Tallulah Bankhead
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
La Tallulah Brockman Bankhead, cgnusùda méj cuma Tallulah Bankhead (Huntsville, 31 ad Śnar dal 1902 - New York, 12 ad Dicémbar dal 1968), l'è stada n'atōra americàna.
Biugrafìa
Fiōla 'd 'n óm pulìtig dixie, al senadōr demucràtic dl'Alabàma e pò presidènt dla Cambra di Rapreśentànt di Stat Unî William B. Bankhead, a séd'ś an la vins un cuncōrs ad belésa e la và a star a New York sprand ad lauràr in dal mónd dal cìnema. In dal 1918 la fà 'l sò debùt a teàtar ma la gh la cavarà a sfundàr a Broadway sōl soquànt an dòp.
In dal 1923 la s strasferìs a Lóndra in dua, par via dla sò belésa e dal sò caràtar fòrt, la cata 'l sucès dabòṅ faghénd soquànti cumèdi ma pò la spénd tut i bèsi guadagnâ in stravìsi, dròghi e alcòlig. In di an Vint la taca a frequentàr la Tavla rutónda d'l Algonquin, sìrcul inteletuàł ad New York pîṅ 'd scritōr, crìtic, atōr e óm 'd létri. La Bankhead la cuntìnua in cal méntar la sò vita fóra da 'l règhli e, sénsa lugàr-as par gnint, la taca na sfilaràda 'd relasiòṅ lèśbichi cuma qvéli cun la cantànta jazz Billie Holiday e l'atōra Eva Le Gallienne. La s cumpàgna anc cun di óm e in dal 1937 la spóśa 'l atōr John Emery ma pò l'armàgn sèg sōl par quàt'r an.
In dal 1931 la firma 'n cuntràt cun la Paramount Pictures e la gira 'n film cun George Cukor da 'l tìtul Il marito ricco. In séguit la gh'à 'n sucès bòṅ ad pùblic e 'd crìtica faghénd la prutagunìsta dal drama teatràł Le piccole volpi dla Lillian Hellman. Sèmp'r a Broadway la rècita in La famiglia Antrobus ad Thornton Wilder (1942), L'aquila a due teste ad Jean Cocteau (1947) e in Un tram chiamato Desiderio scrit apòsta par lē da Tennessee Williams.
A 'l cìnema l'è arcurdàda specialmènt par la part dla giurnalìsta Constance Porter in dal film dramàtic ad guèra Prigionieri dell'oceano 'd Alfred Hitchcock, rōl ch'al gh'à frutâ al New York Film Critics Circle Award. Da i an Sinquànta in avànti la s è dedicàda specialmènt a lauràr in televiśiòṅ.
La sò ultma pelìcula l'è stada Una notte per morire (1965) in du la fà la part dna màdar dvintàda mata p'r al dulōr dla mòrt ad sò fiōl. Ruinàda da 'l visi p'r al bévar e p'r al fum, l'éra rivàda a fumàr sènt-vint sigaréti a 'l dè, l'è mòrta a ssanta-siē an par di prubléma a i palmòṅ.
P'r al sò cuntribùt a l'indùstria dal cìnema, i gh'aṅ dâ na stéla su la Hollywood Walk of Fame, a 'l 6141 'd Hollywood Blvd.
Filmugrafìa
- 1918 - Who Loved Him Best?, regìa ad Dell Henderson
- 1918 - When Men Betray, regìa 'd Ivan Abramson
- 1918 - Thirty A Week, regìa 'd Harry Beaumont
- 1919 - The Trap, regìa ad Frank Reicher
- 1928 - His House in Order, regìa ad Randle Ayrton
- 1931 - Il marito ricco (Tarnished Lady), regìa ad George Cukor
- 1931 - My Sin, regìa ad George Abbott
- 1931 - The Cheat, regìa ad George Abbott
- 1932 - Thunder Below, regìa ad Richard Wallace
- 1932 - Make Me a Star, regìa ad William Beaudine
- 1932 - Il diavolo nell'abisso (Devil and the Deep), regìa dla Marion Gering
- 1932 - Faithless, regìa 'd Harry Beaumont
- 1943 - La taverna delle stelle (Stage Door Canteen), regìa ad Frank Borzage
- 1944 - Prigionieri dell'oceano (Lifeboat), regìa 'd Alfred Hitchcock
- 1945 - Scandalo a corte (A Royal Scandal), regìa 'd Otto Preminger
- 1953 - Main Street to Broadway, regìa ad Tay Garnett
- 1965 - Una notte per morire (Die! Die! My Darling!), regìa ad Silvio Narizzano