Trietto
Artécol in dialèt arzân
Al Trietto l'é stê un gróp ed sunadōr, cantânt e satrâj, més insèm int al 1990 da trî arzân parèint tra ‘d lōr (cuṣèin): Gaudio Catellani, Dante Cigarini[1] [2] e Luigi Melloni. L’é stê un vèir fenômen musichêl int al mònd dal spetâcôl popolêr di prém ân nuvânta. L’é pasê da i festivâl dialetêl al pió grôsi piâsi dla pruvîncia dóve al tót pîn al metîva in gròsi dificultê j urganisadōr.
«
Mé, a sûn Gàudio Catlân, a stâgh in dal mantvân, mó sûn un pûr arsân. Mé, sûn Dànte Sigarèin, a sûn nasû ché svèin, e a sòm dvintê cuṣèin. Mé, sûn Mèllon detto Gîgi, a'm ciâmen al pitōr, e a sûn parèint cûn lōr. As piasîva fêr i fès, e un giōren l'é sucès, che j'òm mès só un complès. Sòm al trièto, mo fòm trî èto schêrs; rîver a un chilo, ormai an gh'é pió vêrs ...» (Trietto, da Trietto Schers 1) |
I prém ân
[modifica | mudéfica la surzéia]La nâsita dal Trietto, as cûnta, l’è sucèsa per chêṣ. Al cèinter ed la stôria a gh’è Gaudio Catlân, ch'l'é ste còl ch'l'a tgnû só al gróp, l’avtôr dal parôli, dal mûṣichi dal cansòun e dal sēni. Al gróp, che, alōra, an gh'îva mìa un nòm precîş, dôp un peréiod ed preparasiòun e'd pensamèint, al tâca a fêr i spetâcôl pr’al faméj e j amîgh dal tersèt. Al spetâcôl pr’al póblich al cumîncia int al ’90.
A fêr dvintêr famōṣ al Trietto l'é stê la cansòun insém a i pòm e a i pîr intitulê "W la frutta"; cun stà cansòun ân vînt, int al '90, al prém pôst al Festivâl dla cansòun dialetêla arzâna. Int al '91 l’é stêda la vôlta 'd un secònd pôst cun "Fünfhundertfünfundfünfzig (555)"e prémi ed la crética cun "Amor amer", e int al '92 ed nōv n’êtra mdâja d'ôr grâsia a "Dummarà".
Spetâcôl e cîrcol
[modifica | mudéfica la surzéia]Armâgnen stôrich i sō spetâcôl per la pruvîncia, e masmamèint al fèsti 'd l’Unitê, spēce còli al Campovōlo ed Rèz. D’arcurdêr la fèsta nasionêla dal '92, in dóv' al tendòun 'd l'eşibisiòun (a gh’êra doméla pôst) an gh'l'à mìa cavêda a cuntintêr tóta la gînta (j êren pió ed quâterméla) tânt che istès spetadōr andêven a serchêr al banchîni o còl che catêven per muntêregh insém per prèir guardêr i trî persunâg zibîres, e cóla dal '93 mìa da mēno straordinâria, pó a Bibiân sèimper int al '92 in dóve i trî j ân catê triméla persòuni a spetêri, 'na marèia ed tèsti, tânti che Dante, Gaudio e Gigi e s'în spavintê e j ân ânca pruvê sudisiòun.
Dintōrna a lōr as ēren més insèm ânca di cîrcol ciamê Và fan club. Tra i tânt armâgn famōş còl ed Caşîna, ‘na ṣmerciânsa, alōra, ed ragasèt e ragasèti ed vînt ân ch'e gh’andêven adrē per tóta la pruvîncia, cun indôs la mâja dal cîrcol: "Và fan club Casina". I cuncêrt an finîven mai, e durêven pió ed trèi ōri, perché j afesiunê e i lasêven mìa finîr ch' agh sbrajêven sèimper al bîs e che lōr ed sicûr cuncedîven. Pó tóti al sîri a gh’ēra la cerimònia dal fîrmi di trî artésta cun la fîla di spetadōr. Sigarèin al cûnta: "La préma vôlta j ó rispôst ânca mêl perché pinsêva ch’la fós 'na tôta in gîr".
La véta dal gróp
[modifica | mudéfica la surzéia]Int al spetâcôl, mìa ed cêr, al fêva 'na scuriasêda ânca al fiōl ed Gaudio: Lisânder, che, d’ed là d’avèir tôt pêrta a la registrasiòun ed dō o trèi cansòun, as zibîva insém al pêlch e's al quistiunêva cun Chiara, ed quâtr’ân, fiōla ed Dante, che 'd surprèişa l’impruvişêva, ânca quând an l’ēra mìa scrét int al cupiòun, soquânt pâs ed bâl. Un gróp guidê cme 'na faméja a l’impruvîs butê int un sucès spervêrs.
Mó quèl în stê j elemèint ch'ân purtê al tersèt a tirêr só, intōren al Trietto, un furōr acsé straordinâri? La rispôsta a l’àn dêda, alōra, Dante Sigarèin e Gaudio Catlân; int 'n'intervésta ad un giurnêl ed Rèz, Dante l’à dét:
«Al nôster secrēt l’é che an pròm mìa èser paragunê a ninsûn perché an gh’é ninsûn cme nuêter e, al d’ed là ch'e sòm dimòndi fôrt, j òm inventê un varietê dal tót nōv». «In realtê còsta l'é la nôstra bèla catêda dl’âcva chêlda - l'intervîn Gaudio – an vrîven mìa fêr i fenômen, e invēci al sòm dvintê dabòun».
Al Trietto al s'é divîs int al 1994 sèinsa ninsûna ragiòun precîsa. I trî, Dante, Gaudio e Gigi, int j ân dôp e s'în riunî ed nōv per soquânt spetâcol cesionêl.
Lésta dal cansòun
[modifica | mudéfica la surzéia]Al Trietto l'à fât quâter colesiòun ed cansòun, cgnusûdi cmé "Trietto Schêrs 1" (1992), "Trietto Wanted 2" (1992), "The Best 3 (Le Bestie)" (1993) e "Trieccoci 4" (1994), ch'în tóti stêdi rangêdi dal mèister Uberto Pieroni[3]. A pêrt Deserto ed Pieroni e I partugai ed Melloni, tóti al cansòun în ed Gaudio, ch'l’ēra al câp e l’avtôr sia di tèst e dal mûsichi dal casòun sia di tèst dal batûdi e dal sēni inséma al pêlch. I tétol e's câten ché sòta: ed nôrma, al cansòun în in dialèt, còli ch'n'în mìa în scréti in cursîv.
Trietto Schêrs 1 | Trietto Wanted 2 | The Best 3 (Le Bestie) | Trieccoci 4 |
---|---|---|---|
|
|
|
|
Collegamèint d’ed fôra
[modifica | mudéfica la surzéia]Nôti
[modifica | mudéfica la surzéia]- ↑ Al sît ed Dante Cigarini
- ↑ Al sît ed l'asociasiòun ed Dante Cigarini, La scâtla mâgica.
- ↑ Al sît 'd Uberto Pieroni.