Ùngia
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
Egli ùngi (unghie in itagliàṅ) gl'ìn el perti duri 'd sóv'r a la pùnta di dî, in del màṅ e in di pē di òm e 'd dimòndi bésti.
La cura dagli ùngi
Egli ùngi i crèsen sèimper, cum'anca i cavî, e dòunca i gh'àn biśògn 'd èser scurtèdi prìma ch'i daghen fastìdi o ch'i n'gh'àpien da ròump'r-es. Ùn al s'i pōl scurtèr da per lò o dmandèr al servìsi a na pedicure o a na manicure. Egli ùngi più delichèdi gl'ìn quìli di pē, vist che quischè i gh'àn da stèr acsè tant tèimp dèint'r in dal scherpi: a dvèinta dimòndi importànt tgnìr-i curèdi, perchè quìli di pē i prèv'n andèr incòunt'r a di malàṅ, c'ma 'l incarnimèint ed l'ùngia dal dî grós o anca tór sù di fùnś, pò difìcil da mandèr vìa.
Egli ùngi piturèdi
A cal dòni a gh'piêś piturèr-'s egli ùngi per na manéra 'd ès'r a la moda: quistichè i pólen gnìr piturèdi col śmelt, o anca vgnìr cuacèdi cun dagli ùngi finti bèle piturèdi prìma, coi culōr e i disègn più diferèint, psènd anca, in cla manéra chè, vgnìr ślunghèdi in dla manéra dal nail extensions.
Manéri 'd dir
- (CARPŚ) Tirèr fóra gli ùngi, (IT) Mostrare le unghie, minacciare.[1]
- (CARPŚ) Al negher 'd ùngia,[2] (IT) Il nero (lo sporco) dell'unghia.
- (EGL) Paghèr in sìm'a l'ùngia, (IT) Pagare subito in contanti ((EN) cash).
- (CARPŚ) Calèr-egh 'n ùngia,[3] (IT) Mancare pochissimo tempo.
- (CARPŚ) Muśghèr-'s egli ùngi, (IT) (lett.) Mordersi le unghie, (fig.) rammaricarsi.[4]
- (CARPŚ) Bòun c'ma i ungìn dal pórc, (IT) Buono come le unghiette del maiale.[5]
- (MUD) Andèr a óngia,[6] (IT) (lett.) Andare a unghia, (fig.) Andare a piedi.
- (BLG) Arîṡg amazè al ninén ai ò cavè i ungi e ai ò méss i zanpètt int la pgnâta,[7], (IT) Dopo ucciso il maiale, ho tolto le unghie e ho mezzo i piedini in pentola.
Vóś lighèdi
Èter prugèt
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Ùngia
Wikizionario contiene la voce di dizionario «Ùngia»
Colegamèint estèren
- (IT) La vóś in sìm'a 'l vucabulàri Treccani.
- (IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
Noti e referèinsi
- ↑ (CARPŚ) e (IT) In dal Dizionario del dialetto carpigiano, ed G. Malagoli e A. M. Ori, Mòdna 2011, a s escrìv: „tirèer fóora ègl’unngi”.
- ↑ Ibidem, a s escrìv: „néegher d unngia”.
- ↑ Ibidem, a s escrìv: „a gh cala ’n’unngia”.
- ↑ Ibidem, a s escrìv: „muṡghèeres ègl’unngi”.
- ↑ Ibidem, a s escrìv: „bòun cóome i ungìin dal pòorch”.
- ↑ (MUD) e (IT) A Modena si dice(va) così, 'd Umbèrt Borêl, Frèra, 2016, paǵ 26.
- ↑ (BLG) e (IT) "Dialetto bolognese ieri e oggi" ed Gigén Lîvra, Bulògna 2011, paǵ. 59.