Asàlt a 'l Campdòj di Stat Unî dal 2021

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

'L asàlt a 'l Campdòj di Stat Unî dal 2021 l'è stada n'arvòlta e 'n atàc viulènt dal 6 ad Śnar dal 2021 cónt'r al 117^śum Cungrès di Stat Unî fat da di sustenidōr dal presidènt in carga Donald Trump, cuma di mémbar di muimènt ad dèstra Proud Boys, QAnon e Three Percenters, p'r arbaltàr la sò scunfìta a gl'elesiòṅ presidensiàli americàni dal 2020 a òpra dal demucràtic Joe Biden.

Dòp un cumìsi ad Trump, ch'l andàva sèmp'r adrē su 'l fat ch'i gh'ìsan fargâ gl'elesiòṅ, i manifestànt a sentinàra i s èṅ subìt spustâ lung la Pennsylvania Avenue par farmàr i senadōr e i deputâ ch'i gh'ìvan da ratificàr la vìnsida 'd Biden ch'l iva muciâ sù 306 grand eletōr cóntar 232 e dònca 'l éra 'l presidènt elèt.

Dimóndi 'd chi lōr i èṅ pò andâ dèntar cun la fòrsa a 'l palàs e i aṅ tacâ a śbragàr, ravanàr dapartùt, scaravultàr, rubàr, dasténdar dla mèrda su i mur e far viulénsa lè dèntar par soquànti óri. I pulìtig i aṅ fat in tèmp a scapàr via ma i scóntar cun la pulisìa i aṅ purtâ a sinc mòrt.

Turnàda la calma, sōl a quàt'r óri dòp mèśanòt a 'l incìrca 'l è stâ apruvâ 'l riśultâ dal Culéǵ Eleturàł, cun Mike Pence ch'l à dichiarâ che Joe Biden e la Kamala Harris i arévan ciapâ la sò carga al 20 ad Śnar.

La “Save America March”

Par prutestàr cónt'r al riśultâ di elesiòṅ, a sò dita pîna 'd bròj, Donald Trump 'l iva urganiśâ, cun 'l ajùt ad soquànti urganiśasiòṅ cuma Women for America First dla mémbra dal Tea Party Amy Kremer, un cumìsi a Washington p'r al 6 ad Śnar dal 2021 durànt na manifestasiòṅ ciamàda “Save America March” (Màrcia par salvàr l'Amèrica). A frònt ad ssanta càuśi legàli, un ricōrs a la Cōrt Supréma e di ricuntéǵ, a n è mai però vgnû fóra gnint 'd impurtànt.

Fra la sira prima e la matìna dal dè dla Befàna almànc déś parsòni i èṅ stadi arestàdi parchè i ìvan purtâ sèg dgl'armi. Anc 'l èx deputâ d'l Alabàma Mo Brooks e Madison Cawthorn, deputâ dla Carulìna dal Nòrd, i aṅ tòlt part a la manifestasiòṅ.

'L avucàt dla campàggna 'd Trump, Rudy Giuliani, 'l à fat un dascōrs da 'l palc dgénd ch'al màchini druàdi p'r al vōt i éran śgalémbri. Pò 'l è saltâ sù Trump che, da drē da na baréra 'd vēdar, 'l à dit ch'al n cunsedrarà mai la vìnsida a Biden, dand adòs a i mèdia e urdnànd a Mike Pence 'd arbaltàr i riśultâ eleturài, un quèl ch'al vice-presidènt, tgnénd adrē a la custitusiòṅ, al n pōl minga far.

Donald 'l à cuntinuâ dmandànd a i suo 'd marciàr vèrs al Campdòj, cumbaténd cuma di danâ par tōr-'s indrē al nòstar paéś. In cal mént'r i sò fiōi, Donald Jr. e Eric, i puntàv'n al dî cónt'r i republicàṅ ch'i s parmitìvan 'd a n far gnint par prilàr al vōt dal Culéǵ Eleturàł, prumeténd ch'i arévan pò fat campàggna cóntar durànt al primàri dal GOP e ch'i éran drē a vgnir da lōr.

L'arvòlta

Rivâ a 'n óra dòpmèśdè davànti a 'l Campdòj, śbaténd śò soquànti baricàdi minga tant tgnudi 'd òć da part dla pulisìa, i manifèstant arvèrs i aṅ pò tirâ sù 'n patìbul in dla piàsa e tacâ a dar adòs a i giurnalìsta, faghénd a pès i machinàri di inviâ dl'Associated Press parâ via. Par via ad tut cal fitùm ad gint lè, dimóndi sénsa mascri adòs, da piò ad sènt agìnt dla guàrdia nasiunala a guàrdia dal Campdòj i s èṅ bcâ 'l COVID-19.

Soquànti bómbi fati in cà i èṅ stadi catàdi lè in gir e in di ufìsi di cumitâ nasiunài demucràtic e republicàṅ.

N'óra dòp gl'arvultóś i gh l'aṅ cavàda a insfilsàr-as dèntar, śbragànd pòrti e fnèstri p'r andàr a casa di pulìtig, dla presidènta dla Càmbra, la Nancy Pelosi, e dal vice-presidènt Mike Pence par far-i parśunēr. Par far-as strada i aṅ sprusâ anc di agìnt chìmig adòs a la pulisìa.

Mént'r i servìsi segrét i éran drē a purtàr fóra 'l vice-presidènt, Trump al twitàva che chi lò al n iva briśa abû 'l curàǵ ad far qvél ch'a gh'iva da èsar fat.

A 'l intèran dal Campdòj gl'arvultóś i dmandàv'n in du al fus Pence par pò rivàr a la cambra, in cal mumènt lè vōda. 'L ufìsi dla Pelosi 'l è stâ scaravultâ, dal sò fóto a i mur sćiancàdi e 'l sò computer śgranfgnâ via.

A i mémbar dal Cungrès a 'l intèran dla Cambra a gh'è stâ dit ad métar-'s adòs dal mascri anti-gas par parmét'r a 'l fòrsi d'l órd'n ad druàr al gas lagarmōl cóntar la gint. Al persunàł al gh l'à cavàda a mét'r a 'l sicûr al scatli cun dènt'r i sertificâ dal vōt eleturàł.

Par farmàr l'arvòlta a gh'è stâ biśógn ad tri óri e pasa, vèrs siē óri dla basōra, anc cun 'l ajùt ad soquànt óm mandâ da i guvernadōr dal Maryland, dla Virgìgna e dal New Jersey e pò da la Guàrdia Nasiunàla ciamàda diretamènt da Mike Pence.

Dimóndi arvultóś i s èṅ stramnâ p'r al stradi lè darènt anc s'a gh'éra 'l quàcia-fōg urdnâ par la sìndiga 'd Washington, la Muriel Bowser. In séguit da piò 'd utànta arvultóś i èṅ stâ arestâ méntar dū pulisiòt, a guàrdia dal Campdòj, i èṅ stâ suspéś parchè suspetâ 'd èsar da la sò banda. Fra i pulisiòt a s cònta 'n mòrt e 116 frî (quìndas finî a 'l uśdàł).

Durànt cl'arvòlta chè, a siē óri e mèś dla basōra, al presidènt Trump, ch'al s éra rifiutâ 'd ciamàr la Guàrdia Nasiunàla, 'l à cargâ sù su 'l sò account Twitter un vìddeo in du 'l batśàva gl'arvultóś cuma di patriòta grand tratâ mâł e dmandànd-'g ad turnàr a cà in amōr e in paś, ch'a gh'è d'arcurdàr cal dè chè par sèmpar, tirànd pò fóra incóra la questiòṅ di bròj preciśànd che qvisti chè i èṅ al ròbi e i fat ch'i sucédan quànd na sacra vìnsida eleturàla 'd un ciàr grand acsè la vîṅ cavàda śò in cla manéra chè.

Indàśin e arèst

Al 7 ad Śnar al prucuradōr di Stat Unî a interim p'r al Distrét ad Culùmbia, Michael R. Sherwin, 'l à dit che gl'arvultóś i prévan rispónd'r ad cuspirasiòṅ sedisióśa o 'd insuresiòṅ. Anc al presidènt Trump al prév finìr sóta indàśìn, p'r al paròli diti in dal sò cumìsi, acsè cuma soquànt pulisiòt ch'i aṅ guardâ sénsa far gnint e ch'i aṅ jutâ in na quàlc manéra 'l asàlt. Òṅ ad lì lōr al s è fat un selfie sèg méntar 'n àtar al ghiva 'n capèl in cô cun scrit insìma al ślògan ad Trump “MAGA”.

In dla lista di arestâ, fra i àtar, a gh'è 'l cap dal grup di Proud Boys di Hawaii, Jake Angeli dit Al Siamàṅ 'd QAnon, 'l ativìsta dla dèstra pēśa Tim Gionet dit Baked Alaska, al fiōl ad 34 an dal giùdas dla Cōrt Supréma dla Cuntèa 'd Kings (Brooklyn), Steven Mostofsky, e Jon Schaffer, chitarìsta e leader dal grup metal di Iced Earth.