Joseph von Fraunhofer: differenze tra le versioni
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
| Riga 9: | Riga 9: | ||
{{dialort | dial=Carpśàn}} |
{{dialort | dial=Carpśàn}} |
||
[[File: |
[[File:Fraunhofer spectroscope.JPG|305px|thumb|left|La dimostrasiòun aj sô colèga dal funsiòunamèint dal spetroscòpi dòp d' avèrl' inventé in dal 1814.]] |
||
[[File:Fraunhofer spectroscope.JPG|330px|thumb|right|La dimostrasiòun dal funsiòunamèint dal spetroscòpi aj sô colèga dòp d' avèrl' inventé in dal 1814.]] |
|||
'''Joseph von Fraunhofer''' (Straubing, 6 ed mèrs 1787 – Mônac ed Bavēra, 7 ed śùgn 1826) l' è stê un fìsic e astrônum tudèsc. |
'''Joseph von Fraunhofer''' (Straubing, 6 ed mèrs 1787 – [[Mònag 'd Bavéra|Mônac ed Bavēra]], 7 ed śùgn 1826) l' è stê un fìsic e astrônum tudèsc. |
||
== Biugrafìa == |
|||
Dòp ed 'n infànsia tribulèda e d' ès'r' arméś òrfen dj genitôr, al cuntinuèva a imparèr al mistér dal pèder, ch' l' éra stē fabricànt ed [[Vêder|vēder]], andènd a fèr l' aprendìsta in 'na fàbrica ed spèc'. Al gh' la cavèva anca d' andèr a studièr int d' l' Istitût ed Mecànica Reichenbach, Utzschneider & Liebherr, a Mônac ed Bavēra, in dù j vlìven fabrichèr dj strumèint d' [[astrunumìa]] e d' [[geodeśìa]]. |
Dòp ed 'n infànsia tribulèda e d' ès'r' arméś òrfen dj genitôr, al cuntinuèva a imparèr al mistér dal pèder, ch' l' éra stē fabricànt ed [[Vêder|vēder]], andènd a fèr l' aprendìsta in 'na fàbrica ed spèc'. Al gh' la cavèva anca d' andèr a studièr int d' l' Istitût ed Mecànica Reichenbach, Utzschneider & Liebherr, a Mônac ed Bavēra, in dù j vlìven fabrichèr dj strumèint d' [[astrunumìa]] e d' [[geodeśìa]]. |
||
[[File:MUC Ruhmeshalle 46 Ios. v. Fraunhofer Optiker.jpg|185px|thumb|right|Al bùst dal Fraunhofer dèinter l' Istitùt ed Mônac ed Bavēra]] |
|||
In dj àn al mitìva a punt sèimper dj nôv istrumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr j pasag' e i spèc' ed la lùś a travérs j vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nôvi pr' al tèimp e ch' j srèven servìdi pr' j sô stùdi int su la luś. |
In dj àn al mitìva a punt sèimper dj nôv istrumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr j pasag' e i spèc' ed la lùś a travérs j vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nôvi pr' al tèimp e ch' j srèven servìdi pr' j sô stùdi int su la luś. |
||
In dal 1814 Fraunhofer al catèva j ràg' ch' j pòrten al sô nòm in dal [[spèter]] solèr. L' àn dòp l' invintèva al [[spetroscòpi]]. |
In dal 1814 Fraunhofer al catèva j ràg' ch' j pòrten al sô nòm in dal [[spèter]] solèr. L' àn dòp l' invintèva al [[spetroscòpi]]. |
||
Grâsi al sô invensiòun e aj sô stùdi, j gh' dèven, in dal 1822, l' insegnamèint ed Fìsica int d' l' Académia bavaréś dal Siènsi, pò al tìtul nubilièr e incòri la sitadinànsa unorària ed Mônac. |
Grâsi al sô invensiòun e aj sô stùdi, j gh' dèven, in dal 1822, l' insegnamèint ed Fìsica int d' l' Académia bavaréś dal Siènsi, pò al tìtul nubilièr e incòri la sitadinànsa unorària ed Mônac. |
||
Fraunhofer al murîva in dal 1826 a 39 àn ed [[tuberculôś pulmonèr]], mo anca fòrsi tùt ch' j vapôr ed metaj peśànt inalé per costruìr j vēder (cùm' a sucedîva anca ai sô coléga) j îven dé 'na màn a la malatìa. J gh' dèven sepoltûra in dl' Alter Münchner Südfriedhof (l' antîgh simitéri sud ed Mônac). |
Fraunhofer al murîva in dal 1826 a 39 àn ed [[tuberculôś pulmonèr]], mo anca fòrsi tùt ch' j vapôr ed metaj peśànt inalé per costruìr j vēder (cùm' a sucedîva anca ai sô coléga) j îven dé 'na màn a la malatìa. J gh' dèven sepoltûra in dl' Alter Münchner Südfriedhof (l' antîgh simitéri sud ed Mônac). |
||
Versione delle 00:13, 3 Ago 2015
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
Joseph von Fraunhofer (Straubing, 6 ed mèrs 1787 – Mônac ed Bavēra, 7 ed śùgn 1826) l' è stê un fìsic e astrônum tudèsc.
Biugrafìa
Dòp ed 'n infànsia tribulèda e d' ès'r' arméś òrfen dj genitôr, al cuntinuèva a imparèr al mistér dal pèder, ch' l' éra stē fabricànt ed vēder, andènd a fèr l' aprendìsta in 'na fàbrica ed spèc'. Al gh' la cavèva anca d' andèr a studièr int d' l' Istitût ed Mecànica Reichenbach, Utzschneider & Liebherr, a Mônac ed Bavēra, in dù j vlìven fabrichèr dj strumèint d' astrunumìa e d' geodeśìa.
In dj àn al mitìva a punt sèimper dj nôv istrumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr j pasag' e i spèc' ed la lùś a travérs j vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nôvi pr' al tèimp e ch' j srèven servìdi pr' j sô stùdi int su la luś.
In dal 1814 Fraunhofer al catèva j ràg' ch' j pòrten al sô nòm in dal spèter solèr. L' àn dòp l' invintèva al spetroscòpi. Grâsi al sô invensiòun e aj sô stùdi, j gh' dèven, in dal 1822, l' insegnamèint ed Fìsica int d' l' Académia bavaréś dal Siènsi, pò al tìtul nubilièr e incòri la sitadinànsa unorària ed Mônac.
Fraunhofer al murîva in dal 1826 a 39 àn ed tuberculôś pulmonèr, mo anca fòrsi tùt ch' j vapôr ed metaj peśànt inalé per costruìr j vēder (cùm' a sucedîva anca ai sô coléga) j îven dé 'na màn a la malatìa. J gh' dèven sepoltûra in dl' Alter Münchner Südfriedhof (l' antîgh simitéri sud ed Mônac).
A la sô memòria l' è stèda intitulèda la Fraunhofer-Gesellschaft, ch' l' è la piò grànda urganiśasiòun par la sièinsa aplichèda in Eurôpa, presèinta anca in Itâglia cul nòm Fraunhofer Italia Research a Bulsàn (it: Bolzano).[1]
Nòti
- ↑ Vèd al comunichē 'd stàmpa: http://www.fraunhofer.de/en/press/research-news/2009/12/fraunhofer-italy.jsp