Joseph von Fraunhofer: differenze tra le versioni
m giustadèini |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 12: | Riga 12: | ||
'''Joseph von Fraunhofer''' ([[Straubing]], [[6 ed mèrz|6 ed mèrs]] 1787 – [[Mònag 'd Bavéra|Mòneg ed Bavéra]], 7 ed śùgn 1826) 'l è stê 'n fìśic e astrònum [[Germâgna|tudèsc]]. |
Al '''Joseph von Fraunhofer''' ([[Straubing]], [[6 ed mèrz|6 ed mèrs]] 1787 – [[Mònag 'd Bavéra|Mòneg ed Bavéra]], 7 ed śùgn 1826) 'l è stê 'n fìśic e astrònum [[Germâgna|tudèsc]]. |
||
== Biugrafìa == |
== Biugrafìa == |
||
Dôp ed n'infànsia tribulèda e |
Dôp ed n'infànsia tribulèda e 'd ès'r armêś sàinsa i genitōr, al Fraunhofer al cuntinuèva a imparèr al mistēr dal pèder, ch'l ìva fabrichê di [[vēder]], andènd a fèr 'l aprendìsta in na fàbrica 'd [[spêć]]. Al gh'la cavèva anc 'd andèr a studièr in dl Istitût ed Mecànica ''Reichenbach, Utzschneider & Liebherr'', a Mòneg ed Bavéra, indû i gh'avìven da fabrichèr di strumèint 'd [[astrunumìa]] e 'd [[geodeśìa]]. |
||
[[File:MUC Ruhmeshalle 46 Ios. v. Fraunhofer Optiker.jpg|185px|thumb|right|Al bùst dal Fraunhofer dàinter 'l Istitût ed Mòneg ed Bavéra]] |
[[File:MUC Ruhmeshalle 46 Ios. v. Fraunhofer Optiker.jpg|185px|thumb|right|Al bùst dal Fraunhofer dàinter 'l Istitût ed Mòneg ed Bavéra]] |
||
'D lùng a 'l tèimp al Fraunhofer al strulghèva sàimper di nōv e-strumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr i pasaǵ e i |
'D lùng a 'l tèimp al Fraunhofer al strulghèva sàimper di nōv e-strumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr i pasaǵ e i spêć edla lûś a travérs i vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nóvi p'r al tèimp e ch'i s'rèven servìdi p'r i só stùdi in sìm'a la lûś. |
||
In dal 1814 al Fraunhofer al catèva i ràǵ ch'i porten al só nòm in dal [[spèter]] solêr. 'L an dôp 'l invintèva al [[spetroscòpi]]. |
In dal 1814 al Fraunhofer al catèva i ràǵ ch'i porten al só nòm dàint'r in dal [[spèter]] solêr. 'L an dôp 'l invintèva al [[spetroscòpi]]. |
||
Grasi al só invensiòun e ai só stùdi, i gh'dèven, in dal 1822, 'l insegnamèint ed Fìśica in dl'Acadèmia bavaréś dal Sièinsi, pò al tìtul nobiliêr e incòri la sitadinànsa onorària ed Móneg. |
Grasi al só invensiòun e ai só stùdi, i gh'dèven, in dal 1822, 'l insegnamèint ed Fìśica in dl'Acadèmia bavaréś dal Sièinsi, pò al tìtul nobiliêr e incòri la sitadinànsa onorària ed Móneg. |
||
Versione delle 13:54, 5 Ago 2015
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
Al Joseph von Fraunhofer (Straubing, 6 ed mèrs 1787 – Mòneg ed Bavéra, 7 ed śùgn 1826) 'l è stê 'n fìśic e astrònum tudèsc.
Biugrafìa
Dôp ed n'infànsia tribulèda e 'd ès'r armêś sàinsa i genitōr, al Fraunhofer al cuntinuèva a imparèr al mistēr dal pèder, ch'l ìva fabrichê di vēder, andènd a fèr 'l aprendìsta in na fàbrica 'd spêć. Al gh'la cavèva anc 'd andèr a studièr in dl Istitût ed Mecànica Reichenbach, Utzschneider & Liebherr, a Mòneg ed Bavéra, indû i gh'avìven da fabrichèr di strumèint 'd astrunumìa e 'd geodeśìa.
'D lùng a 'l tèimp al Fraunhofer al strulghèva sàimper di nōv e-strumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr i pasaǵ e i spêć edla lûś a travérs i vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nóvi p'r al tèimp e ch'i s'rèven servìdi p'r i só stùdi in sìm'a la lûś.
In dal 1814 al Fraunhofer al catèva i ràǵ ch'i porten al só nòm dàint'r in dal spèter solêr. 'L an dôp 'l invintèva al spetroscòpi. Grasi al só invensiòun e ai só stùdi, i gh'dèven, in dal 1822, 'l insegnamèint ed Fìśica in dl'Acadèmia bavaréś dal Sièinsi, pò al tìtul nobiliêr e incòri la sitadinànsa onorària ed Móneg.
Fraunhofer al murìva in dal 1826 a 39 an ed tuberculōś polmonêr, mo anca forsi tùt ch'i vapōr ed metal peśànt inalê per custruìr i vēder (c'm'a sucedìva anca ai só coléga) i ìven dê na màṅ a la malatìa. I 'l suplìven in dl Alter Münchner Südfriedhof (l' antìgh simitéri sud ed Móneg).
A la só memòria l'è stèda intitulèda la Fraunhofer-Gesellschaft, ch'l'è la più granda organiśasiòun par la sièinsa aplichèda in Euròpa, preśèinta anca in Itâglia col nòm Fraunhofer Italia Research a Bolsàṅ.[1]
Nòti
- ↑ Vèd al comunichē 'd stàmpa: http://www.fraunhofer.de/en/press/research-news/2009/12/fraunhofer-italy.jsp