Piaza Granda (Mòdna)
La Piaza Granda l'è la piaza pió impurtanta ed Mòdna, e la's cata in dal zèinter dla sitê.
Caratteristiche
[modifica | mudéfica la surzéia]
La piaza la's cata in dla pèrt a sira dal Dòm, che insèm cun la tòrr campanària ciamèda Ghirlandèina l'è monumèint patrimòni dl'umanitê. In dla pèrt a drétta dla piaza a gh è al Palàz dal Cumùn cun al pòrdegh. In dla pèrt a mansèina as cata al dedrê dl'Arcivèscov, in quela ed matèina agh è un palàz dal dè d'incô in-dóvv agh è una banca cun di pòrdegh anch chè. Quest palàz chè l'è un lavór dl'architètt Gio Ponti, tirê só cun la mira 'd fèr 'na costruziòun modérna ch'la staga bèin in mèz a i palàz antìgh dl'Arcivèscov e dal Cumùn.
In dl'angulèin a sira e pò a drétta dla piaza, atàch al Palàz dal Cumùn, la's cata la Préda Ringadóra, 'na préda ed màrem lónga pió ed trî méter ch'un tèimp la gh'à da èser stê pèrt d'na costrusiòun romàna. In dal medio-evo la Préda la gniva druvèda da palchètt per i uratór (i arrénghi, ch'i dan al nòm a la préda ed ringadóra), cum pòst in-dóvv i s dèven al cundàni a mòrt, in-dóvv i s fèven vèdder i còrp di qui bèle mòrt, da identifichèr, e anch cum préda dla vergògna: a stèr a sintìr l'Archivio Storico Comunale, tótt qui ch'i n'ìven mia paghê i sô dèbit i gh'ìven da fèr al gir dla piaza cun la zócca rasèda, i gh'ìven da urlèr d'èser di debitór mèinter óna tròmba la sighèva e pò dòp i gh'ìven da màttres a séder cun al cul nud sólla préda, ch'l'éra pina ed rèzna d'èlber, e fèr al giuramèint ed saldèr al dèbit.[1] Quèst a s fèva per trî sàbet un drê cl'èter, a secònda ed quel ch'al vliva al creditór.
In un pzulèin lughê dal Palàz dal Cumùn a s càta 'na statua cécca dal 1100 ciamèda La Bunéssma ch'la rafigùra, a s pèinsa, la sinceritê in di afèr (l'è in ghégna a l'ufézi dla Buona Stima), mo la legènda la dis ch'l'è na dòna dla nobiltê che in mèz a la caristéa la dèva na man a i puvrètt dla zòna.
Eventi
[modifica | mudéfica la surzéia]Tótt i an, in ocasiòun dal giuvidè gras, la piaza la dvèinta pina ed ginta ch'la vin a vèder al sprolòqui dla Famìa Pavirònica, ch'l'è fata só da Sandròun, dal fiól Sgurghéghel e dala muiéra Pulónia; sti trî chè i én al màscheri dal carnevèl mudnés e, per dèr un'idèa ed quant al è importànt al sprolòqui, per la sitê (pin ed cumèint sólla vétta dla ginta e di frezadèini scherzósi a chi cmanda) agh è d'arcurdères ch'al vin fat dal balcòun dal Palàz dal Cumùn.
In dla piaza, tótt i an, agh én anch al Festivalfilosofia, a setèmber, e al Festival dla Canzòun mudnésa, d'istê.
Costruziòun in Piaza Granda
[modifica | mudéfica la surzéia]Al costruziòun ch'i s càten in dla piaza a i én:
- La Ghirlandèina, tòrr campanària
- Al Dòm ed Mòdna
- Al Palàz dal Cumùn
- La Bunéssma
- La Préda Ringadóra
Nòti
[modifica | mudéfica la surzéia]- ↑ "[...] doveva dare a culo nudo suso la preda rengadora, la quale sia ben unta de trementina, tre volte dicendo tre volte cedo bonis, cedo bonis, cedo bonis", Archivio Storico Comunale