Lóv
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.svg){kind=small} Lóv
| |
 un lóv ch'al pònsa in dl'èrba | |
| Dominì: Eukaryota | |
| Rèign: Animalia | |
| Sòtrèign: Eumetazoa | |
| Superphylum: Deuterostomia | |
| Clâd: Ferae | |
| Phylum: Chordata | |
| Subphylum: Vertebrata | |
| Infraphylum: Gnathostomata | |
| Superclâsa: Tetrapoda | |
| Clâsa: Mammalia | |
| Sòtclâsa: Theria | |
| Infraclâsa: Eutheria | |
| Superórdin: Laurasiatheria | |
| Órdin: Carnivora | |
| Sòtórdin: Caniformia | |
| Famija: Canidae | |
| Sòtfamija: Caninae | |
| Tribù: Canini | |
| Sòttribù: Canina | |
| Gènàr: Canis | |
| Sòrta: Canis lupus Linnaeus 1758 | |
Al lóv (nóm sientìfic: Canis lupus, lupo in itagliàṅ) 'l è na bèsta salvàdga e carìvura ch'a s pōl véd'r in di bòsc in du 'l viṿ, in Európa, in Àśia e in dl'Amèrica dal Nòrd.
Descrisiòṅ
Al lóv al fà part dla famìja di Canìdi ('l è al più grand ad cla rasa lè) e in gèn'r al viṿ insém a di àt'r eśemplàr. Al sumìlia dimóndi a 'l caṅ tant ch' i pōlan far di fiōi insém, frut 'd incrōś fra 'l dū rasi.
La sò lungésa la và da 130 a 160 cm. mént'r al pōl ès'r élt fra i 80 e i 100 cm. Al pēś mèdi dal lóv ch'al viṿ da 'l nòstri bandi 'l è ad 38,5 kg. I sò sèns i èṅ dimóndi śvilupâ, specialmènt al sintìr e al naśàr.
Al culōr dal sò mantèl a càmbia a secónda dla stagiòṅ e di an ma in gènar 'l è griś-śalàstar o maròṅ-rusàstar, anc se soquànti bèsti i pōl'n èsar biànchi o négri.
I sò dènt i èṅ dimóndi śvilupâ, cun di canèṅ a punta, biślung e curvâ vèrs 'l intèran. Cla bèstia chè la và a casa a muć par magnàr cavriōi, signài, àt'r ungulâ e mamìfar pìcui (cuma i cunèṅ e 'l lévri), uśèi, rètii, insèt, fruta e caróggni. Dal vòlti i pōlan pascàr anc dal bèsti dumèstichi, cuma péguri e cavri ma anc caṅ e gat, specialmènt s'i n èṅ minga prutèti bèṅ.
Al pól vìvar fiṅ a déś an quand 'l è lìbar ma dal vòlti al riva anc a i darsèt an s'al viṿ cun i óm.
Pruvèrbi e manéri 'd dir
- (MIRND) Al lóv al pèrd al pēl ma briśa 'l visi: a s diś quànd na parsòna l'armàgn sèmpar qvuéla dèntar anc s'la càmbia quèl;
- (MIRND) A gh'è 'l lóv: a s diś quànd un grand al vōl spavintàr al sò putèṅ;
- (MIRND) Far la pèrdga dal lóv: śōg da putèṅ in dua a sa s mét in verticàl a l'arvèrsa, c'n al maṅ a 'l pòst di pē;
- (BLG) Al låuv al và sänper a la furèsta: tintàr ad cuntintàr na parsòna inśgórda 'l è inùtil.
Link
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Lóv
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Lóv
