Quadrê (giometrìa): differenze tra le versioni

Da Wikipedia.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
mNessun oggetto della modifica
Riga 20: Riga 20:
* La só [[superfìsi (giumetrìa)|superfìsi]] l'è pèr'a la [[multèplica]] edla [[bêś (giumetrìa)|bêś]] per l'[[altèsa (giumetrìa)|altèsa]], mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]]: <math>A = l \cdot l = l^2 </math>
* La só [[superfìsi (giumetrìa)|superfìsi]] l'è pèr'a la [[multèplica]] edla [[bêś (giumetrìa)|bêś]] per l'[[altèsa (giumetrìa)|altèsa]], mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]]: <math>A = l \cdot l = l^2 </math>
[[File:Symmetries of square.svg|thumb|right||300px|Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint puvrèt tùt dintórna, c'ma 'l [[retàngol]], al [[trapési (giumetrìa)|trapési]], 'n [[quadrilàter (giumetrìa)|quadrilàter iregolêr]], 'l [[aquilòun (giumetrìa)|aquilòun]], al [[romb (giumetrìa)|romb]] e 'l [[paralelogràma]]]]
[[File:Symmetries of square.svg|thumb|right||300px|Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint puvrèt tùt dintórna, c'ma 'l [[retàngol]], al [[trapési (giumetrìa)|trapési]], 'n [[quadrilàter (giumetrìa)|quadrilàter iregolêr]], 'l [[aquilòun (giumetrìa)|aquilòun]], al [[romb (giumetrìa)|romb]] e 'l [[paralelogràma]]]]
* Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es al [[tiuréma 'd Pitàgora]], d'indū a druaròm la diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'[[ipotenùśa]] ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]] dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la [[sóma (matemàtica)|sóma]] dal quadrê di dū [[catēt]] e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn: <math> A=\frac{d^2}{2} </math>
* Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es a 'l [[tiuréma 'd Pitàgora]], d'indū a druaròm la diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'[[ipotenùśa]] ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]] dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la [[sóma (matemàtica)|sóma]] dal quadrê di dū [[catēt]] e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn: <math> A=\frac{d^2}{2} </math>
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] R dal [[serć (giumetrìa)|serć]] sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver: <math> A=\frac{d^2}{2} = \frac{(2 \cdot R)^2}{2} = \frac{4R^2}{2} = 2R^2</math>
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] R dal [[serć (giumetrìa)|serć]] sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver: <math> A=\frac{d^2}{2} = \frac{(2 \cdot R)^2}{2} = \frac{4R^2}{2} = 2R^2</math>
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] r dal [[serć (giumetrìa)|serć]] inscrìt a 'l quadrê, a psòm vèder ch'l è cumpàgn a la metê dal só cô, e dòunca, per l'alvamèint a 'l [[quadrê (àlgebra)|quadrê]] dal cô per catèr-en l'àrea, a gh'a'rom chè da alvèr a 'l quadrê al dòpi ed cal râģ chè inscrìt: <math>A = l^2 = (2r)^2 = 4r^2 </math>
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] r dal [[serć (giumetrìa)|serć]] inscrìt a 'l quadrê, a psòm vèder ch'l è cumpàgn a la metê dal só cô ''l'', e dòunca, per l'alvamèint a 'l [[quadrê (àlgebra)|quadrê]] dal [[ (giumetrìa)|cô]] per catèr-en l'àrea A, a gh'a'rom chè da alvèr a 'l quadrê al dòpi ed cal râģ ''r'' chè inscrìt: <math>A = l^2 = (2r)^2 = 4r^2 </math>
==Vóś lighèdi==
==Vóś lighèdi==
* [[quadrê (àlgebra)]]
* [[quadrê (àlgebra)]]
* [[cô (giumetrìa)]]
* [[nùmer quadrê]]
* [[nùmer quadrê]]
* [[raîś quèdra]]
* [[raîś quèdra]]
* [[retàngol]]
* [[trapési (giumetrìa)|trapési]]
* [[quadrilàter (giumetrìa)|quadrilàter]]
* [[aquilòun (giumetrìa)|aquilòun]]
* [[romb (giumetrìa)|romb]]
* [[paralelogràma]]


==Noti e referèinsi==
==Noti e referèinsi==

Versione delle 23:37, 20 Dec 2014

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Al quadrê ABCD cui àngol drìt e anca el diagonêl evidensièdi

In dla giumetrìa Evclidéa, al quadrê 'l è 'n quadrilàter regulêr, a dir un polìgon, cui quater e anca i quat'r àngol tùt cumpàgn (drìt).

Al quadrê 'l è anc cal romb ch'al preśèinta i quat'r àngol cumpàgn e cal retàngol ch'al gh'à i só cô tùt cumpàgn; incòr, al quadrê 'l è cal paralelogràma ch'al gh'à i quater cô e anca i quat'r àngol tùt cumpàgn.

Al só perìmeter e l'àrea

Al quadrê inscrìt e sircuscrìt da 'l dō sircunferèinsi, d'indū i s vèden i dū râģ diferèint, ùtil anca lōr in di riferimèint a 'l quadrê
  • Al só perìmeter 'l è quater volti al só , sènd quischè tùt cumpàgn:
  • La só superfìsi l'è pèr'a la multèplica edla bêś per l'altèsa, mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l quadrê:
Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint puvrèt tùt dintórna, c'ma 'l retàngol, al trapési, 'n quadrilàter iregolêr, 'l aquilòun, al romb e 'l paralelogràma
  • Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es a 'l tiuréma 'd Pitàgora, d'indū a druaròm la diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'ipotenùśa ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l quadrê dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la sóma dal quadrê di dū catēt e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn:
  • S'a tulòm al râģ R dal serć sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver:
  • S'a tulòm al râģ r dal serć inscrìt a 'l quadrê, a psòm vèder ch'l è cumpàgn a la metê dal só cô l, e dòunca, per l'alvamèint a 'l quadrê dal per catèr-en l'àrea A, a gh'a'rom chè da alvèr a 'l quadrê al dòpi ed cal râģ r chè inscrìt:

Vóś lighèdi

Noti e referèinsi

Èter prugèt

Colegamèint estèren