Opi
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Pramsân |
L’Opi (Acer campestre second la clasificasjón ad Linneo) l'é un albär mja tant ält (18 –20 mt) c’al perda il foji d’avton, d'la famìja d’il Aceraceae. L’è facil catärel in t’i bosc, dal mär infin’ai 1500 mt.
Mórfologja
Capèl e trus
Albär mja tant gros (al pol rivèr al màsim ai 18-20 m d’altèsa) con un trus -che ed spès l’è miga tant dritt e pin ed broc- c'al pòrta un capèl rotond. La scòrsa l’è maron'na fesuräda a formèr dil plachi regoläri. I sproclen i’en sutil.
Fóji
Fóji sempji, larghi pu o meno 5-8 cm, dal bord intrég e ondulé con 5 o 3 gòbi, con piccól, verd scur. I van ben da där da magnär al bestj.
Fiór
I fiór j’en vérd e picén e i venen fóra vèrs vril-magg insèma al fóji.
Frut
I frut i g'an di alèti che quanda i caschén i g’fan fär un much ed giravolti in manéra ch'i vaghén al pu lontan posibil.
Par co'l véna dróvè
I fiór ad l’opi i van bèn par fär fär 'dla méla ai besjón. Al lègn l’è ciär, dur e pès, e al rènda bén s'l'è brusè.
L’è na pianta mja tanta gròsa cla soporta ben il scalvaduri. L’è städa dróväda bon ben da ch’indrè par tgnir su i filèr ed vida. Incò l'é drovè cme albär ornamentäl e anca cme pianta da fär dil sési.