Pàja

Da Wikipedia.

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Dal pìli 'd bali 'd pàja cuacèdi da 'n tēl còuntra l'umiditê.
Soquànt masèt lighê 'd pàja 'd rìś.

La pàja (paglia in italiàn) la deśvìn da 'l tàj dal granàj quànd a s sernìs i chìc da 'l stòpi e 's tóś i só culem madurê e pasî. El granàj mjóri per la só pàja egl'ìn: al furmèint, al furmintòun, 'l òrś, l'avèina, al rìś, al mìj, la sègla e al farilòun.

La pàja la servìs a 'l cuntadèin ch'al la tóś sù in soquànti bali, da tgnìr s'chèdi còunt'r a la mùfa anca per 'l invèren. Se invéci al cuntadèin al pèinsa 'd an tórla mìa sù, ch'l'a n'gh'servìs brìśa, la pàja l'armagnarà in dla tèra dôp ed la batidùra e la gh'gnarà arvultèda insèm quand a s'rà al mumèint edl'aradùra.

I druamèint edla pàja

La pàja la s è sèimper druèda fìn da tèimp dimòndi antîg, armisćèda insèm ala tèra per fèr di quadrê p'r el , per fèr dal còrdi, e p'r impinìr i sac ch'i gnìven druê da matrâs.

Incō la pàja la s dróva incòr c'ma integrasiòun dal magnèr dal vâchi, c'ma lêt dal bésti in sìm'a 'l pavimèint 'dal stali, indû la s armìsćia al buàsi e la finìs ind la masa.

Soquànti cartéri i dróven la pàja per fèr la celulóśa ch'la gh'servìs a fabrichèr la cherta.

Dôp 'd un quelc tratamèint, la pàja la vin sćiarìda, o anca colorèda, pò fàta sù a trèsa per fèr di capē, o dal bórsi, o dal sèsti.

In dl aredamèint, la pàja la s dróva per fabrichèr soquànt tîp ed scrâni.

Vóś lighèdi

Ligàṁ estèren