Visualizza wikitesto di Mèsic

{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Miranduléś
|bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialortCass | dial=Miranduléś |cass=MUD}}

[[File:Coat_of_arms_of_Mexico.svg|210px|thumb|left|Al scûd di Stat Unî Mesicàṅ]]
[[File:Flag_of_Mexico.svg|180px|thumb|right|La bandéra dal Mèsic]]


Al '''Mèsic''' (''México'' in [[spagnōl]]), ufisialmènt ''Stat Unî Mesicàṅ'', l'è na demucrasìa rapreśentatìva ch'la mét insém 31 Stat e 'n distrét federàł e ch'la s cata in dla part più a sud dl'[[Amèrica Setentriunàla]]. 

Al ciàpa 'l sò nóm da la paròla ''Mēxihco'' [me:ʃiʔko] druàda da 'l pòpul di [[Aztéc]], ch'l è viśû lè da 'l [[XIV sécul]] a 'l [[XVI sécul]], par batśàr la sò capitàl ch'adès 'l è [[Sità dal Mèsic]], al sèntar più impurtànt dal paéś c'n i sò òt migliòṅ e òt 'd abitànt. Atri sità ch'i pàs'n al migliòṅ e mèś ad cristiàṅ i èṅ anc [[Guadalajara (Mèsic)|Guadalajara]], [[Monterrey]], [[Puebla]], [[Toluca]], [[Tijuana]], [[León (Mèsic)|León]].

Al ''Mèsic'' al cunfìna a nòrd c'n i [[Stat Unî]], ch'i gh'aṅ purtâ via la [[Califòrgna]], al [[Mèsic Nóṿ]], 'l [[Ariśòna]], al [[Nevàda]], al [[Utah]] e bòna part dal [[Culuràdo]] e dal [[Wyoming]] cun la [[guèra mesicàna-statunitéśa]] dal 1846/1848 dòp ch'al [[Tèxas]] al s 'n éra bèla andâ par sò cònt prima, a èst c'n al [[gōlf dal Mèsic]] e c'n al [[mâr Caràibic]], a sud-èst c'n al [[Belìże]] e c'n al [[Guatemàla]] e a òvest cun 'l [[ucéan Pasìfic]].

Al gh'à na superfìsi ad 1.972.550 km² (al 14śum stat più grand a 'l mónd) e na pupulasiòṅ ad 117.409.830. La sò léngua ufisiàla l'è 'l [[spagnôl]], ma 'l gh'à anc ssant'òt léngui natìvi, e 'l sò presidènt, da 'l 2018, 'l è [[Andrés Manuel López Obrador]].

[[File:M%C3%A9xico_Divisi%C3%B3n_Pol%C3%ADtica_con_nombres.png|380px|thumb|right|Diviśiòṅ pulìtica dal Mèsic]]

La sò munéda 'l è 'l [[péśo mesicàṅ]] e la fèsta nasiunàla la gh'è 'l 16 ad Setémbar p'r arcurdàr al prēt [[Miguel Hidalgo y Costilla]] ch'in cal dè lè dal 1810 al s éra arvultâ cóntar la duminasiòṅ spagnōla.

Al ''Mèsic'' al ciàpa dimóndi da 'l [[petròli]] e da l'indùstria dal màchini esénd al secónd prudutōr dal nòrd-amerìca dòp i [[Stat Unî]]. Anc al turìśum al và fòrt chè par via dal sò spiàgi famóśi, cuma qvéli 'd [[Cancún]] o 'd [[Acapûlc]], e di pòst in du a gh'è dal ruìni dal vèci siviltà cuma qvéla di [[Maya]].

Dòp l'elesiòn ad [[Donald Trump]] cuma presidènt di [[Stat Unî]], ch'in dla sò campàgna eleturàla 'l iva dâ adòs a gl'imigrâ mesicàṅ minga regulàr dgénd ch'i ér'n in bòna part di criminài, di traficànt ad dròga e di stupradōr<ref>[http://www.ansa.it/usa_2016/notizie/2016/07/22/usa-2016-trump-rilancia-muro-obama-riceve-presidente-messico-_5e896a05-3be4-4eb7-b9a7-f1f4ccd6afb7.html Cal mur là che Trump al vōl a 'l cunfîṅ c'n al Mèsic] ''La Stampa'', 22 ad Luj dal 2016</ref>, adès al ''tycoon'' al vōl tiràr sù un mur lung al cunfîṅ c'n al Mèsic faghénd-'g-al pagàr tut a lōr in na manéra o in cl'atra.

== Nòti ==
{{References|1}}

|sel=1
}}

{{America}}

[[Categoria:GEOGRAFIA]]