Bòṅ dal Teśôr
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Bòṅ dal Teśôr (in itagliàṅ Buono del Tesoro Poliennale o Btp) 'l è un sertificâ ad dèbit ch'al scad da 'd là 'd 'n an da quànd 'l è stâ fat.
I BTP vindû dal Stat Itagliàṅ i èṅ negusiâ a 'l Marcâ Generàl di Tìtui ad Stat par dal sómi ch'i vaṅ ad sóvar di 2,5 migliòṅ 'd Euro e a 'l Marcâ Telemàtic di Ubligasiòṅ e di Tìtui ad Stat (cgnusû méj cuma MOT) p'r i lòt più pìcui.
Cum 'l è fat
Al tìtul al gh'à sèmpar na vita ad soquànt an (ad sòlit cun dal scadénsi ad 3, 5, 10, 15 o 30 an) e al fruta di rendimènt anuài pagâ ógni siē méś (par far 'n eśèmpi, un BTP al 6% al paga dū vòlti gl'interès dal 3% semestralmènt). Al rendimènt 'l è dat dal tas fis dla sédula e dla difarénsa fra 'l prèsi 'd emisiòṅ e quél dla restitusiòṅ. A s trata 'd un tìtul a capitàl garantî, dgénd-al in n'atra manéra a vōl dir ch'a la scadénsa al Stat al dà indrē tut al valōr numinàl.
Al prèsi 'd un BTP 'l è dat da la sóma dal valōr 'd adès dna réndida dada dòp, cun al rati ch'i èṅ fati sù miténd insém al valōr fis dla sédula C cun al valōr 'd adès dal valōr numinàl V ch'a s turà a la scadénsa:
cun tas intèran ad rendimènt (T.I.R).
Cgnusû al prèsi, al tèmp ad vita dal tìtul, al valōr numinàl e la sédula, s'a s vōl calculàr al T.I.R 'l è pusìbil far-al druànd di prugràma infurmàtic. Par far 'n eśèmpi, al TIR 'd un BTP cun valōr numinàl ad 100, sédula 'd 'n an ad 10, prèsi ad 98 e an 5 'l è pari a un rendimènt dal 10,6%.
Esénd al BTP un strumènt cun dal séduli a tas fis, al và incòntar a di squasamènt ad prèsi durànt la sò vita, tant più grand quànt 'l è la sò duràda. A s pōl dimustràr che quànd al TIR al và sù, al prèsi al và śò, e via dascurénd.
Gl'emisiòṅ i vènan fati dū vòlti a 'l méś cun n'asta marginàla, cun di taj mìnim ad 1.000 €. L'è la Banca 'd Itàglia ch'la s fà càrag ad vénd'r-i in si marcâ. Al Teśôr, par cal servìsi lè, al dà a la banca sentràla na bòna maṅ dal 0,20% p'r al tìtul ad tri an, dal 0,30% par quél ad quat'r an e dal 0,40% par quéi più lung. La cumisiòṅ la vèṅ pò dada in càrag a gl'intermediàri ch'i faṅ l'asta, cunsiderànd al fat che chi lōr i n pōlan minga dascargàr-la in di cunfrònt di cliènt.
Dal 2003 a gnir a 'dès i nòstar bòṅ i èṅ stâ rimpiasâ par di bòṅ indiciśâ a l'inflasiòṅ europea (BTP€i).
P'r avér n'idéa dal rendimènt 'd un bòṅ dal teśôr, al s pōl cumparàr-al a quél tedésc a déś an, ciamâ Bund. La difarénsa dal rendimènt al s ciàma Spread. Quand al tas di Bòṅ dal Teśôr al résta élt par tròp tèmp (ad sōvar dal 7% / 8%) al Stat ch'al i à fat al n pōl far àtar che andàr a gambi a 'l ària parchè al n è minga bòṅ ad dar indrē tut i bèsi, avénd da pagàr di interès tròp élt (quànd un Stat a n gh la cava briśa a pagàr i sò dèbit a ś diś ch'l è andâ in Default).