Vergògna

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

Na figùra ed Goya di inìsi dl Otsèint, in sìm'ala vergògna.

La vergògna o vergòggna l'è n'emosiòun ch'la 't bùta śò e ch'la deśvìn da 'l dispiaśér 'd ès'r andê còunter a dal reghli, ed custùm o anc ed moralitê, a n quèl che i agìnt i se srèven aspetê da tè, un quèl ch't egh'tìn anca tè, mo te n'gh l'ê mìa cavèda 'd stèr-'gh adrē. La vergògna 'l è anc la prìma emosiòn ch'la ciàpa un diśgrasiê, un stigmatiśê,^[1] na persòuna emarginèda da 'n grùp per un quèlc motìv.

La vergògna, a diferèinsa dal catèr's in imbarâs in na situasiòun ch'la nn es piêś minga tant, la 't tin adrē anc quand tè 't n'al vrèv, quand 't egh pèins anc sōl da luntàṅ.

«

Gli occhi sono la dimora della vergogna.»

(IT)(Un pcunsèin tolt dala "Repùblica" 'd Aristòtel, IV séc. prìma 'd Crìst)

«

I ôć i ìn la cà edla vergògna.»

(CARPŚ)

Manéri ed dìr

(CARPŚ) Purcùs 't enn î èter! Vergògn-et! (IT) Maiale che non sei altro! Vergognati!.
(CARPŚ) Fèr un ât da vergugnèr-es,^[2] (IT) Compiere un atto da vergognarsi.
(CARPŚ) Dàṅ o vergòggna! (quand a s fà o s diś un quèl ch'a n'sà briśa cuma i 'l turàn chièter), (IT) (lett.) O danno o vergogna! (quando si fà o dice qualcosa di imprevedibile reazione altrui).^[3]
(CARPŚ) Vō-'t lasèr lè la vergògna?!^[4] (IT) (lett.) Vuoi lasciar lì la vergogna?! (fig.) Vuoi lasciar nel piatto l'ultimo boccone?!
(CARPŚ) Cuàcia el vergògni! (IT) Copri le pudenda!

Vōś lighèdi

Èter progêt

Wikiquote contiene citazioni di o su Vergògna
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Vergògna
Wikizionario contiene la voce di dizionario «Vergògna»

Noti e referèinsi

↑ (EN) Erving Goffman in dal só liber "Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity" dal 1963.
↑ (CARPŚ) e (IT) In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, Chèrp, novèmber 2016, a s escrìv: „fêr un at da vèrgùgnêrès”.
↑ (CARPŚ) e (IT) In dal "Dizionario del dialetto carpigiano" ed Grasiàn Malagòli e Anna Marìa Ori, Mòdna 2011, a s escrìv: „daan o vergòggna!”.
↑ Ibidem a s escrìv: „vóo t lasèer lè la vergòggna?”

Colegamèint estèren

(IT) La vóś in sìm'a 'l vucabulàri Treccani.
(IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
(IT) Soquànti frêś famóśi in sìm'ala vergògna in dal sit frasimania.it.
(IT) Dal citasiòun in sìm'ala vergògna in dal sit aforisticamente.com.

[1] (EN) Erving Goffman in dal só liber "Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity" dal 1963.

[2] (CARPŚ) e (IT) In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, Chèrp, novèmber 2016, a s escrìv: „fêr un at da vèrgùgnêrès”.

[3] (CARPŚ) e (IT) In dal "Dizionario del dialetto carpigiano" ed Grasiàn Malagòli e Anna Marìa Ori, Mòdna 2011, a s escrìv: „daan o vergòggna!”.

[4] Ibidem a s escrìv: „vóo t lasèer lè la vergòggna?”

[1]

[2]

[3]

[4]