Cùfia (capèl)

Da Wikipedia.

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn


'N artrât dal Dôǵ Giovanni Mocenigo dal Bellini dal 1478, indû a s vèd la scùfia 'd sòt'a 'l capèl da dôǵ.

La cùfia, ciamèda anca scùfia o brèta, l'è 'n capêl ed stòfa o 'd lana ch'al tîn bèin cuacê la sùca di agìnt in tùt i só cantòun.

La cùfia 'd lung a 'l tèimp

Di catamèint archiulògic i s còunten ch'el scùfi i éren druèdi anca in dl Egìt antîg e tra i gréc. I romàn antîg, i s mitìven dal rédi, in di cavî, piutôst che dal scùfi. Fin dal Mèdi Êv el scùfi, lighèdi sòt'a 'l mèint, i ér'n ed lèin e purtèdi da tùti el clasi dla societê, mo a partìr dal Sesèint i avrèven tolt sù, p'r el clâs più rìchi, di pìs e di ornamèint che invéci i cuntadèin i n'tulìven mìa incòri.

Manéri 'd dìr

  • (CARPŚ) 'L è arvèrs come na brèta arbaltèda, (IT) È rovescio come una berretta ribaltata.
  • (CARPŚ) Cavèr-'s-la p'r al ròt edla scùfia, (IT) Cavarsela appena, a filo.
  • (CARPŚ) Ciapèr na bèla scùfia, (IT) (lett.) Prendere una bella cuffia, (fig.) Innamorarsi ciecamente, o Prendere una bella sbornia.[1]
  • (CARPŚ) Mett'r-es un scufiôt,[2] (IT) Mettersi un cuffiotto.
  • (CARPŚ) Ciapèr du scufiôt,[3] (IT) (lett.) Prendere due cuffiotti, (fig.) Prendere due scappellotti.
  • (CARPŚ) Al còunta com un fiòc in sìm'a na brèta, (IT) Conta come un fiocco su una cuffia.
  • (MUD) Èser d'impàgn come 'na bràta da arversèr,[4] (IT) (lett.) Essere difficile come rovesciare una cuffia, (fig.) Essere facilissimo (sottinteso: un certo compito).
  • (SPIL) Mo bóta via cál scufiôt, che t’-pêr un insiminī,[5] (IT) Ma butta via quel cuffiotto, che sembri uno scimunito.

La cùfia purtèda anc da 'l Dante in na miniadùra dal Quatersèint.

Vóś lighèdi

Ligàm a fóra

Referèinsi

  1. (CARPŚ) e (IT) In dal "Dizionario del dialetto carpigiano", ed Grasiàn Malagoli e Anna Marìa Ori, Mòdna 2011, a s escrìv: „Ciapèer 'na bèela scuffia
  2. Ibidem a se scrìv: „Mèttres un scufiòot”.
  3. Ibidem a se scrìv: „Ciapèer duu scufiòot
  4. (MUD) e (IT) "A Modena si dice(va) così", 'd Umbèrt Borêl, Frèra, 2016, paǵ 48.
  5. (SPIL) e (IT) "Vocabolario del dialetto spilambertese" ed Renato Peri, Mòdna, 2009.