Stanislas Wawrinka

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

Stanislas Wawrinka, cgnusû anc c'n i scutmàj ad “Stanimal” (in dua in ingléś animal a vōl dir bèstia e minga nimàl, dònca a pâr ch'a vója dir “This Pig” in emigliàṅ), “Iron Stan” e “Stan the Man” (Luśàna, 28 ad Mars dal 1985, a s lèś /vaˈvriŋka/ in Tedésc), 'l è 'n tenìsta śvìsar prufesiunìsta da 'l 2002. Al 27 ad Śnar dal 2014 'l è rivâ a ès'r al nùmar tri dal mónd in singulàr.

Al sò cugnóm al daśvîṅ da 'l Pulàc ma lò 'l è fiōl 'd un tedésc e dna śvisra, ch'i gh'aṅ un sit par la cultivasiòṅ di prudót biulògic e ch'i jùtan gl'andicapâ, cun di nunòṅ cèc. A gh piàś védar di film e scultàr dla mùśica. 'L è élt 183 cm e al péśa 81 chilo. 'L è spuśâ cun la Ilham da 'l Dicémbar dal 2009 e al gh'à na fiōla ch'la s ciàma Alexia.

Al s cata bèṅ, a sò dita, a śugàr in sla tèra batùda e al cólp ch'a gh piàś da piò 'l è 'l arvèrs che lò al tira cun na maṅ sōla. Anc al sò servìsi al n schèrsa minga parchè 'l śvìsar 'l è bòṅ ad tiràr dal śéśuli a 225 km/h.

In dal 2014 'l è stâ bòṅ ad vìnsar al sò prim turnèo dal Gran Slam a gl'Australian Open baténd in finàl in quàtar sét Rafael Nadal. 'L à anc vins na mdaja 'd òr a gl'ulimpiàdi dal 2012 in dópi insém a Roger Federer e na Cópa Davis cun la Śvisra. In dla sò caréra al s è mis in bisàca sédas tìtui ATP, cun tri Major e 'l Mastèr Mila 'd Mònt Carl in dal 2014.

Caréra

Wawrinka al vins al sò prim turnèo ATP in dal Luj dal 2006 a Umâg cóntar Novak Đoković ch'al gh'à da bandunàr in sal puntéǵ ad siē para in dal prim sét. 'L an dòp al gh'à da pigàr-'s invéci a 'l sèrb in dla finàla ad Viéna dòp avér lasâ a Rafael Nadal anc al tìtul ad Stucàrda.

Al śvìsar al śōga atri dū finàli ATP anc in dal 2008 e anc 'sta vòlta al n pòrta a cà gnint pardénd a Doha da Andy Murray par 4-6 6-4 2-6 e a Róma da Novak Đoković par 6-4 3-6 3-6. In dal 2010 e in dal 2011 al vins dū tìtui a Caśablànca (6-2 6-3 a Victor Hănescu) e a Chennai (7-5 4-6 6-1 a Xavier Malisse).

In dal 2013 al śōga quàtar finàli in 'n an purtànd però a cà sōl al turnèo 'd Esturìl baténd 6-1 6-4 David Ferrer in sla tèra batùda. Al śvìsar al riva anc in semifinàl a gl'US Open (6-2 6-7 6-3 3-6 4-6 da Novak Đoković) e in di quàrt a 'l Roland Garros (2-6 3-6 1-6 da Rafael Nadal), srand la stagiòṅ a 'l utàṿ pòst.

In dal Śnar dal 2014, dòp ès'r-as mis in bisàca al tìtul ad Chennai in finàl su 'l francéś Édouard Roger-Vasselin, al vins al sò prim tìtul dal Grand Slam a Melbourne baténd in finàl Rafael Nadal, ch'al gh'iva mâł a la schina, par 6-3 6-2 3-6 6-3 tìrand daśnóṿ ace e sinquànta-tri cōlp vinsènt. In di quàrt Stanislas 'l iva fat fóra dòp na batàja ad sinc sét, par 2-6 6-4 6-2 3-6 9-7, al campiòṅ d'l an prima Novak Đoković e in semifinàl al cèc Tomáš Berdych par 6-3 6-7 7-6 7-6. A Indian Wells al và fóra in di utàṿ ad òpra 'd Aleksandr Dolgopolov mént'r a Montecarlo al vins al sò prim tìtul Master Mila dla caréra baténd in finàl Roger Federer par 4-6 7-6 6-2 ma pò a 'l Roland Garros al và fóra subìt a surpréśa cun Guillermo García López. A gl'US Open al bat Jiří Veselý par 6-2 7-6 7-6, Thomaz Bellucci par 6-3 6-4 3-6 7-6, Blaž Kavčič par bandòṅ, Tommy Robredo par 7-5 4-6 7-6 6-2, faghénd 75 vinsènt, par pò céd'r in di quàrt dòp na batàja ad quàt'r óri e vint a Kei Nishikori par 6-3 5-7 6-7 7-6 4-6. A la fiṅ dla stagiòṅ, saràda a 'l quàrt pòst dal ranking ATP, al vins la Cópa Davis par la Śvisra insém a Roger Federer.

In dal 2015 al vins subìt al tìtul a 'l Chennai Open ma pò a gl'Australian Open al pèrd da Novak Đoković in sinc set in semifinàl. Al śvisar al s tōś pò l'arvìnsida sèg baténd-'l in dla finàl dal Roland Garros par 4-6 6-4 6-3 6-4, śugànd c'n adòs un para 'd braghéti ch'i parìvan na tṿaja^[1], dimóndi bruti a dita di sò culéga^[2]. In dal turnèo pariśèṅ Stan 'l iva batû anc Roger Federer in di quàrt e Jo-Wilfried Tsonga in semifinàl. A Wimbledon al pèrd in di quàrt c'n al francéś Richard Gasquet dòp na batàja in sinc set. In Utób'r invéci al vins al tìtul a Tokyo cónt'r al sò amìg Benoît Paire c'n al puntéǵ ad 6-2 6-4.

In dal 2016 al vins àtar tri tìtui a Chennai (6-3 7-5 a Borna Ćorić), a Dubai (6-4 7-6 a Marcos Baghdatis) e a Ginévra (6-4 7-6 a Marin Čilić). A Montecarlo al bat Philipp Kohlschreiber par 7-6 7-5 e Gilles Simon par 6-1 6-2 prima 'd andàr fóra cun Rafael Nadal in di quàrt. A 'l Roland Garros al n è minga bòṅ ad difénd'r al tìtul d'l an prima parchè al pèrd in semifinàl da Andy Murray par 4-6 2-6 6-4 2-6.

Finàli in di Gran Slam

Australian Open	2014	V	Rafael Nadal	6-3 6-2 3-6 6-3
Roland Garros	2015	V	Novak Đoković	4-6 6-4 6-3 6-4
US Open	2016	V	Novak Đoković	6-7 6-4 7-5 6-3
Roland Garros	2017	P	Rafael Nadal	2-6 3-6 1-6