Jack Unterweger
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Johann "Jack" Unterweger (Judenburg, 16 'd Agóst dal 1950 – Graz, 29 ad Śugn dal 1994) 'l è stâ 'n masadōr seriàł austrìac cgnusû anc c'n al scutmàj 'd Häfenpoet ch'a vōl dir „Parśunēr Puvéta“. A s pènsa ch'l àppia cupâ almànc déś o ùndas dóni, o anc quìndas, fra 'l 1974 e 'l 1992.
Biugrafìa
Johann al nas in Stìria da na màd'r ad Vièna e da 'n suldâ americàṅ che lò al n cgnusarà mai. Al baghét al fà védar fiṅ da pìcul ch'l éra arvès e catìṿ sénsa 'n pàdar ch'al gh insgnìs a star a 'l mónd dand-'g-i. Difàti da śōv'n al rubàva e 'l dava adòs a 'l putàni dal pòst, finénd soquànti vòlti anc in parśòṅ.
In dal 1974 al masa par la prima vòlta. La vitma l'è na scaja tedésca 'd daśdòt an, la Margaret Schäfer, che lò al stròsa druànd al sò regipèt. In parśòṅ al gh armàgn sōl déś an, in Àustria a funsióna acsè, e là al s pasa 'l tèmp scrivénd di racònt, dal pueśìi e dgl'òpri da teàtar. Un grup ad pinsadōr austrìac, in mèś a gh'è anc la Prèmi Nobel Elfriede Jelinek, i fìrman na petisiòṅ par dar-ag la gràsia e 'l 23 ad Maǵ dal 1990 'l è lìbar. Al finìs da spés in dla televiśiòṅ austrìaca a dascórar e a dir la sua.
Sōl in séguit la pulisìa la s rénd cònt che Unterweger al n iva minga pardû 'l sò visi tant ch'in dal prim an da óm lìbar 'l iva bèla masâ atri siē dóni, tuti scaj. In dal 1991 na rivìsta austrìaca la 'l tōś cuma giurnalìsta par cuntàr cum è'l al crìmin a Los Angeles e par far-as cuntàr la difarénsa fra 'l mónd dla prustitusiòṅ americàna rispèt a qvél dl'Europa. Johann al và in di Stat Unî e 'l fà fóra àtar tri rój, la Shannon Exley, l’Irene Rodriguez e la Sherri Ann Long, dòp avér-li piciàdi, viulentàdi cun di spróc 'd àrbul e strangulàdi druànd i regipèt ch'i gh'iv'n adòs.
In Àustria la pulisìa l'iva naśâ quèl e tacâ a pinsàr ch'a gh fus quèl ch'a traśàva ma la n iva incóra fat gnint parchè la pascàva dal próvi. Johann 'l è pò stâ arestâ par 'l FBI a Miami al 27 ad Favràr dal 1992. Turnâ in pàtria, 'l è stâ pò prucesâ p'r ùndas umisìdi, òṅ fat a Praga. Al 29 ad Śugn dal 1994 'l è stâ cundanâ e mis in parśòṅ a Graz-Karlau ma lò al s è pò tòlt la vita impicànd-as subìt druànd di curdòṅ dal scarpi e 'n elàstic tirâ via da 'l sò braghi. Al gróp 'l éra cumpàgn a qvél fat par strusàr cal dóni ch'l à cupâ ma p'r i austrìac 'l è in tut al manéri da batśàr cuma inusènt, bòṅànma, parchè 'l è mòrt prima ch'i gh fìsan 'l apèl.