Mercûri

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân Emiliàn

Al pianēt Mercóri

Mercóri (sìmbol: ☿) l'é un pianēt dal Sistêma Solēr. L'é distânt dal Sōl cîrca 55 miliòun ed chilômeter, a vré dîr pió atâch ed 3 vôlti ed la Tèra. L'é un pianēt pîn ed sâs e maşégn: cumpâgn a Vèner o a la Tèra e Mèrt, al gh'à 'na gròsta dimòndi dûra.

A diferèinsa ed chiêter dû, al gh'à un pèiş pió êlt dôp la Tèra, per al cèintr ed fèr deşfât, sènd ch' al gh'à un câmp magnètich cumpâgna a còl ed la Tèra. Cun un diâmetro ed 4.850 chilômeter, l'é al pianêt pió cèch dop Plutòun. Al fà al só gîr atōren al Sōl in 88 dé e atōren a ló in 54 dé. Per st'efèt la pêrta vultêda vêrs al Sōl la rîva a un calōr ed 350 grêd e quând l'é nôt al calōr al và zò a -190 grêd.

Per dimòndi tèimp l'ònica sònda spasiêla ch' l' à visitê l'é stêda Mariner 10 dal 1974 -75. La sònda Messenger ed la NASA l'è pasêda a tâch a Mercóri al 14 de Znêr dal 2008.

Sistēma solêr
Sōl

Pianēt: Mercóri | Vèner | Tèra | Mêrt | Giôve | Satûren | Uràn | Netûn

Pianetèin: Cêres | Plutòun | Eris

Êter quèl: Lûna | Asterôid | Pianetèin ed la fâsa ed Kuiper