Terafurmasiòṅ ad Vènar
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
La Terafurmasiòṅ ad Vènar 'l è 'n prugèt teòric 'd inśgnerìa di pianēd par cambiàr 'l ambînt e 'l clima ad Vènar par réndar-l' adàta a la vita di cristiàṅ e a na sò culuniśasiòṅ, esénd ch'l'è 'l pianēd più darènt a la Tèra (a 0,72 UA a 'l incìrca da 'l Sōl) e l'è cunsideràda 'l sò śmèl, cun na masa e dal dimensiòṅ praticamènt cumpàgni e na gravità dagnóra dal 90% rispèt a la nòstra.
Sulusiòṅ strulgàdi
Al prim prubléma da risólvar 'l è qvél 'd arbasàr la temperadùra ch'la riva a quatarsènt-sinquànta grâd par via dla presiòṅ élta dla sò atmusféra (92 vòlti qvéla dla Tèra) fata 'd anidrîd carbònica ch'la cumpòrta anc 'n efét sèra spavintóś e dal piōvi 'd àcid sulfànic.
Scûd sulàr
Al siensiâ Geoffrey A. Landis 'l à prupòst ad purtàr-ag na série 'd sità alśēri ch'i stàg'n a gala ad sōvar dal nuvli, in du a gh'è na temperadùra 'd vint grâd, in manéra da far da scûd a i raś sulàr e arbasàr c'n al tèmp al cald ad sóta.
Arbasamènt dl'anidrîd carbònica
A s prév anc pinsàr ad cunvertìr l'anidrîd carbònica in usìgen druànd dgl'alghi ma a gh'è 'l prubléma che su Vènar praticamènt a n gh'è minga àqua inólt'r al radiasiòṅ dal vènt sulàr i èṅ tròpi fòrti p'r i èsar vivènt da cumpatìr-as.
Al siensiâ Robert Zubrin al sugerìs invéci 'd druàr un scûd gigànt par farmàr i raś dal Sōl e acsè arbasàr la temperadùra in manéra che quànd l'andìs sóta da 'l sò punt crìtic (-78 °C), l'anidrîd carbònica la tacarév a giasàr e dònca la prév èsar saplìda sót-tèra o purtàda adiritùra da n'atra banda, su Mart par dir-'n una in du a gh'è 'l prubléma upòst e anc n'atmusféra dimóndi alśēra. Ma pò a gh sarév al prubléma dl'àqua ch'la prév èsar purtàda lè diśintegrànd-'g insìma na luna 'd Satùran.
S'a s gh la cavìs a purtàr dimóndi idrògen su 'l pianēd, 4×1019 kg (quàtar-mila vòlti la masa 'd Fobos), a n gh sarév più biśógn ad far gnint parchè 'l idrògen, reagénd cun l'anidrîd carbònica, al farév subìt dal carbòni elementàr (grafît) e dl'àqua, secónd la reasiòṅ ad Bosch. Cal squantéran lè 'd gas al prév èsar tòlt da i pianēd giasâ o da na quànc sò luna ma a 'l dè 'd incō la tecnulugìa umàna la n parmét briśa 'n quèl dal gènar.