Vai al contenuto

De prospectiva pingendi

Da Wikipedia.


C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Un sòlid vist in na prospetìva.
Al disègn dal Piero in sìm'a c'm'a s gh'arà da rènder tùt i pcòun ed na ghìgna 'd òm quand a s la disgnarà in na prospetìva.
La testa 'd òm vista da 'n àngol stort.

Al De prospectiva pingendi (La prospettiva nel dipingere in itagliàṅ) 'l è ùn di tratê scrit in itagliàṅ da Piero della Francesca in di an edla só maturitê, tra 'l 1472 e 'l 1475.
Al studiōś al gh'descòr, con anc dimòndi eśèimpi ed disègn tetnic, del particolaritê e di biśògn pràtic da deśbrujèr in na pitùra, per schisèr in dal dū dimensiòun dal piàṅ, el ligni 'd quêl ch'a s vèd in dal spasi (ch'al gh'à tri dimensiòun ed sùo), perchè 'l ôć ed chi 'l guèrda al n's adàga minga dal truc.

«
La pictura tre parti contiene in sé principali, quali diciamo essere disegno, commensuratio et colorare […] Delle quali tre parti intendo tractare solo della commensuratione, quale diciamo prospectiva.»
(IT)(De prospectiva pingendi, 1474)
«
La pitûra la gh'à trī pert più importànti, ch'i s'rèven al disègn, egli amśùri e 'l piturèr […] Ed cal trī pert lè, mè a vój descòrer sōl dagli amśùri, ch'a ciamòm 'prospetìva'»
(MUD)

Al tratê, ch'al tōś eśèimpi da 'l De pictura dal stès argumèint edl Albèrti dal 1435, al s divîd in tri pert:

  • Disegno, indû a s descòr 'd c'm'a s à da disgnèr el ghìgni;
  • Commensurazio, indû a s e-spiéga 'l manéri 'd druèr la prospetìva;
  • Coloro, indû a s e-strolga la manéra 'd render la prospetìva cun dal meśdi 'd diferèint culōr.

El còpi dal tratê scrìti a màṅ

Scrìti a màṅ, a s è tgnû da cât, in fin a incō, 7 copi dal tratê, che ùna la 'l avrèv scrìta própia al Piero ed só màṅ, e in almeno cl'ètra ed Rèś, lò 'l gh'avrèv śuntê i disègn e scrìt personalmèint el noti in di cô. Ed cal 7 copi chè, el 4 versiòun in latèin, al i avrèv curèdi al Matteo di Pietro Anghiari, col contrôl anca dal Piero:

  • Perma, Biblioteca Palatina, ms. Parmense 1576 (in itagliàn)
  • Rèś, Biblioteca Panizzi, Mss. Regg. A 41/2 (in itagliàn, cui disègn e 'l noti ed màṅ dal mister)
  • Milàṅ, Biblioteca Ambrosiana, ms. D 200 inf. (in itagliàn)
  • Bordeaux, Bibliothèque municipale, ms. 616 (in latèin)
  • Milàṅ, Biblioteca Ambrosiana, ms. C 307 inf. (in latèin)
  • Londra, British Library, ms. 10366 (in latèin)
  • Parì, Bibliothèque Nationale, ms. Lat. 9337 (in latèin)

Vóś lighèdi

Referèinsi

Colegamèint estèren

Estratto da "https://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=De_prospectiva_pingendi&oldid=131360"