Ìśula dal Bàmbuli

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Bàmbula impicàda a 'n ram
Putèṅ in mèś a 'n àrbul
Putòć cun na tlaréda in dla bóca


L’Ìśula dal Bàmbuli (ciamàda Isla de las muñecas in spagnōl), 'l è 'n sit turìstic dal Mèsic, urganiśâ cuma chinampa in dla Lagùna Teshuilo, ch'al s cata a vint-i-òt km a sud da Sità dal Mèsic in mèś a i canài dal Lâg Xochimilco davśèṅ a 'l stadi 'd fólbar Azteca.

Cal pòst chè 'l è dimóndi caraterìstic parchè 'l è pîṅ ad bàmbuli impicàdi dapartùt su gl'àlbar, inciuldàdi a 'l mur o pugiàdi par tèra, in tut al manéri a s trata 'd bàmbuli vèci e frusti, scavśàdi, marsìdi, śbrargàdi, pîni 'd mufa o cun di òć vōd, muśnènti, daspatnàdi e quaciàdi da tlarédi e insèt. 'L è 'n sit ch'al mét paùra, specialmènt ad nòt o quànd a tira 'l vènt e 'l bàmbuli i s mōvan da par lōr.

Cal muśèo chè dla scarésa 'l è stâ mis in pē a la fîṅ di an Sinquànta p'r un cuntadèṅ uriginàri dal quartēr ad La Asunción ciamâ Don Julián Santana Barrera ch'l à bandunâ la sò famìja par prutéś'r al spìrit dna putìna ch'a sò dita l'éra andgàda in chi àqui lè sénsa che lò al gh la cavìs a salvàr-la[1]. 'L óm 'l éra stâ bòṅ sōl ad pascàr na sò bàmbula e 'd tgnir-la dacàt ligànd-la a na piànta par purtàr-ag rispèt. In séguit al gh'à catâ gust cuntinuànd a muciàr sù dal bàmbuli, catàdi sù in dal rusc o tiràdi fóra da i canài, par dar sudisfasiòṅ a l'anma dla pòvra putìna. P'r avér-an da piò al s è anc mis anc a dar in càmbi dla fruta e dla vardùra ch'al cuntivàva lò in dal sò òrt[2].

Al fundadōr dal sit 'l è pò mòrt andgâ anc lò in dal stés pòst in dal 2001 a utànta-siē an, a s pōl dar par 'n atàc ad cōr o parchè 'l éra imbariàg e 'l gh'éra finî dèntar. In dla sò vita al 'n à fat sù dagnóra mila.

Culegamènt

Bàmbula cun dal musć in ghigna
Dal bàmbuli stramnàdi in dl'Ìśula
Bàmbula ch'a gh cala 'n bras
Bàmbuli tacàdi atàc a 'n mur

Par rivàr a l’Ìśula dal Bàmbuli, a 'l inìsi 'n iśulòt artifisiàł fat par cunltivàr la tèra, a gh'è da tribulàr dimóndi. A gh'è da tōr un traghét a Embarcadero Cuemanco o a Embarcadero Fernando Celada e pò tiràr drit p'r i canài par tri o quàt'r óri.

In gènar però al barchi i n s férman briśa da cal bandi chè dònca a gh'è da dmandàr-al prima pò a gh'è anc da dir che minga tut i t pòrtan par via dla superstisiòṅ.

Muśèo

In dl'ìśula a gh'è anc un muśèo piculèṅ in du i èṅ tgnû dacàt gl'artìcui di giurnài ch'i tràtan 'l argumènt. The Huffington Post, Travel Channel e ABC News i 'n aṅ dascōrs. Anc un prugràma televiśìṿ americàṅ, Destination Truth, al gh'à fat na traśmisiòṅ mandànd-ag di luminàri dal paranurmàł.

A gh'è anc un negòsi cun tri cambri da lèt e in du a s cata la prima bàmbula e la bàmbula preferìda 'd Don Julián cun di òć nég'r e 'l ganàsi dla ghigna rósi ciamàda Agustinita, la sōla c'n un nóm suo[3].

Soquànt turìsta i èṅ sòlit lasàr lè di bèsi par dmandàr dal benedisiòṅ o di miràcui méntar di àtar i càmbian i vistî a 'l bàmbuli.

Rumànś

La scritōra Maria Elena Cristiano la gh'à scrit un rumànś in dal 2016 da 'l tìtul „L'isola delle bambole“.

Culegamènt estéran

Nòti