Don Camél (rumânz)

«

Così vi ho detto, amici miei, come sono nati il mio pretone e il mio grosso sindaco della Bassa. [...] Chi li ha creati è la Bassa. Io li ho incontrati, li ho presi sottobraccio e li ho fatti camminare su e giù per l'alfabeto»

(IT)(Giovanni Guareschi -Mondo Piccolo "Don Camillo e il suo gregge", pag. XIV )

«

Amîgh acsé a v'ó cuntê cm' în nasû al mé pretòun e al mé grôs séndech ed la Bâsa […] Ch' j à fât l'é stê la Bâsa. Mè a j ò incuntrê, a j ò ciapê sòt brâs e j ò fât caminêr só e zò per l'alfabēt »

(ARZ)

Don Camél. Mònd céch (tétol uriginêl dal mêrs 1948 in italiân Mondo Piccolo. Don Camillo), l'é la colesiòun pió cnusûda ed racûnt (o rumânz a puntêdi]] dal giurnalésta e scritōr italiân Giovannino Guareschi. La prèma publicasiòun l'é dal 1948 ed la Rizzoli.

Don Camél l'é lôvra préma^[1] ed 'na sèria (Mondo Piccolo) ambijntêda in un mia precişê cèinter céch ed la bâsa padâna, e mésa al cèinter di fât cômich, mó quêşi cumpâgn 'd un pâroch ed campâgna Don Camél, e dal séndech comunésta e mecânich dal paèiş, Pepòun, amîgh-nemîgh int l' Itâlia dal dôp guèra.

Ed grôs sucès, l'ôvra l'é stêda ternêda a publichêr dimòndi vôlti e a n'în vîn trâta, int al 1952 ânca un prém adatamèint pr' al cìnema dal tétol Don Camél, cun pruragumnésta Fernandel (Don Camél) e Gino Cervi (Pepòun),e ambijntêda a Bresèl, in pruvîncia ed Rèz.

Stôria

A Bresèl, al pâroch don Camél e al séndech comunésta Pepòun, aversâri in polética e int al j idèj, as "quistiòunen" al j âlmi di cumpaeşân. Tra fât cômich e dichiarasiòun ed bòun sèins popolêr. Al lōr quistiòun as sêren só int la scambièvel indulgînsa.

Soquânt fât cômich:

"Al batèisem" in dōve don Camél e Pepòun as ciâpen a casôt e a 'sciafòun per via dal nòm prupôst per só fiōl (Lenin, Libero, Antonio); batû int al scasutêda. Pepòun agh tōrna a pinsêr e al prupòun al nòm Camillo, Libero, Antonio, mó al batèişem dal putîn al finés cun al nòm Libero, Camillo, Lenin só cunséli dal sudisfât don Camél, ch' al dîş: "Quând a gh'àn un Camél aşvèin, j elemèint cme laló a gh'àn gînt da fêr".
"La fèsta" in dōve don Camél al guêrda cun râbia Pepòun, in un baracòun ed la fēra dal paèiş, a butêr zò un fantôc ch' al s' arvîşa ló.
'Na partîda ed balòun tra la squêdra ed don Camél e còla ed Pepòun che, finîda cun la vitôria di "ròs", a sêlta fōra ch'l'é stêda cumprêda dal séndech, Pepòun l'îva ofêrt 500 frânch in pió a l'ârbitro rispèt al prēt, che ânca ló l'îva pruvê a cumprêrel.

Edisiòun

Don Camillo. Mondo piccolo - Giovannino Guareschi – sèria Scala italiani pp.360 Rizzoli - ISBN 88-17-86771-3

Léber

Giovannino Guareschi, Don Camillo - Mondo piccolo, edisiòun cun figûri - sèria La Scala Rizzoli, Milân, 2001
Guareschi, Mondo Piccolo "Don Camillo e il suo gregge", dodicèisma edisiàun, Rizzoli, Milân, 1963

Nôti

↑ Un prém racûnt insém a Don Camél e Pepòun, "Pchê cunfesê" (Peccato confessato in italiân), al sré duvû gnîr fōra insém a un setimanêl int al dicèmber dal 1946, ma la publicasiòun l'é stêda rifiutêda. Al fât al vîn citê dal Guareschi 'stès int la prefasiòun ed la secònda colesiòun ed la sèria (Mondo piccolo "Don Camillo e il suo gregge", ôvra citêda, pag. XIII).

Nôta: cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun ed Don Camillo trâta da it.wikipedia.org.

[1] Un prém racûnt insém a Don Camél e Pepòun, "Pchê cunfesê" (Peccato confessato in italiân), al sré duvû gnîr fōra insém a un setimanêl int al dicèmber dal 1946, ma la publicasiòun l'é stêda rifiutêda. Al fât al vîn citê dal Guareschi 'stès int la prefasiòun ed la secònda colesiòun ed la sèria (Mondo piccolo "Don Camillo e il suo gregge", ôvra citêda, pag. XIII).

[1]