Quadrê (giometrìa)

 Carpśàn

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

Al quadrê ABCD cui àngol drìt e anca el diagonêl evidensièdi

In dla giumetrìa Evclidéa, al quadrê 'l è 'n quadrilàter regulêr, a dir un polìgon, cui quater cô e anca i quat'r àngol tùt cumpàgn (drìt).

Al quadrê 'l è anc cal romb ch'al preśèinta i quat'r àngol cumpàgn e cal retàngol ch'al gh'à i só cô tùt cumpàgn; incòr, al quadrê 'l è cal paralelogràma ch'al gh'à i quater cô e anca i quat'r àngol tùt cumpàgn.

Al só perìmeter e l'àrea

Al quadrê inscrìt e sircuscrìt da 'l dō sircunferèinsi, d'indū i s vèden i dū raģ diferèint, ùtil anca lōr in di riferimèint a 'l quadrê

• Al só perìmeter 'l è quater volti al só cô, sènd quischè tùt cumpàgn: $P=4\cdot l=4l$
• La só superfìsi l'è pèr'a la multèplica edla bêś per l'altèsa, mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l quadrê: $A=l\cdot l=l^{2}$

Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint puvrèt tùt dintórna, c'ma 'l retàngol, al trapési, 'n quadrilàter iregolêr, 'l aquilòun, al romb e 'l paralelogràma

• Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es al tiuréma 'd Pitàgora, d'indū a druaròm la diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'ipotenùśa ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l quadrê dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la sóma dal quadrê di dū catēt e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn: $A={\frac {d^{2}}{2}}$
• S'a tulòm al râģ R dal serć sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver: $A={\frac {d^{2}}{2}}={\frac {(2\cdot R)^{2}}{2}}={\frac {4R^{2}}{2}}=2R^{2}$

Vóś lighèdi

• quadrê (àlgebra)
• nùmer quadrê
• raîś quèdra

Noti e referèinsi

Èter prugèt

Template:Interprogetto/CollegamentoTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametro

• Wikimedia Commons contiene file multimediali su Quadrê (giometrìa)

Colegamèint estèren

• (EN) Al quadrê in dal sit mathworld.com
• (EN) Un sit ed solusiòun ed probléma, Problem set 1.3.10 dal J. Wilson