Ōrc (astrunumìa)

Da Wikipedia.

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Ōrc e la sò luna Vanth tòlt śò p'r al telescòpi Hubble in dal 2006


Ōrc (sìmbol: 🝿), cgnusû a 'l inìsi c'n al nóm pruviśòri 'd 90482 Orcus, 'l è 'n còrp celèst dal Sistéma sulàr ch'al fà part dla Fasa 'd Kuiper. A s trata 'd un plutòid (un pianēd nâṅ trans-netuniàṅ) ch'l è anc un plutèṅ, a dir ch'l è in risunànsa urbitàla 2:3 cun Netûn cumpàgn a Plutòṅ. Al s cata da 30,9 a 48,1 UA da 'l Sōl, cun 'n inclinasiòṅ ad 20,6°.

'L è stâ catâ par la prima vòlta al 7 ad Favràr dal 2004 da Michael E. Brown, Chad Trujillo e David Lincoln Rabinowitz. Par mèrit dal telescòpi spasiàł Hubble, in dal Nuvémbar dal 2005 'l è stâ vist che Ōrc al gh'à anc na luna, ciamàda subìt S/2005 (90482) 1 e pò Vanth.

Cun di uservasiòṅ a 'l infra-rós fati par 'l ESO, a s pénsa ch'la sò superfìsi la pòsa misćiàr insém giàs 'd àqua cun di resìduv carbunióś.

L'òrbita 'd cal pianēd chè 'l è 'd 247 an e la sumìlia dimóndi a qvéla 'd Plutòṅ ma in puśisiòṅ arbaltàda tant che Ōrc 'l è anc dit “anti-Plutòṅ”. Ógni quatórdas-mila an al riva a catàr-'s a 18 UA da Netûn.

Culegamènt estéran