Vènet
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Bulgnaiṡ |
Al Vènet l'è 'na regiån itaglièna, cun 7 pruvénzi: Venêzia, Belón, Pèdva, Ruvîg, Trevîs, Verånna e Vizänza. Al languv piò bacajè ali én al vènet e l'itagliàn.
Al Vènet al s truva int'l Elta Itâglia ed maténna e l'a na popolaziån ed 4.490.000 d'abitànt (2001).
Geografî
Al cunféna piò sò cun l'Austria (såul pr'un pzulén), a maténna col Friåul e col Mèr Adriâtic, piò zå cun l'Emégglia-Rumâgna e a sîra cun la Lunbardî e col Trentén-Elt Égg’.
Fiòmm e lèg
Al Vènet l'è traversè par du fiòmm impurtant: al Po al cunfén cun l'Emégglia-Rumâgna; l'Égg’, ch'al pasa par Verånna e tais a Ruvîg; la Brenta ch' la pasa par Pèdva, al Pièv ch'al pasa par Belòn, al Tajamänt al cunfén col Friåul, al Sile ch'al lambéss Trevîs e ch'l é anca al térz fiòmm d'âcua risurgîva d'l Euròpa.
Curiositè
Ai é trai cmónni d'la pruvénzia ed Belón, (Curténna, Col e Livénnalónngh) ch'al vrénn pasèr al Égg’. I àn belì vudè al referendum e la zänt l'à squèsi totta dètt ed sé. Adès l'è al parlamänt ch'l arà da dezîder.
Un quèl da vadder l'è sanza dobbi al Lagón ed Venêzia. A sîra ai é anch'al Lèg ed Ghèrda.
Zänt famåusa nèda in Vènet
- Giacomo Casanova, sfrunblån veneziàn
- Giorgio Panto, dirizänt e puléttic
- Roberto Baggio, zugadåur ed balån
- Carlo Goldoni, scritåur ed cumêdi
- Angelo Beolco, ciamè el Ruzante scritåur ed cumêdi
- Giorgione, pitåur da Casteo
