Dòm ed Chèrp
Artéccol in dialètt mudnés
La césa ed Santa Maria Assunta l'è al dóm ed Chèrp e césa prinzipèla ed la Diocesi. L'à ciapê só al tétol ed Basilica minore in dal 1977 dòp duzèin an precìs da la fundaziòun ed la diocesi.
Sta césa chè la dà só piàsa di Màrtir, óna di pió bèli pàsi d'Itàlia.
Stòria e descrisiòun[modifica | mudéfica la surzéia]
I an tachê a tirerla só in dal 1514 e i àn finî circa circorum in dal '700: sta costruziòun chè l'è stèda consacrèda in dal 1791 dal prémm vèscov ed la diocesi, monsignor Francesco Benincasa.
I an finî ed fèr la fazèda in dla scànda metê dal '600, e i an tgnû a drê al règoli dal architetùra baròca; l'èlta cupola, tirèda só in dal 1768, i gh'an avû da rifèrla pió bàsa in dal 1771.
Al dèinter l'è divìs in trî navèdi, acsè cóm l'è stê fat al prugèt originèl ed Baldassarre Peruzzi ch'l'à fat sta césa chè in dal tgnìr a drê a la basilica ed San Pietro in Vaticàn.
Agh è na móccia ed disàgn dal '600 fat, tra i èter, da Teodoro Ghisi, Matteo Loves, Luca Ferrari, Giacomo Cavedoni e Sante Peranda.
Poch tèimp fà al presbitèri l'è stê méss a nóv cun di nóv aredamèint da césa.
In dla navèda ed drétta, d'arèint dla capèla dal transètt (San Sebastiano) as pólen vàder al làpidi ed marm dal tòmbi di vèscov Giovanni Pranzi, Vigilio F. Dalla Zuanna e Artemio Prati.