Perpetua (I promessi sposi)
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
La Perpètva, in dal romàṅś estóric dal Manśòun, l'è la serva 'd cà dal curê don Abòndi. Ed caràter l'è dimòndi sćèta e gintìla vers al só padròun, mo però l'è anc dimòndi petègla e ciacaròuna cun cagli ètri dòni.
A gh'sucēd, in dal prìm capìtol dal romàṅś, ed lasèr-es scapèr al segrēt tremènd che 'l prēt al gh'ìva apèina cunfidê, a 'l riguèrd edl'intimidasiòun avùda dai dū brêv, 'd an spuśèr minga Rèins Tramaglino e la Lucìa.
Al só nòm ed Perpètva 'l è dvintê alóra p'r antonomàśia quèl ch'a s dà a 'l servi dal prēt e anc a dal dunlèti petègli gnanc bòuni 'd tgnir da cat i segrét.
«
Era Perpetua, come ognun se n'avvede, la serva di don Abbondio: serva affezionata e fedele, che sapeva ubbidire e comandare, secondo l'occasione, tollerare a tempo il brontolìo e le fantasticaggini del padrone, e fargli a tempo tollerar le proprie, che divenivan di giorno in giorno più frequenti, da che aveva passata l'età sinodale dei quaranta, rimanendo celibe, per aver rifiutato tutti i partiti che le si erano offerti, come diceva lei, o per non aver mai trovato un cane che la volesse, come dicevan le sue amiche.»
(IT)(I promessi sposi, I capìtol, 1827)
«
La Perpètva l'era, c'm'a s pōl capìr, la serva dal don Abòndi: serva afesiunèda e fidèda, ch'la saìva ubidìr e cmandèr-egh, sgònda quel ch'a gh'era biśògn, un mumèint a 'scultèr i lamèint e 'l fantaśìi dal padròun, e c'l èter mumèint a fèr-egh 'scultèr el sō, che in di ùltem tèimp i s fèven sàimper piò fìti, da quand chilē l'ìva bèle pasê i an cmandê di quarànta, 'rmagnènd puta, p'r avér dit ed no a tùt i partî ch'i la vliven, c'ma la dgiva sàimper lē, o p'r ann avér gnac catê 'n can ch'al la tulìs, c'm'i dgiven el só amìghi.»
(MUD)
Vōś lighèdi
Èter progêt
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Perpetua (I promessi sposi)- Al prìm capìtol dal romàṅś indû, vers la fin, a s lēś edla Perpètva, in sìm'a it.Wikisource
Colegamèint estèren
- (IT) Sunt per paràgraf dal romàṅś in dla réda.
- (IT) Na spiegasiòun in sìm'a 'l vucabulàri Treccani.