Acumulasiòun inisièla
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
L’acumulasiòun inisièla, ciamèda anca primitìva, originària (accumulazione originaria in itagliàṅ) l'è la manéra druèda da soquànt filòśof pr indichèr i bési e 'l richèsi mucèdi sù da soquànt capitalìsta ai inìsi dla só furtùna, prìma 'd fèr incòr frutèr l'acumulasiòun dal capitêl ch'la gh'deśgnìva da 'l só fàbrichi, in dla socetê capitalìsta di ùltem sécol a gnìr in sà.
A in descòr dimòndi al pinsadōr Karl Marx in dal XXIV capìtol dal prìm liber dal só "Capitêl", ciamê „Die sogenannte ursprüngliche Akkumulation“ ("Quèla ch'la vin ciamèda acumulasiòun inisièla"), indû Marx al tōś el distànsi da 'l spiegasiòun in sìm'a cl'idèa chè ch'i 'n iven dê soquànt economìsta clasic gnû poc prìma 'd lò cma anc Adam Smith. Difât chelōr i vliven fèr intènder che i bési servî ai capitalìsta per tachèr el só indùstri i gh'sarèven deśgnû da di sparagnamèint virtuōś che sōl dla gint minga stremnèda (cum i srèven chièter) la gh'l'ìva cavèda 'd mèter da na pèrt.
Marx al stùddia dabòun al śvilùp edla stòria ingléśa per contrabàter che i sparagnamèint i gh'éren stê sè, ma sòta forma 'd espropriasiòun del só tèri ai cuntadèin, ai camarànt, ai puvrèt, ginta ch'la scampèva col magnèr e la lègna tolta sù da 'l tèri 'd tut. Chi commons chè, tèri a dispośisiòun ed tut i śvinànt, i éren stèdi tolti vìa ai puvrèt per fèregh gnìr sù 'l stròpi da dèr da megnèr a 'l pégri, ch'i fìsen acsè dimòndi lana per l'indùstria di pan ch'l'andèva acsè tante bèin in dl'Inghiltèra ed cal tèimp lè.
Vōś lighèdi
Noti e referèinsi
Colegamèint estèren
- (DE) Al XXIV capìtol dal prim liber dal Capitêl ed Marx in dla réda.
