Vaca

La vaca (pl: vach) l'è la fèmna dal Bos taurus; al màsc' al s'ciàma tòr, e s'al l'è castrê bò; al putèin l'è al vidèl. L'è un mamìfer cal màgna érba dla famìa dei Bovidae.

L'è 'na bèstia cla vìv a cuntàt cun l'òm, ma al s'in pól catèr anca di selvàtech in di pòst dal mònd. L'è dvintèda domesticha só per zò 10.000 àn fà, in dal Medio Orièint, e da lè l'alevamèint di sti bèsti al s'è difùs in tót al rést dal mònd.
L'òm al dróva tótt quel cal vìn dai vachi: la chèrna, al làt (cal s' bèvv e al s'dróva anca par fèr al furmài e al butér) e la pèla (al cuòio).

Provérbi e mòdi ed dìr

L'an vèd niànch na vàca in un prê sghê (as dis ed chi l'è praticamèin òreb)
Èser indrê cóme la vàca ed Melê (èser dimòndi dùr a capìr i lavór)
Chi l'à rubê la vàca l'è capàz ed rubèr anch al vidèl (chi l'è bòun ed fèr dal mèl na vòlta al pól fèrel incòra)
Vàca da l'oc' grand la-n fó mai catìva da lat (cunvinsiòun che se na vàca la gh'à i oc' grand al fà dimòndi làt)

As dìs vàca anch par dir putàna o per cazèr mia di madònni (ad es: vàca boia!, vaca d'un mònd lèder!)