Cutòṅ
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Cutòṅ (nóm sientìfic Gossypium) l'è na piànta dla famìja di Malvaceae, uriginària dal sub-cuntinènt indiàṅ e dal regiòṅ trupicàli e sub-trupicàli dl'Àfrica e dl'Amèrica. In Európa i gh l'aṅ purtàda gl'àrab.
A 'l stat salvàdag la piànta la pōl crés'r in fiṅ a 'n mét'r e mèś e pasa e la pō scampàr anc dimóndi. I cuntadèṅ i la tìn'n in di sò camp par tiràr via la bambàśa, ch'la crés dintór'n a la rumèla, ch'la sarvìs par far dl'uàta o par la prudusiòṅ di tisû e di vistî. Da la scménsa a s pōl tiràr fóra d'l òli.
Cla piànta chè la s divìd in quàtar sót-gènar:
- Gossypium
- Houzingenia
- Karpas
- Sturtia
Al Cutòṅ al crés bèṅ in di pòst in du a gh'è na stagiòṅ calda e séca e n'atra c'n un clima ùmid. La Cina e i Stat Unî (specialmènt in dla regiòṅ ad Dixie) i in prudùśan dagnóra la mità ad tut al mónd.