Vènet

 Bulgnaiṡ

C'l artìcul chè 'l è scrit in Bulgnaiṡ

Al pruvénzi dal Vènet

Al Vènet l'è 'na regiån itaglièna, cun 7 pruvénzi: Venêzia, Belón, Pèdva, Ruvîg, Trevîs, Verånna e Vizänza. Al languv piò bacajè ali én al vènet e l'itagliàn. Al Vènet al s truva int'l Elta Itâglia ed maténna e l'a na popolaziån ed 4.490.000 d'abitànt (2001).

Geografî

Al cunféna piò sò cun l'Austria (såul pr'un pzulén), a maténna col Friåul e col Mèr Adriâtic, piò zå cun l'Emégglia-Rumâgna e a sîra cun la Lunbardî e col Trentén-Elt Égg’.

Fiòmm e lèg

Al Vènet l'è traversè par du fiòmm impurtant: al Po al cunfén cun l'Emégglia-Rumâgna; l'Égg’, ch'al pasa par Verånna e tais a Ruvîg; la Brenta ch' la pasa par Pèdva, al Pièv ch'al pasa par Belòn, al Tajamänt al cunfén col Friåul, al Sile ch'al lambéss Trevîs e ch'l é anca al térz fiòmm d'âcua risurgîva d'l Euròpa.

Curiositè

Ai é trai cmónni d'la pruvénzia ed Belón, (Curténna, Col e Livénnalónngh) ch'al vrénn pasèr al Égg’. I àn belì vudè al referendum e la zänt l'à squèsi totta dètt ed sé. Adès l'è al parlamänt ch'l arà da dezîder. Un quèl da vadder l'è sanza dobbi al Lagón ed Venêzia. A sîra ai é anch'al Lèg ed Ghèrda.

Zänt famåusa nèda in Vènet

• Giacomo Casanova sfrunblån veneziàn
• Giorgio Panto, dirizänt e puléttic
• Roberto Baggio, zugadåur ed balån
• Carlo Goldoni, scritåur ed cumêdi
• Angelo Beolco, ciamè el Ruzante scritåur ed cumêdi
• Giorgione , pitåur da Casteo