Uficîni Regiâni
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Arzân |
Al j Uficîni Regiâni (Officine Reggiane in italiân) nasûdi cme Officine Meccaniche Italiane S.A., mèj cgnusûdi cme Officine Meccaniche Reggiane, o a la bòuna Reggiane, êren ‘n’ aṣiènda italiâna nasûda a l'inèsi dal XX sècol per la produsiòun feroviâria e ‘d bâli d' artilieréia, e dvintêda famōsa a la fîn ed j ân '30, per la faméja d’ j aparèc da câsa.
Stôria
J inési
Fûndêda a Rèz ind l’agòst dal 1901 per mêrit ed l' Inzgnêr Romano Righi sóta al nòm ed Officina Meccanica e Fonderia Ing. Romano Righi e C. Int al dicèmbre del 1904 al nòm ed la déta al câmbia in Società Anonima Officine Meccaniche Reggiane (OMR) cun Giuseppe Menada asionésta e presidèint. Dâto che Menada préma diretōr e pó presidèint ed la ‘’’SAFRE’’’(Società Anonima delle Ferrovie di Reggio Emilia), al s’é tôt la pèina ed garantîr urdinasiòun a l'aṣiènda in dó l’êra asionésta l'à urdê da subét 20 câr mêrci sarê pr’ al traspôrt ed rôba e bestiâm e 7 câr mêrci avêrt.
Int al 1908 l'aṣiènda la se ṣlêrga ind al setōr feroviâri ind l’ unîr la Ditta Nobili ed Bològna e l' aquést ed pêrti ed la S. A. Metallurgica Ossolana e ‘d la Anonima Celeste Longoni ed Rèz. Int al 1912 conténva al ṣlêregh cun l’ aquést ed la Società Officine Ferroviarie Italiane Anonima, in pió, l’ istès ân, la déta la dvèinta Reggiane Officine Meccaniche Italiane S.p.a.
La préma guèra mundiêla
La préma guèra mundiêla l ‘ à favurî al râm ed l'ativitê militêra, al Regiâni, d’ed là de ṣlarghêr l'ativitê, int al 1918 l’aquésta al Proiettilificio ed Mòdna. A l'inési dal 1918 al Regiâni a ‘s mèten in cuntât cun al mònd ed l’aviasiòun e cun la Caproni, che in sègvit la turà al manèg ed la déta ind j ân '30. Al j Oficîni Mecânichî Regiâni, êren difâti tr’ al déti impgnêdi ind al masés ōrdén per biplân trimotōr da bombardamèint ed la faméja ed Caproni Ca.44, Ca.45 e Ca.46 (Ca.5 cun l’ indicasiòun dal Rêgio Esêrcit). De sta masésa urdinasiòun ed 300 mudê a n’é stê inviê sōl la prudusiòun, e fôrsi sōl un mudèl l’é stê muntê ind i stabilimèint ed Rèz.
Fr’ al dō guèri
Ind al 1920 la crîṣi l’an spêra gnân al Regiâni che vèden i sô stabilimèint subîr ‘n’ocupasiòun operâia. Per fêr divêrsa l'ativitê, cun i prufèt ed guèra, a vîn cumprêda la S.A.M.L. ed Mòunsa ch’ la lavōra ind al setōr di mulèin, fabrîch dla pâsta e materiêl da furnêṣi. Al dificultê conômichi a dvèinten pegiōri. Int al 1928 l’ arnuvamèint al pâsa atravêrs ‘n nōva mudéfica ed l’ ativitê cun l'ingrès ind al setōr ed la granâja (costrusiòun ed sîlos) e cun la vèndita di stabilimèinti ed Mòdna e ‘d Mòunsa.
La crîṣi conômica mundiêla dal 1930 la mèt dal tót fîn a i sfôrs ed salvêr l'aṣiènda (che intânt l’îva zughê la chêrta dal mâchin agrécol). Int al 1933 l' Istitût per la Ricostrusiòun Industriêla (I.R.I.) la quésta la magiurânsa dal j asiòun, còst la permés al salvatâg almēno 'd j impiânt ed Rèz.
Int al 1935, indvnând al bòun mumèint pr’ al turnêres armêr di fascésta, al cûnt Giovanni Caproni al quésta da l' I.R.I. al pachèt ed magiurânsa dal j asiòun dal Regiâni.
Al ṣvilóp ed l’aviasiòun
Int al 1936 a vîen més insèm a Rèz laSocietà Studi e Brevetti Gruppo Caproni guidêda da l' Inzgnêr Giovanni Pegna (bèle prugetésta a la Piaggio) per strulghêr e ṣvilupêr aparèc da prōva e solusiòun tètnichi da druvêr ind al Settore Avio Reggiane. La préma prudusiòun ed la Società Studi e Brevetti Gruppo Caproni l’é al bumbardêr a dû mutōr Piaggio P.32bis, ṣvilóp dal Piaggio P.32.
In pió al Regiân mèten só al setōr Motori Avio cun la côpia in sèria, só licèisa Piaggio, dal mutōr radiêl P. VII C16. Sèimper só licèinsa Piaggio a gnirân in sègvit prodòt al versiòun C35 e C45 dal P.VII, al P.VI bis , al P.XI bis , al P.XV mènter só licèinsa Fiat al srà prodòt l' A.74. Al sucès dal setôr ed l’aviasiòun al srà marchê dal fat che a la fîn dal 1936 al fatûra al 60% dal totêl.
Int al 1937, só licèinsa SIAI-Marchetti, a vîn inviêda la lénia ed produsiòun dal trimutōr da bumbardamèint S.M.79 e a cavṣa dal ralentamèint dal j urdinasiòun (a la fîn ed l’ân al setōr ed l’aviasiòun al và zò al 45% dal faturê totêl) a vîn arnuvêda l'aṣiènda per méz ed l’aquést ed la Società Studi e Brevetti Gruppo Caproni.
Al 23 fervêr 1937 al vôla per la préma vôlta al mudèl dal P 32 bis pilotê dal cm. Gamna. Al 19 mâg al vôla la só côpia spurtîva: al prém mudèl dal Caproni Ca.405. Ind l’intensiòun ed l'aṣiènda dû Ca.405 arén duvû partecipêr a la gâra dal "Nastro Azzurro" ch’ l’a ‘s sré stêda fâta tr’ al 20 e al 21 agòst 1937 mó, per divêrs mutîv, nisûn di dû mudê l’à prû partecipêr.
Al faturê dal setôr ed l’aviasiòun a’s tîra só, al 1938 e 1939 a’s sêren rispetivamèint cun al 55% e l'80% dal faturê totêl.
Al 24 mâg al vôla al prém mudèl dal Re.2000 (MM 408), pilotê dal Cmandânt De Bernardi, ind al novèmber a vîn mésa só la lénia intercetōr Re.2000 sèria 1 per l' Aviasiòun dal Ré, mó i pôch mudê fât a andrân dabòun in prâtica sōl int al 1941.
L'aparèc al tôṣ só un discrêt sucès ânca internasionêl tânt che ‘na cumisiòun inglèiṣa, incarichêda ed cumprêr materiel militêr, la trâta cun al Regiâni per la pruvésta ed cîrca 300 mudê ed Re.2000 (in môd cêr per l'ingrès in guèra ed l'Itâlia a fiânch ed la Germâgnia l'ōrden an srà mai fât). Ind al ‘stès tèimp idèj d'interèsi a rîven da Svèsia, Règn d’ Ugoṣlâvia, Spâgna, Finlândia, Svésra e Uniòun Soviètica (ânca in sté chêṣ, pr’al ‘stès mutîv dét ed sōvra, l'interèsi an n’à mìa prû mudêres in un ōrden). Sōl cun l'Ungheréia l'interesamèint l’à prû èser cunclûṣ. Difâti, al 27 dicemèber, a vîn fât un cuntrât per la pruvésta de 70 Re.2000 [1] a l'aviasiòun militêra ungherèiṣa (MKHL). In pió, ind al mêrs dal 1940, a vîn dêda la licèinsa ed produsiòun a la déta MAVAG ed Budapest.
Sèimper ind al mâg dal 1940, a vîn inviêda la produsiòun d’ j intercetôr Re.2000 Heja per la MKHL ungherèiṣa.
Int al zógn e utòber a vôlen, in ôrden, al prém mudêl dal Re.2001(MM 409) e dal Re.2002 (MM 454), pilotê dal Cmandânt De Bernardi.
Al 28 novèmber 1940 a vîn fât un acôrd per la pruvésta a l'Aviasiòun svedèiṣa (KSF) per la cunségna de 60 RE 2000. J aparèc ciamê J20 a gnirân cunsgnê tr’ al 1941 e al 1942.
Al 18 dicèmber al vôla al secònd mudèl ed l’ Re.2001 (MM 468), pilotê dal Cmandânt Scapinelli e l' ân a‘s cunclód pr’ al setôr ed l’aviasiòun cun ‘na pêrt ed l' 80% rispèt al faturê totêl.
Int al mêrs dal 1941 a vîn inviêda la produsiòun d’j intercetōr Re.2000 per la KSF svedèiṣa mó al mèiṣ l’é sfurtunê in quânt al 14, al secònd mudèl dal Re.2001 (MM 468) pilotê dal Cmandânt Scapinelli, al câsca zò cavṣând la môrt dal colavdadōr a câṣva ‘d un guâst al mutōr sucèsa ind la fês ed l’ aterâg.
Al 22 mêrs al prém Re.2000 in funsiòun al vîn cunsgnê a l' Aviasiòun dal Rè, mó sōl pôch êter mudê, ind al divêrsi versiòun, a gnirân impieghê da l' Aviasiòun e da la Marèina dal Rè.
Ind al 1941 a vîn inviê la produsiòun ed la versiòin Grande Autonomia Re.2000 sèria 2 per la Marèina e la produzione in serie del Re.2001 per l’ Aviasiòun dal Rè.
Al 27 zógn al vôla al prém mudèl ed la versiòun ch’ al prîva èser lancê da ‘na nêva Re.2000Cat. per la Marèina.
Int al lój dal 1941 l’ Aviasiòun dal Rè Svedèiṣ (KSF) la fà savèir al só interèsi per un rubōst rifurnimèint ed Re.2001; mó, a câṣva dal stêt ed guèra e dal pió impurtânti necesitê ed la nòstra Aviasiòun, l'operasiòun la gnîrà mìa finaliṣêda.
Al 1 ed lój e al 29 vôlen per la préma vôlta al Re.2001bis, e al prém mudèl dal Re.2003 pilotê dal Cmandânt Agello. A vînen segvî, l' 8 novèmber, dal prém mudèl ed la versiòun Grande Autonomia Re.2000GA (MM 8059).
Al 1942 al cumîncia cun al prugèt dal mutōr in lénia Re.105 RC 100 e cun al campiòun dal mutōr in linea Re.103 RC 50. Nisûn di dû al vedrà mai la produsiòun in sèria.
Int al fervêr a vîn fât al prém (di pôch campiòun) ed la versiòun anti-nêva Re.2001 GV (MM 7226), mèinter in mâg al 9 e al 18 vôlen in ōrdin al prém mudèl dal Re.2005 (MM 494) e al secònd mudèl dal Re.2002 (MM 7309), pilotê dal Cmandânt De Prato (st'ûltem al farà da tèsta ed sèria per l'aviamèint produtîv).
La MAVAG la cumîncia al cunsègni a l'Aviasiòun ungherèiṣa del Re.2000 prodòt localmèint (ed mèj cgnusû cme Héja II).
In setèmber e utòber, in râpida sucesiòun, vôlen al sperimentêl RE 2001 Delta (MM 9920), pilotê dal Cmandânt Beretta, al secònd mudèl dal Re.2005 (MM 495), al prém (di pôch) Re.2001OR fât in vèsta ed druvêri inséma a dal, mai custruîdi, nêvi pôrta aparèc, l'ónich Re.2003 ed sèria (MM 12415), pilotê dal Cmandânt Caracciolo.
In novèmber a vîn inviêda la produsiòun in sèria dal RE 2002 e al 20 presentê al stódi dal RE 2005 R (un aparèc sperimentêl a spînta mésta ch’al gnirà mai fât).
In dicèmber l’ RE 2005 al cumîncia a èser prodòt in sèria e al 23 al vôla per la préma vôlta al mudèl ed câsa-silurânt RE 2001 G, pilotê dal Cm. Caracciolo.
Incòra ‘na vôlta l'ân a's sêra cun al faturê ed l’aviasiòun a l'80% dal totêl.
Al 27 znêr del 1943 al mutōr dal sperimentêl Re.2001 Delta (MM 9920), pilotê dal Cmandânt Beretta, al ciâpa fôgh mèinter l’é in un vôl ed prôva e l'aparèc al câsca (sèinsa conseguèinsi pr’ al pilôta che a ‘gh l’à chêva a butêres).
Al 23 fervêr al vôla al prém câsa notûren Re.2001CN (MM 08075) [2] che al srà la tèsta ed sèria ed la versiòun CN.
In mêrs e lōj al prém mudèl Re.2005 al và in ôvra cun l’ Aviasiòun dal Ré (a ló segvirân i mudê ed la Sèria 0) e a vîn fât al sperimentêl Re.2002bis (MM 7327).
L'avtûn dal 1943 l’é un pûnt de svôlta negatîv dal Regiâni in quânt al j avtoritê d'ocupasiòun tedèschi fêrmen, ed fât, l'ativitê lighêda al setōr ed l’aviasiòun.
Al 7 e 8 znêr 1944 i stabilimèint ed Rèz a vînen butê zò ind al cōrs ed dû bombardamèint aleê. I machinâr che s’în salvê dal disastér în inmagaṣinê in di parâg ed Rèz e in êter pôst ed l’ êlta Itâlia. Ed pió per scampêr a i bombardamèint aleê che a crèsen sèimper di pió la produsiòun la vîn decentrêda in dimòndi pôst ed l’ êlta Itâlia: Vicèinsa, Torbole, Gavirate, Cocquio, Besozzo, Gemonio.
Dâta l'ocupasiòun naṣésta e al blôch ed la prugetasiòun e dal svilóp di aparèc, al Regiâni a sêrchen ed preparêres al dôp guèra pinsând al cambiamèint ed l' impiânt produtîv vêrs l'aviasiòun civîla: a vîn inviê, e mai més in prâtica, al prugèt ed l'idrovolânt per i vôl d’ed là dal mêr (Ca.8000).
Intânt in mêrs, ind al j uficîni decentrêdi, a cumîncen ed nōv, ânca se cun dificultê, al j ativitê produtîvi. Es trâta adèsa ed sót scôrti per déti tedèschi (Messerschmitt, BMW e dal jêtri), mutōr P.VII e P.XI bis e DB 605 (st’ûltem in colaborasiòun cun Piaggio, Isotta Fraschini e Alfa Romeo). In pió, per cûnt ed la Luftwaffe, a vîn riprèiṣa la produsiòun ed soquânt Re.2002 d’ed là ed l’ativitê ed revisiòun e riparasiòun di aparèc.
Ind l'agòst dal 1944 al Regiâni patésen al sequèster di machinâri e materiêl di tedèsch compagnêda dal "trasferimèint" ed ‘na trintèina ed tètnich in Germâgna cun al cumpît ed dêr asistèinsa ai Re.2002 més dèinter a la Luftwaffe.
Ind l’avtûn a vîn cumpletê al campiòun del Re.2006 (MM 540) ch’al ciaparà mai al vōl.
L'ân a’s sèra cun al faturê dal setōr ed l’aviasiòun caschê al 40% dal totêl.
Ind al 1945, in sègvit al distrusiòun ed guèra e al condisiòun ed pêṣ urdnê da j aleê, la divisiòun ed l’aviasiòun dal Regiâni a finésen e a sêren só.
Produsiòun
Aparèc
- P32 bis: 2 mudê (só licèinsa Piaggio)
- Ca.405: 2 "
- S.M. 79: 405 " (só licèinsa Siae Marchetti)
- Re.2000: 349 "
- Re.2000: 60 " per l’Aviasiòun Svedèiṣa
- Re.2000: 60 " per l’ Aviasiòun Ungherèiṣa
- Re.2001: 237 "
- Re.2002: 225 "
- Re.2003: 2 "
- Re.2005: 37 "
- Re.2006: 1 "
Mutōr
Mutōr só licèinsa
Piaggio P VII (C/16-C/35-C/45) 1.231 unitê
Fiat A-74 R.C. 38 1.722 "
Piaggio p. XI bis 1.121 "
Mutōr uriginêl
- Re.102 R.C. 50/1
- Re.103 R.C. 40/1
- Re.105 stódi e costrusiòu sperimentêla
- Stódi ed mutōr Re.104 R.C. 48/D 1.100 HP al decòl
- Stódi ed mutōr 18 cilénder in lénia 1.500 HP al decòl
Nuvitê
- Costrusiòun d’aparèc a gósa cun êli stâgni
- Impiêgh di ALCLAD
- Radiadōr intubê ind l’êla
- Progetasiòun d’aparèc cun spînta a zèt
- Progetasiòun d’aparèc cumercêl pr’ al traspôrt só ròti atlântichi
- Uṣ ed mâscri rotânti int al procès produtîv
Riferimèint e nôti
- ↑ J aparèc, ciamê ‘’Héja’’ a gnirân dabòun cunsgnê tr’ail 1940 e al 1942.
- ↑ In prâtica l’é un stódi ‘d un intercetōr ed la sèria préma ed la produsiòun.