ da Phil Soussan. Al sìngul ad sucès 'l è Shot in the Dark.
'L arìṿ ad Zakk Wylde
A cal punt lè però Jake E. Lee al mòla 'l grup e Ozzy al sarnìs a 'l sò pòst al śóvan Zakk Wylde catànd acsè al sò sunadōr parfèt, dū ch'i s inténdan dimóndi bèṅ anc fóra da 'l piàṅ prufesiunàł (Ozzy al tgnarà a batéś al prim fiōl ad Zakk).
La prima ucaśiòṅ par lavuràr sèg Osbourne al gh l'à cun No Rest for the Wicked d'l Utóbar dal 1988 in dua al chitarìsta biónd al gh'à la manéra ad druàr al sò stîl persunàl fat 'd armònic artificiài ch'i gh parmétan ad far gnir fóra di sòṅ ch'i s davśìnan a di fisć. Al disc 'l è dimóndi più dûr dal precedènt ('l à vindû quàtar migliòṅ ad còpi in tut al mónd e 'l à ciapâ tri disc ad plàtin di di Stat Unî) e al véd in cupertìna Ozzy Osbourne sintâ insìma a 'n scranòṅ pîn ad pèli ad bèsti e ad tésć cun 'd intóran da lò na cōrt fata da tri sigàgni pìculi.
In dal disc al bas 'l è sunâ par Bob Daisley ch'al s è dâ da far anc a livèl cumpuśitìṿ acsè cuma in di disc Blizzard of Ozz e Diary of a Madman a n catànd però briśa pòst in di crèdit. Sōl dòp na càuśa cónt'r al Madman chi lò al s è vdû arcgnósar i sò dirìt 'd autōr, sénsa però che dal sò foto i cumparìsan in dal booklet dal disc, in du a s véd invéci Geezer Butler, vèć cumpàgn a i tèmp di Black Sabbath, ch'al sunarà pò in dal tour sucesìṿ (cuma anc in dal Moscow Music Peace Festival dal 1989) e ch'al cumpàr anc in di vìddeo prumusiunài cuma quél ad Miracle Man (prim sìngul) in dua al grup al sòna in na céśa in méś a di nimài par tōr in gir al predicadōr televiśìṿ Jimmy Swaggart, òṅ ch'al gh'à sèmpar dâ adòs faghénd-ag di predicòs cóntar prima 'd èsar bcâ da la pulisìa c'n al braghi śò e na putàna sèg. I àtar vìddeo dal disc i èṅ Crazy Babies (ch'al dascór di putèṅ nâ dipendènt da la dròga) e Breakin' All the Rules anc se pò i n èṅ minga vgnû fóra cuma sìngui.
Sémp'r in dal 1988 Ozzy 'l incìd al braṅ Close my Eyes Forever insém a la Lita Ford p'r al sò disc Lita. In dal méś 'd Agóst pò i rìvan di àtar prubléma cun la léǵ p'r al Madman parchè, dòp avér bvû quàtar butìgli ad vodka, imbariagòs cum 'l éra, 'l iva tintâ ad strusàr sò mujér Sharon. Pardunâ da lē e lasâ lìbar, Ozzy al taca incóra un prugràma ad riabilitasiòṅ.
In dal 1990 Ozzy al fà catàr in di negòsi un EP da 'l viṿ da 'l tìtul Just Say Ozzy pò 'l an dòp al disc No More Tears, cuciâ in élt da 'l sìngul umònim, ch'al fà sù sinc disc ad plàtin. Par butàr śò 'l calti Ozzy al s éra fat jutàr par Zakk Wylde, par Randy Castillo, p'r al basìsta nóṿ Mike Inez (prima ch'al pasìs c'n i Alice in Chains) e par Lemmy Kilmister leader di Motörhead. Al grup al vins anc un grammy award in dla sesiòṅ „Best Metal Performance“ p'r al braṅ I Don't Want To Change The World.
Acùśi ad mesàǵ lugâ in dal cansòṅ
Dimóndi parsòni i gh'aṅ da spés dâ adòs par via di sò cumpurtamènt e dla sò mùśica fin da i tèmp di Black Sabbath, specialmènt da quànd òṅ di sò sustenidōr, John McCollum, un ragàs ad dasnóṿ an, al s éra tirâ na sćiuptàda in sal grugn al 26 'd Utóbar dal 1984 méntar 'l éra drē a scultàr la canta Suicide Solution cun un walkman a gl'uréci. La "Institute for Bio-Acoustics Research Inc.", na dita specialiśàda in dal catàr i sòṅ, l'iva purtâ avànti l'idéa ch'ad dènt'r a cal braṅ lè a gh fus na fraś ch'la psiva dar di cuć par spìnśar i baghét a tōr-as la vita, "Why Try? Why Try? Get the gun and try it! Shoot! Shoot! Shoot!" (Parchè pruvàr? Parchè pruvàr? Tó la pistòla e próv'la! Spara! Spara! Spara!). Ozzy al s éra diféś dgénd che la canta l'éra stada scrita pinsànd a 'l cantànt di AC/DC Bon Scott, mòrt imbariàg soquànt méś prima astufgâ pròpria da 'l sò gòmit e minga par cunvìnsar la gint a cupàr-as. I genitōr dal ragàs però i aṅ purtâ listés lò e la sò cà discugràfica, la CBS, in tribunàl. Al 19 ad Dicémbar dal 1986 al giùdas John L. Cole al 'l à mandâ asòlt parchè, par la léǵ americàna, a n s pōl minga èsar cundanâ par na sò òpra 'd artìsta.
Di àtar mesàǵ subliminài i gh sarésan pò anc in dal canti Believer (la fraś «Watching the time go and feeling belief grow/ Rise above the obstacles» scultàda da cl'atra banda la pâr «Won’t you live? Believe me, for now suit yourself» ch'la vrés dir “A n scamparà't briśa? Créd-um, p'r adès fà quél ch'at piàś”) e Bloodbath in Paradise (in dua la fraś ch'la vèra la canta, scultàda a 'l cuntràri, la pâr dir «Your mother sells welts in hell», batùda dal film L'esorcista ch'la vōl dir “Tò màdar la ciùcia di cas a 'l infèran”).
Discugrafìa
cun i Black Sabbath
Àlbum in studi
- 1970 - Black Sabbath
- 1970 - Paranoid
- 1971 - Master of Reality
- 1972 - Vol. 4
- 1973 - Sabbath Bloody Sabbath
- 1975 - Sabotage
- 1976 - Technical Ecstasy
- 1978 - Never Say Die!
- 2013 - 13
Disc da 'l viṿ
- 1980 - Live at Last
- 1998 - Reunion
- 2002 - Past Lives
da par lò
Àlbum in studi
- 1980 - Blizzard of Ozz
- 1981 - Diary of a Madman
- 1983 - Bark at the Moon
- 1986 - The Ultimate Sin
- 1988 - No Rest for the Wicked
- 1991 - No More Tears
- 1995 - Ozzmosis
- 2001 - Down to Earth
- 2005 - Under Cover
- 2007 - Black Rain
- 2010 - Scream
- 2020 - Ordinary Man
- 2022 - Patient Number 9
Disc da 'l viṿ
- 1982 - Speak of the Devil
- 1987 - Tribute
- 1993 - Live & Loud
- 2002 - Live at Budokan
Sìngui
- Crazy Train
- Mr. Crowley
- Flying High Again
- Over the Mountain
- You Can't Kill Rock N' Roll
- Symptom of the Universe
- Iron Man/Children of the Grave
- Bark at the Moon
- So Tired
- Shot in the Dark
- The Ultimate Sin
- Crazy Train (Live)
- Miracle Man
- Close My Eyes Forever (cun la Lita Ford)
- No More Tears
- Time After Time
- Road to Nowhere
- Mama, I'm Coming Home
- Mr. Tinkertrain
- Changes
- Perry Mason
- See You on the Other Side
- I Just Want You
- Walk on Water
- Back on Earth
- Gets Me Through
- Dreamer
- Changes (cun la Kelly Osbourne)
- Mississippi Queen
- In My Life
- I Don't Wanna Stop
- Not Going Away
- Black Rain
- Let Me Hear You Scream
- Life Won't Wait
- Let it Die
Culegamènt estéran
Soquànt vìddeo da 'l canàł uficiàł 'd Ozzy Osbourne in sal YouTube
- (EN) Al vìddeo ad Bark at the Moon
- (EN) Al vìddeo ad Crazy Babies
- (EN) Al vìddeo ad Crazy Train
- (EN) Al vìddeo ad Dreamer
- (EN) Al vìddeo ad Gets Me Through
- (EN) Al vìddeo ad Mama, I'm Coming Home
- (EN) Al vìddeo da 'l viṿ ad Mr. Crowley
- (EN) Al vìddeo ad Miracle Man
- (EN) Al vìddeo ad No More Tears
- (EN) Al vìddeo ad Road to Nowhere
- (EN) Al vìddeo ad The Ultimate Sin