Cegliachìa
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
(Lēś anca eli avertèinsi generèli a 'l riguêrd di cuntgnû di artìcol dla Wikipedia)
La cegliachìa (celiachia in itagliàṅ, da 'l grēc κοιλιακός, "dla pansa", da κοιλία, "pansa") l'è l'intolerànsa ch'a se śvilùpa a 'n sert punt dla vìta 'd na persòuna, p'r al magnèr ch'al tègna dàinter dla gliadèina, pcunsèin dal glùtin, ch'al s cata però in dimòndi magnèr.
I agìnt celìec, ch'i s sìen catê acsè dôp di eśàm edmandê apòsta da 'l dutōr, i n'gh'avrèven minga da magnèr dal robi indû 'gh sìa dàinter anca sōl pôc pôc glùtin, perchè a gh'gnarèv subìt n'infiamasiòun ai vìl intestinêl, ch'i se stricarèven a 'l indàinter, i se spiàtlarèven in dal bâs, e i n'starèven più lè a fèr al só mistēr dl asorbimèint intestinêl.
Se i celìec i n'fisèn briśa a mèint a quêl ch'i magnen, a fùria 'd infiamèr-es, i budē i n'tgnarèven più strìca la mèrda, cun dal scarghèdi arèinti arèinti ed caghèt. La salùt la in perdarèv e la deblèsa la turèv pē.[1]
A 'l dè 'd incō 'l ùnic rimédi ch'a s cgnùsa a 'l riguèrd 'l armàgn la cuntìnva atensiòun a n'magnèr gninta gninta ch'al tègna dàinter dal glùtin, a dìr di quèi fât col farèini di furmèint, edl ôrś e dal kamut.
Vōś lighèdi
Noti e referèinsi
- ↑ (IT) La celiachìa spieghéda in dal sît edl AIC.