Caṣîna

Da Wikipedia.
C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân Emiliàn

Artécol in dialèt arzân


CasinaCaşîna
Panorama di Casina in invernoVésta ed Caşîna d’invêren
ProvinciaPruvînciaPruvénziaPruvèinsa
provincia di Reggio nell'Emiliaed Rèz
AbitantiAbitântAbitàntAbitànt
(febbraio 2007fervêr dal 2007)
4 445
SuperficieMetradûraEstensiånEstensiòun
(70 ab/km²)
63,78km²
AltitudineAltèsaAltazzaAltèssa
574m
Pref.tel. / CAPPrefés e côdisPreféss e côdgPreféss e còdiṡ
0522 / 42034
Cod.ISTAT/catastoCod.ISTAT/catâstCod. ISTAT/catâstCod.ISTAT/catàst
035013 / B967
CoordinatePuṣisiòunPuṡiziånPusisiòun
Nome abitantiNòm di abitàntNuminâja
CasinesiCaşinèiş
Santo patronoSânt prutetòurSant prutetåurSànt prutetór
(24 agosto24 d'agòst)
S.Bartolomeo apostoloSân Bertlamè
FrazioniVéliFraziónFrasiòun
Banzola, Barazzone, Beleo, Bergogno, Bocco, Brugna, Costaferrata, Crocicchio, Cortogno, Giandeto Straduzzi, Leguigno Faggeto, Migliara-Boastra, Montale, Paullo Chiesa, Sordiglio, Strada-Fabbrica, Trinità, Villa BoniniBanşōla, Barasòun, Belèo, Bergògn, al Bôch, Brógna, Côstafrêda, al Cruşîl, Curtògn, Giandêt, Leguègn, Miliêra, Muntêl, Paól, Surdéj, la Strêda, Trinitê, Véla Bunèin
Comuni contiguiCmûni ṣvinântCmóṅni ataîṡCumùn tachèdi
(nord) Vezzano sul Crostolo, (est) Viano, (sud) Carpineti, Castelnovo ne' Monti e (ovest) Canossa(mezanôt) Vsân, (matèina) Viân (mezdé) Carpnèida, Castelnōv di Mûnt e (sira) Canòsa
Sito istituzionaleSît dla cmûnaSît dla cmóṅnaSit dal cumùn
SindacoSéndechSénndicSéndech
(16/05/11)
Gian Franco Rinaldi
Tel. comuneTel. cmónaTel. cmóṅnaTel. cumùn
0522-604711
Email comuneEmail cmónaPòsta eletrònica cmóṅnaEmail cumùn

Evoluzione demograficaCambiamèint dal nómer di abitânt int al tèimpCanbiamänt dal nómmer di abitànt int al tänpCambiamèint dal nómmer di abitànt in dal tèimp

(anno)(ân)(àn)
(abitanti)(abitânt)(abitànt)(abitànt)
1861
3 909
1871
4 397
1881
4 455
1901
4 881
1911
5 479
1921
5 835
1931
6 270
1936
6 175
1951
6 105
1961
5 163
1971
4 183
1981
3 949
1991
4 055
2001
4 392
2007
4 445
Dati Nómer ed l'Nómmer dlNómmer ed l'ISTAT - grâfica dla Vichipêdia.- grâfica dla Vichipêdia
Vésta ed Caşîna

Caşîna (Casina in italiân) l’é un cmûn ed 4.390 abitânt in pruvîncia ed Rèz. L’é a sîra e a 28,5 chilômeter dal cèinter ed Rèz.

Al teritôri dal cmûn l’é in ‘na puşisiòun geogrâfica centrêla ind l’Apenèin arzân a la ‘stèsa distânsa tr’al còunchi ed l' Èinsa, ch’ al divéd l'arzân dal pramşân e dal Sècia, fra l’arzân e al mudnèiş, l’é a cavâl dal principêli còunchi di fiòm ch’ a sègnen la mèdia muntâgna: Cróstel, Tasòbi, Treşnêr, Cerèşla, Câmpla e l’incrôş ‘d impurtânti stôrichi véi matéldichi. Cun al só frasiòun e burghêdi al se şlêrga insém a un teritôri masmamèint campagnōl.

Al fà pêrt ed la Cumunitê ed la Muntâgna ed l’Apenèin arzân

Stòria

Al castèl ed Sarzân

Al nòm Caşîna sèmbra ch’al deşvègna da ‘n’antîga cassina oséja ‘na cà da cuntadèin. Storicamèint în stêdi pió impurtânti al tânti frasiòun sparpagnêdi ind al teritôri, però ind sècol în stêdi dêdi a divêrs, dal vôlti nemîgh tr’a ‘d lōr, cèinter civîl o ‘d la cêşa cme Paól, Carpnèida, Canòsa e Sân Pôl. La zôna ed Caşîna l’ēra divîşa fîn a l’Otsèint fra i Duchêt ed Pèrma e còl ed Mòdna. La préma strêda grânda ed l’Apenèin arzân, la Strêda Duchêla ed la Lunigîna vrûda da i Dóca d’Este a la fîn dal ‘700 e pó finîda int al 1843, l’à fât ed Caşîna un cèinter impurtânt pr’al cumunicasiòun muntanêri cun al colegamèint ed Rèz al Mêr Légor

Al medioēv, in dó s’ é rinfursê la râsa estèins insém al mudnèiş e a l’ arzân, l’à purtê a l’ urganişasiòun dal teritôri per fèdev, ch ‘ j àn ralentê al şvilóp stôrich e civîl de sté tèri, ch' àn lasê scampêr, fîn quêşi a i nôster dé, i sègn fònd ed la civiltê cuntadèina ‘d urègin medievêla.

L’uratôri ed Belèo

Al Cmûn ed Caşîna l’é ste fât int al 1861, cun al decrēt Farini, cun la rifōrma ed la polética ed l’ aministrasiòun gnûda dôp l’unificasiòun nasionêla. La só nasîta l’à riunî i teritôri dal frasiòun stôrichi ed Sarşân, Giandêt, Paól, Lèguegn e Curtògn. Int al Novsèint, cme tót l’Apenèin arzân, ânch cla zôna ché l’à cgnusû un şvilóp in mâsma cuntadèin, cun ‘n brósca acelerêda ind j ân Sinquânta, che n’àn fât un cèinter asê impurtânt per la cunuméia agrécola e di servési coleghê. La situasiòun dal dé d’incō la mèt insèm lêrghi testimuniânsi ed realtê cuntadèini, incòra bèin piantêdi e vîvi, tachêdi a la produsiòun dal famōş furmàj Grâna , in agòst a’s tîn ‘na fēra cgnusûda, cun di sègn ed mudernitê cunômica e civîl, préma ed tót int al Cèinter e int la zôna artigianêla, cun un bòun sistêma ed servési e cun ‘n’ ufêrta turéstica in cunténov şvilóp. Al tót in ‘n ambiĵnt ed culèina cun un móc d’arciâm de stôria, d’arcitetûra e ‘d paeşâg. Al teritôri l’é traversê da la SS63, òna dal strêdi principêli ed la pruvîncia arzâna e dal Strêdi Pruvincêli n° 11 e n° 54

Frasiòun principêli

Curtògn, Giandêt, Leguègn, Miliêra, Paól, Piâns, Sarzân, Bergògn, Surdèi, Brógna, Faiēt, Vercâl, Barasòun, Muntêl, Beşanèla, Belèo, Al Bôch, La Stèla.


Materiêl pr'andêregh in fònda

(manca)Lésta di léber e documèint impurtântLésta di lébber e documèint impurtantBibliografia ed opere di riferimento:

  1. Casina : tracce del tempo - Casina : Comune di Casina, 1985
  2. Casina, stazione climatica montana. Avamposto climatico dell'Appennino reggiano. Edito a cura della A.T. Pro-Casina. - Reggio Emilia : Tecnograf, 1967
  3. Daniele Canossini - I sentieri di Casina. - Casina : Comune di Casina, 1995