Secånda guèra mundièl

St artéccol qué l é scrétt in bulgnaiṡ

La secånda guèra mundièl l'è tachè al 1 ed setànber dal 1939 quand la Germâgna l'invadé la Pulògna e la s è slarghè piàn piàn a tott i èter pajîs quand i s azunténn l'Inghiltèra, la Franza, l Itâglia, l' Ugnån Soviêtica, al Giapån, i Stèd Uné d'l Amêrica e di mondi d'èter pajîs, d'l Europa e dî èter cuntinént.

In Europa l'è andè avänti fén a l 8 ed mâz dal 1945, quand la Germâgna ai dé só sänza cundiziån, mänter ch'a maténna la finé al 15 d'agåsst dal stèss ân quand i giapunîs, dåpp ch'i én stè bunbardè dai Americàn cun la bånnba atòmica, ai dénn só anca låur.

I pajîs ch'i én stè tûlt in mèz én (ai é una starlénna atais i pajîs ed l' Asse):

1 ed setànber 1939 - 8 ed mâz 1945: Têrz Reich (Germâgna e Austria) (*)
1 ed setànber 1939: Pulògna
3 ed setànber 1939 - 8 ed mâz 1945: Inghiltèra (e Australia)
3 ed setànber 1939 - 8 ed mâz 1945: Franza
10 ed setànber 1939 - 15 d'agåsst 1945: Cànada
30 ed nuànber 1939 - 4 ed setànber 1944: Finlandia
9 d'avréll 1940 - 4 ed mâz 1945: Danimèrca e Nurvêgia
10 ed zóggn 1940 - 25 d'avréll 1945: Itâglia (*) alleè dl'Asse fén a l'8 ed setànber 1943
28 d'utåbber 1940 1945 - Grêcia
21 ed zóggn 1941 - 1945: Ungarî (*)
22 ed zóggn 1941 - 8 ed mâz 1945: Ugnån Soviètica
7 ed dsànber 1941 - 15 d'agåsst 1945: Giapån (*) e Stèd Uné