Ciclospòra cajetanénsis
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Ciclospòra cajetanénsis (nóm sientìfic “Cyclospora cayetanensis”) 'l è 'n protozoo dla famìja di Eimeriidae parasìta di óm e, a s pōl dar, anc dal simi. Al s cata specialmènt in Àśia, Àfrica, in dl'Amèrica sentràla e in dl'Amèrica dal sud in du 'l è endèmig [1].
S'a s bév dl'àqua cun dla mèrda umàna dèntar o a s manda śò dal magnàr c'n al sò oocìsti, ch'i s càtan specialmènt in dla fruta e in dla vardùra minga lavàda bèṅ cuma i lampòṅ, al baśilìc e i radét in busta [2], al fà vgnir un mâł ciamâ “Caghét dal viaśadōr” o anc Cicluspurìaśi. Par cumbàt'r al mâł, ch'a n è minga fàcil da batśàr bèṅ ma 'l è periculóś parchè 'l cagaròt al tira via 'l àqua da 'l còrp, a s pōl druàr di antibiòtig anc s'in gènar al pasa da par lò in dal gir ad sèt/nóṿ stmani.
Al parasìta al viṿ in dal còrp d'l óm ch'l è 'l sò ùnic òspit. Quànd a s magna quèl cuntaminâ, i oocìsti i s vèran in dal stómag p'r efèt di sûg gàstric librànd in gènar dū parasìta a la vòlta. Al ciclospòra al s spartìs al magnàr cun 'l òspit tacànd-'s a 'l sò budèli pò al fà di oocìsti tóndi ch'i miśùran fra 7,5 e 10 µm ad diamétar ch'i finìs'n in d'l ambînt estéran dòp che 'l óm 'l à fat i sò biśógn. In di pét frésc però gl'oocìsti i n èṅ briśa bòni 'd infetàr subìt parchè a gh vōl dal tèmp, na stmana o anc da piò.
I distùrub, ch'i partìsan dòp na stmana, i mét'n insém caghét, câł ad péś e d'l apetìt, diśidratasiòṅ, biśógn ad scurśàr, gòmit, granfi a la pansa, ingòsa, stufìśia e févr' alśēra. Al mâł, ch'al pōl turnàr anc in séguit dòp èsar guarî, 'l è dimóndi periculóś in di sugèt ch'i gh'aṅ 'l diféśi imunitàri débuli cuma qvéi ch'i aṅ fat di trapiànt, i malâ 'd AIDS o i vèć tarulî.
Nòti
- ↑ Epidemiology of C. cayetanensis Medscape, 13 'd Utóbar dal 2014
- ↑ In di Stat Unî alàrum Ciclospòra: Al parasìta al sa sparpàgna in di radét Salute e Benessere
Culegamènt estéran
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Ciclospòra cajetanénsis
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Ciclospòra cajetanénsis
