Ascàris Lumbricòid
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
_(15806559973).jpg){kind=spacer}
'L Ascàris Lumbricòid (nóm sientìfic “Ascaris lumbricoides”) 'l è 'n bêg nematôd parasìta di óm e di mamìf'r in generàl ch'al fà vgnir un mâł ciamâ Ascaridìaśi. Dimóndi parsòni in dal mónd i gh'ànan cal vérum chè in dal budèli, un migliàrd a 'l incìrca, pasànd da 'l 45% dl'Amèrica dal Sud a 'l 95% ad sèrt pòst in Àfrica anc s'in gènar a n gh s fà gnanc a mènt quànd al nùmar di bêg 'l è pìcul.
Descrisiòṅ
'L Ascàris Lumbricòid 'l è 'n bêg ad culōr biànc. La fémna la pōl rivàr a èsar lunga 30 cm par 5 mm ad diamétar mént'r al masć 'l è più pìcul rivànd a 'l màsim a 20 cm par 4 mm. 'L óm 'l al ciàpa magnànd dal magnàr cuntaminâ, cuma la vardùra in du a s è druâ dla mèrda par cuncìm, parchè in mèś a gh'è i sò óṿ. Quànd i finìs'n in dal budèli, i óṿ i s vèran faghénd dal larvi ch'i finìsan pò in dal sangṿ e da lè i partìsan par rivàr a 'l cōr e pò pumpâ vèrs a 'l fégat e a i palmòṅ.
Quànd i rivàn lè i parasìta i dvèntan grand in dal gir ad déś dè o dna quàlc stmana. A i malâ a taca a vgnir la tós, dal vòlti anc di śbóc ad sangṿ , e i bêg, ch'i s càt'n in dal catàr, i vènan mandâ śò finénd incóra in dal stómag. Quànd la févra l'è élta, i vérum i patìsan dimóndi e i pōlan pascàr na strada par scapàr via tirànd-as sù e dònca i pōlan finìr anc in bóca cun la tós. Di àtar sìntum dal mâł i èṅ ingòsa, budèli stópi, gòmit e caghét alternâ a di mumènt in dua a n sa gh la cava minga a cagàr.
I bêg mandâ śò i finìs'n incóra in dal budèli in du i madùran e i scàmp'n anc par 'n an. Al fémni, dòp èsar stadi fecundàdi da i masć, i rìv'n a far duśènt-mila óṿ a 'l dè ch'i finìsan fóra c'n i pét.
Un studi fat in Bulìvia 'l à dimustrâ che cal dóni ch'i 'l aṅ ciapâ i éran pò dvintàdi più fèrtili rivànd a far anc nóṿ fiōi in mèdia anc s'i mèdag i n cunsìlian mia listés cla cura chè[1].
A s pénsa ch'i sìan vint-mila a 'l incìrca i putèṅ ch'i mōran tut i an par di Ascaridìaśi minga curàdi bèṅ (a gh'è da tōr di antibiòtig e di antiparasitàri). Soquànt vòlti a s è vdû di bêg adûlt śbuśìr la pèl par vgnir fóra da 'l umbrìgul, da 'l naś, da la bóca e da di àtar pòst incóra.
Culegamènt estéran
Nòti
- ↑ Bulìvia, catâ 'n vérum ch'al juta a far di fiōi Il Portale della Famiglia, 23 ad Nuvémbar dal 2015
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Ascàris Lumbricòid
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Ascàris Lumbricòid
