Śgranfgnadùra di putèṅ da la pansa dal madri

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

La śgranfgnadùra di putèṅ da la pansa dal madri 'l è 'n crìmin spavintóś fat a i dan ad dóni gravdi par śgranfgnar-ag via 'l putèṅ da la pansa faghénd un taj ceśàri basta ch'a sia. Dagnóra sèmpar l'è òpra 'd dóni disturbàdi ch'i gh'aṅ di brut magòṅ p'r al fat 'd a n avēr-ag minga di fiōi o anc par tgnir-as stric i sò muróś. In gènar che lōr i strùlgan di piàṅ prima, i ténd'n a far-'s amìghi c'n al vitmi faghénd-as pasàr par gravdi a sò vòlta, śibénd-ag di regài cuma di vistidèṅ par pò masàr-li quànd al putèṅ 'l è drē a nàsar.

Da spés al madri i vìnan cupàdi o lasàdi murìr cun la pansa tuta vèrta e 'l sasìni i próan pò a far crédar ch'al putèṅ al sia suo, nâ in cà.

In di Stat Unî, da 'l 1983 a 'l 2015, i gh'ìnan stâ daśdòt caś in tut, al 6% di 302 epiśòdi 'd rapimènt ad putèṅ in generàł.

1974 - A Filadèlfia na dóna 'd 36 an ciamàda Winifred Ransom l'à masâ sparànd-ag la Margaret Sweeney ad 26 an, gravda 'd òt méś. Dòp avēr-ag fat pérd'r i sèns, la Ransom l'à cavâ via 'l putèṅ da la pansa druànd un curtlàs da maslàr. La Sweeney la s è daśdàda a 'l impruvìś durànt l'uperasiòṅ e a cal punt lè la Ransom la gh'à dâ adòs c'n un manarèṅ p'r almànc vint vòlti e la gh'à sparâ tri vòlti par pò saplìr-la sóta 'l pavimènt dla sò cuśìna. Al marè dla Ransom 'l à ciamâ la pulisìa tri dè dòp e la dóna l'è stada arestàda ma asòlta par via dla sò matèria. Dòp vint méś in 'n istitùt psichiàtric, l'è turnàda libra.

1987 - A Albuquerque, in dal Mèsic Nóṿ, la Cindy Ray l'éra insìnta 'd òt méś quànd l'è stada rapìda a la baś di aparéć ad Kirtland fóra da na clìnica pre-natàla. La Darci Pierce la gh'iva daśnóṿ an quànd la l'à strusàda a mòrt, druànd pò al ciàṿ dla màchina par vèrar 'l ùtar, sćiancànd via la putìna incóra viva, la Millie. Par cal crìmin chè la Pierce la s è bcada trént'an.

1995 - A Addison (Illinòis) la Deborah Evans, màd'r ad tri fiōi e gravda 'd 'n àtar, l'è stada cupàda in dal sò apartamènt da la Jacqueline Williams, da 'l sò muróś Fedell Caffey e da sò cuśina, la Lavern Ward, cun di cōlp ad pistòla. Anc dū di sò putèṅ i èṅ stâ fat fóra, a s è salvâ sōl un neunâ e 'l putèṅ ch'al gh'iva in dla pansa, tirâ fóra vrénd-la cun dal fòrbśi. I tri delinquènt i èṅ pò stâ cundanâ a 'l ergàstul.

1996 - A Tuscaloosa (Alabàma) la Carethia Curry, darsèt an cun na putìna da far nàsar, l'è stada masàda par la sò amìga 'd vint-nóṿ an, la Felicia Scott. Chi lē la gh'à sparâ e pò purtâ via la putìna scavśànd-ag la pansa e butànd via 'l cadàv'r in un casunét dal rusc. La putìna l'è scampàda e la Scott la s è stada mandàda in parśòṅ par sèmpar.

1998 - A Frèśno (Califòrgna) la Margarita Flores l'éra insìnta da òt méś quànd l'è stada cuntatàda par telèfun da la Josephina Saldana ch'la gh'à śibî in regàl di mòbii par putèṅ e na furnidùra 'd panulèṅ par 'n an a gràtis. Quànd la Flores l'è andàda a tōr-i, l'à catâ la mòrt. La Saldana l'è stada ciapàda al dè dòp a 'l uśdàł quànd l'à purtâ al putèṅ mòrt ch'la dgiva 'd avēr parturî lē. Dòp la sò cundàna a 'l ergàstul la dóna la s è tòlta la vita.

2000 - A Ravenna (Ohio) la Teresa Andrews la gh'iva vint-a-tri an e la spétava 'n putèṅ quànd l'à cgnusû na dóna 'd trénta-nóṿ an ciamàda Michelle Bica ch'la gh'iva dit 'd èsar gravda cuma lē. Dòp avēr tacâ a tgnir-'g adrē ad nascòst, la Bica la l'à invidàda a cà sua par pò masàr-la par tiràr-ag fóra 'l putèṅ da la pansa par tgnir-'s al lē, pò l'à saplî la vitma in dal sò garàǵ. Quànd 'l FBI 'l à tacâ a indagàr-la, lē la s è tòlta la vita.

2003 - A Okemah (Oklahoma), la Carolyn Simpson ad vint-i-òṅ an l'éra insìnta 'd siē méś quànd l'è stada masàda cun n'arma da fōg da na cliènta dal caśinò in du la lauràva, l’Effie Goodson ad trénta-sèt an. Chi lē la s éra śibìda 'd scarusàr-la a cà in màchina ma pò la l'à cupàda lung la via par tiràr-ag fóra 'l putèṅ. Al cadàvar l'è stâ śbatû via in un fòs pò la Goodson l'è andàda a 'l uśdàł parchè al putèṅ 'l éra mòrt. La sasìna l'è stada cundanàda a 'l ergàstul tri an dòp.

2004 - A Girardot (Culómbia), la Sol Angela Cartagena Bernal la gh'iva 'd andàr a far un cuntròl a 'l uśdàł esénd ch'al méś dòp la gh'iva da parturìr. Lung la strada l'à incruśâ na dóna ciamàda Aseneth Piedrahita ch'la s è śibìda 'd jutàr-la dand-ag di vistî e dal magnàr p'r al putèṅ ch'al gh'iva da rivàr, pò la gh'à fat bévar quèl cun dla dròga dèntar par dar-ag la śdòrmia. Quànd la Sol Angela l'è stada fóra cumbatimènt la Aseneth la gh'à fat un taj ceśàri, piutòst fat bèṅ p'r èsar na prinsipiànta, e la s è tgnuda 'l putèṅ. Na vòlta daśdàda, la Sol Angela l'à ciamâ ajùt e la Aseneth l'è stada arestàda.

2004 - A Skidmore (Missouri) la Bobbie Jo Stinnett, vint-a-tri an, l'è stada strusàda a mòrt par la Lisa M. Montgomery, trénta-sèt an. Chi lē, saénd ch'la śōvna l'éra insìnta, la l'iva bcada in internet dgénd-ag ch'la vliva cumpràr òṅ di sò caṅ dla rasa rat terrier, pò la s è fata amìga sèg faghénd-as pasàr par gravda a sò vòlta e andànd-la a catàr da spés a cà sua. La sgnōra Montgomery l'à anc tacâ a jutàr-la śibénd-ag di bèsi e di vistidèṅ. Quànd la Bobbie Jo l'éra lè lè par parturìr, la Lisa la gh'à fat na trapla cupànd-la prima e pò tirànd-ag fóra 'l putèṅ da la pansa. Arestàda dagnóra subìt, la sasìna l'è stada giustisiàda in dal 2021 cun na puntùra 'd vlèṅ in dal penitensiàri 'd Terre Haute (Indiàna).