433 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 433, mo invéci 'l an 433, 't ê da 'ndèr chè)

Al 433 (quaterseinttreintatrī, quattrocentotrentatré in itagliàṅ) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 432 (quaterseinttreintadū) e 'l vin prìma dal 434 (quaterseinttreintaquàter). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt CDXXXIII. In dla numerasiòun ordinèla al tóś al quaterseinttreintatriéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer despèra.
Al 433 'l è 'l 84^śim edla séri di nùmer prim, gnend dop dal 431 e prìma dal 439:^[1]
... 409, 419, 421, 431, 433, 439, 443, 449, 457, 461, 463, 467, 479, 487, 491, 499, 503 ...^[2]
- al 14^śim edla sequèinsa ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta $p=7\cdot n+6$ ^[3]
  13, 41, 83, 97, 139, 167, 181, 223, 251, 293, 307, 349, 419, 433, 461, 503, 587 ...^[4]
  che difàt $433=7\cdot 61+6$
- 'l 8^èv edla séri ed chi nùmer prim ch'i s caten con la scrìta $p=11\cdot n+4$ ^[5]
  37, 59, 103, 191, 257, 367, 389, 433, 499, 521, 587, 631, 653, 719, 829, 983 ...^[6]
  che difàt $433=11\cdot 39+4$
Acsè cum a gh'sucéd a tut i nùmer prim, anc al 439 'l è 'n nùmer difetìv.^[7]^[8]
'L è 'l 9^ṅ edla séri di nùmer dodecagonèl sentrê, gnend dop dal 337 e prìma dal 541:^[9]
1, 13, 37, 73, 121, 181, 253, 337, 433, 541, 661, 793, 937, 1093, 1261, 1441, 1633, 1837 ...^[10]
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 433-gonèl, gnend dop edl 1 e prìma dal 1296:
1, 433, 1296, 2590, 4315, 6471, 9058, 12076, 15525, 19405, 23716, 28458, 33631, 39235 ...

↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs di nùmer prim in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A000040 di nùmer prim in dal web.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta $p=7\cdot n+6$ in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A045473 ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta $p=7\cdot n+6$
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta $p=11\cdot n+4$ in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A141851 ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta $p=11\cdot n+4$
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs di nùmer difetìv in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A005100 di nùmer difetìv in dla réda.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs ed nùmer dodecagonèl sentrê in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A003154 di nùmer dodecagonèl sentrê in dal web.

(EN) La sequèinsa OEIS A000040 di nùmer prim in dla réda.
(EN) I nùmer difetìv elenchê da l’OEIS in dal web.
(EN) I nùmer difetìv in dal sit Prime Glossary.
(EN) I nùmer difetìv in dal sit MathWorld.
(EN) I nùmer difetìv in dal sit PlanetMath.
(EN) La sequèinsa OEIS A003154 di nùmer dodecagonèl sentrê in dla réda.
(EN) Soquànti spiegasiòun in sìm'ai nùmer poligonèl sentrê in dal sit mathworld.com.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.