Friedrich Schiller: differenze tra le versioni
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 11: | Riga 11: | ||
[[File:Anton Graff - Friedrich Schiller.jpg|220px|thumb|left|'N artràt 'dal Schiller śóven 'dal 1785, piturê da Anton Graff]] |
[[File:Anton Graff - Friedrich Schiller.jpg|220px|thumb|left|'N artràt 'dal Schiller śóven 'dal 1785, piturê da Anton Graff]] |
||
[[File:MarbachSchillerhaus.jpg|280px|thumb|right|La cà nadèla 'd Schiller a Marbach am Neckar]] |
[[File:MarbachSchillerhaus.jpg|280px|thumb|right|La cà nadèla 'd Schiller a Marbach am Neckar]] |
||
⚫ | |||
[[File:Schiller Autogram.jpg|150px|thumb|right|La só firma]] |
[[File:Schiller Autogram.jpg|150px|thumb|right|La só firma]] |
||
'''Johann Christoph Friedrich von Schiller''' ([[Marbach am Neckar]], 10 ed novèmber 1759 - [[Weimar]], 9 ed màś 1805) 'l è stê un puvéta, filòsuf, scritōr e stòric [[Germâgna|tudèsc]]. |
'''Johann Christoph Friedrich von Schiller''' ([[Marbach am Neckar]], 10 ed novèmber 1759 - [[Weimar]], 9 ed màś 1805) 'l è stê un puvéta, filòsuf, scritōr e stòric [[Germâgna|tudèsc]]. |
||
⚫ | |||
In dal 1780 al Schiller al dvèinta dutōr di suldê a [[Stuttgart|Stuchèrda]]. In dal 1781 al dà al stampi ''[[I maśnadiér]]'' in manéra anònima. In dal 1783, mèinter ch'l è andê a lavurèr cuma bibliotechèr, al sòtascrìv un cuntràt ed dū an cuma puvèta 'd teàter a Mannheim. I an ch' i seguìsen, al Schiller al gh' la chèva 'd viaśèr, cùm' a [[Leipzig]], a [[Dresda]] e a [[Weimar]] e 'l incòuntra per la prèma volta al [[Johann Wolfgang von Goethe]] in dal 1788. Sèimper in dal 1788 al gh' la chèva ed dvintèr profesór ed stòria e filuśufìa a [[Iena]]; al scrìv dagli óvri 'd storia e al cgnùs [[Wilhelm von Humboldt]]. |
In dal 1780 al Schiller al dvèinta dutōr di suldê a [[Stuttgart|Stuchèrda]]. In dal 1781 al dà al stampi ''[[I maśnadiér]]'' in manéra anònima. In dal 1783, mèinter ch'l è andê a lavurèr cuma bibliotechèr, al sòtascrìv un cuntràt ed dū an cuma puvèta 'd teàter a Mannheim. I an ch' i seguìsen, al Schiller al gh' la chèva 'd viaśèr, cùm' a [[Leipzig]], a [[Dresda]] e a [[Weimar]] e 'l incòuntra per la prèma volta al [[Johann Wolfgang von Goethe]] in dal 1788. Sèimper in dal 1788 al gh' la chèva ed dvintèr profesór ed stòria e filuśufìa a [[Iena]]; al scrìv dagli óvri 'd storia e al cgnùs [[Wilhelm von Humboldt]]. |
Versione delle 00:18, 31 Dec 2013
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
Johann Christoph Friedrich von Schiller (Marbach am Neckar, 10 ed novèmber 1759 - Weimar, 9 ed màś 1805) 'l è stê un puvéta, filòsuf, scritōr e stòric tudèsc.
In dal 1780 al Schiller al dvèinta dutōr di suldê a Stuchèrda. In dal 1781 al dà al stampi I maśnadiér in manéra anònima. In dal 1783, mèinter ch'l è andê a lavurèr cuma bibliotechèr, al sòtascrìv un cuntràt ed dū an cuma puvèta 'd teàter a Mannheim. I an ch' i seguìsen, al Schiller al gh' la chèva 'd viaśèr, cùm' a Leipzig, a Dresda e a Weimar e 'l incòuntra per la prèma volta al Johann Wolfgang von Goethe in dal 1788. Sèimper in dal 1788 al gh' la chèva ed dvintèr profesór ed stòria e filuśufìa a Iena; al scrìv dagli óvri 'd storia e al cgnùs Wilhelm von Humboldt.
In dal 1790, al Schiller al spóśa la Charlotte von Lengefeld.
In dal 1799 al Goethe al al persuêd a scrìver di èter pès ed teàter. Al tóś, insèm a lò, la diresiòun dal teàter ed la Córt grànduchèla ch' al dvèinta prèsti al méj dal teàter tudèsc e 'l permèt al rinàser 'dal gèner dramàtic.
In dal 1802 i gh' dàn al tìtul nobilièr e 'l so cugnòm al dvèinta "von Schiller". Al mór a 45 an ed tuberculóś.
I só drama
- Die Räuber, (I maśnadiér) (1781)
- Die Verschwörung des Fiesco zu Genua (1784)
- Kabale und Liebe. Ein Bürgerliches Trauerspiel (1783)
- Dom Karlos, Infant von Spanien (1787/88)
- Wallenstein (1799), trilugìa cumpòsta da
- Wallensteins Lager (Al camp ed Wallenstein) (1796)
- Die Piccolomini (Ai Piccolomini), (1798)
- Wallensteins Tod (La mort ed Wallenstein) (1799)
- Maria Stuart (La Marìa Stuàrda) (1800)
- Die Jungfrau von Orléans (La ragasóla 'd Orleàn) (1801)
- Die Braut von Messina (La spóśa 'd Mesèina) ((1803)
- Wilhelm Tell (1803/04)
- Demetrius (mìa finî, 1805)