Macaròn col pèttan

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Macaròn col pèttan preparā a Quarentul

I macaròn col pèttan[1], ciamadi ench macaròn petnā, i-enan 'na forma ad pasta tipich dl'Emillia. I-enan preparā priland diagunalment un cunsén ad sfòja, grand com quel d'un caplét, inzimma a un bastunzen dal diametr ad na matitta, po' fat passar e cucciā su un pèttan dal tlèr.

I macaròn con pèttan i-enan dimondi simil ai garganei rumagnòl, ma i-enan grand al dòppi. 

Storria

Prudott commercial

Al nòm ad questa sfòja la derìv dal particular strument druà par la rigatura: al pettàn dal tlèr da tessidura, che fin soquant ann fa l'era difus in dal cà dla bassa par tèssar al len e la canapa.

La tradizion la conta che al 27 ad luj dal 1742 al castel ad La Mirandla al fu asedià incora, in stal gir di piemuntes ad Carl Manuel III ad Savoia. Dop aver dàt na paga e smarì i spagnol con l'aiut dal general austriach Cont Otto Ferdinand von Traun, al re ad Sardéggna al-s mis a tavla in dl'usteria dal castel par mangner quel, ma la razdora l'iva finì tut al provisti. Ma alla fin, la razdora agh la cavò ad catar soquanta farinna e di òv, e anch un pulàstar: par presentar mei al povar piatt, l'astrulicò ad prilar i quadrett ad sfòja su un pèttan cag' vanzava. E acsè i furan inventà i macaròn col pèttan[2].

Da quand al tler al san usa piò, i pettàn da maccaròn i-enan fatt aposta dai artigian; altriment as pol druvar anch al tulèr ciamà "rigagnòc".

Par dimondi temp, la produzion di macaròn col pettan l'è stada fatt sol dal razdori, parché l'era minga pusibbil realizar la particular rigadura trasversala con al torc' industrial. In di ann 1960 al mirandules Mario Ferrari (mej gnusù con al nom ad "Cannèlla"), fiol ad neguziant ad na gastronomia in piaza a La Mirandla, al l'è gnù inamènt ad brevetar un machinari automatic par la produzion industrial di macaròn petnà[3][4]. Grazi a l'invenzion ad Ferrari, incò i macaròn col pettàn i-son vendù i tutt i negozzi e gnusù in tutt al mond.

Macaron col pettan dla val mirandules

In dla zona ad la val dal mirandules a ghe l'us ad prilar la sfoja par la longa (e non diagunalment), acsè c'al macaròn al par più zilindric.

In dal marz dal 2017 i "maccheroni al pettine delle Valli mirandolesi" i-anan ottenù da la Camra ad Cumerc' ad Modna la certificazion ad prudott tipic' a dla Mirandla[5].

Cundiment

Un piatlìn ad macaròn cunsâ cun radèt ros e furmàj

Al cundiment tipic di macaròn col pettan l'è al ragù, cott con la giunta ad carna ad selvaginna (levra, cunen o anch nadar), inmardà ben con dal furmai grâna gratà, e naturalment al s-cumpagna tutt con un bon bicer ad lambrusc.

Event

A la Piev ad Zent a ghe dal 1989[6] la sagra dal macaron col pettan[7] a l'inizzi dl'istà.

Dal 2013 in dal territori ad La Mirandla a ghè al "Palio del pettine", indua soquanti squadre ad razdori dal frazioni dal mirandules (Zivdal, al Gavell, Murtsol, San Zacum, San Martèn da Bass e Quarentul) a si sfidan ad colp ad canèlla e pèttan par preparar i macaròn più bon[8].

Nodi

Àtar prugèt

Vōś ligâdi

Culegamènt estéran