Tèimp: differenze tra le versioni
m giustèda méj la mé scritùra di inìsi |
Nessun oggetto della modifica |
||
| Riga 14: | Riga 14: | ||
Al '''tèimp''' l'è la dimensiòun in dû a 's pèinsa e a 's [[misûra]] al scòrer di avenimèint: acsè a 's pôl sernîr quèl ch' l' è al pasé dal presàint e dal futûr. Cl' idéa chè dal tèimp l' è acsè cumplichéda che i [[filòśuf]] e i [[siènsié]] i gh' àn sèimper pinsè e studiè in sìma fin dai tèimp piò antìg. |
Al '''tèimp''' l'è la dimensiòun in dû a 's pèinsa e a 's [[misûra]] al scòrer di avenimèint: acsè a 's pôl sernîr quèl ch' l' è al pasé dal presàint e dal futûr. Cl' idéa chè dal tèimp l' è acsè cumplichéda che i [[filòśuf]] e i [[siènsié]] i gh' àn sèimper pinsè e studiè in sìma fin dai tèimp piò antìg. |
||
L'[[unitê de mzûra|unité de m'śùra]] standard dal [[Sistèma Internasiunèl (SI)]] l' è al [[secònd]]. Pròpia guardènd al secònd a 's definìs el misùri piò gròsi cùma 'l [[minùt]], l' [[ōra]], al [[dè]], la [[smàna]], al [[méś]], l' [[ân]], al [[Lòster|lùster]], al [[sécol]] e al [[milèni]]. |
L'[[unitê de mzûra|unité de m'śùra]] standard dal [[Sistèma Internasiunèl (SI)]] l' è al [[secònd]]. Pròpia guardènd al secònd a 's definìs el misùri piò gròsi cùma 'l [[minùt]], l' [[ōra]], al [[dè]], la [[smàna]], al [[més|méś]], l' [[ân]], al [[Lòster|lùster]], al [[sécol]] e al [[milèni]]. |
||
Al tèimp a 'l pôl èser [[miśurè]], pròpia cùma chègli ètri dimensiòun dla [[fìsica]]. I strumèint per misurèr al tèimp egl' în i [[arlói|arlòi]]. Chi arlòi tròp precìs i 's ciàmen [[crunòmeter]]. Quî pò' vramèint tròp precìs, stènd in dal 2012, egl' în quî atòmic. |
Al tèimp a 'l pôl èser [[miśurè]], pròpia cùma chègli ètri dimensiòun dla [[fìsica]]. I strumèint per misurèr al tèimp egl' în i [[arlói|arlòi]]. Chi arlòi tròp precìs i 's ciàmen [[crunòmeter]]. Quî pò' vramèint tròp precìs, stènd in dal 2012, egl' în quî atòmic. |
||
Versione delle 10:06, 28 Set 2013
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
Al tèimp l'è la dimensiòun in dû a 's pèinsa e a 's misûra al scòrer di avenimèint: acsè a 's pôl sernîr quèl ch' l' è al pasé dal presàint e dal futûr. Cl' idéa chè dal tèimp l' è acsè cumplichéda che i filòśuf e i siènsié i gh' àn sèimper pinsè e studiè in sìma fin dai tèimp piò antìg.
L'unité de m'śùra standard dal Sistèma Internasiunèl (SI) l' è al secònd. Pròpia guardènd al secònd a 's definìs el misùri piò gròsi cùma 'l minùt, l' ōra, al dè, la smàna, al méś, l' ân, al lùster, al sécol e al milèni.
Al tèimp a 'l pôl èser miśurè, pròpia cùma chègli ètri dimensiòun dla fìsica. I strumèint per misurèr al tèimp egl' în i arlòi. Chi arlòi tròp precìs i 's ciàmen crunòmeter. Quî pò' vramèint tròp precìs, stènd in dal 2012, egl' în quî atòmic.
A s' drôva diferàint e-schèli temporèli cuntìnui a secònda di càmp: al tèimp universèl, al tèimp atomìc universèl, al tèimp atòmic internasiunèl (TAI), ch' l' è al punt ed partèinsa dàgli ètri schèli, al tèimp cuùrdiné universèl (UTC), ch' l' è al stàndard per l'uràri sivîl, al Tèimp Terèster (TT), ecc.
Stòria dal cunsèt ed tèimp
L'umanité l' à sèimper duù pinsèr a la questiòun di spàsi temporé in dû andèr a mèter in 'na manéra urdnèda i avenimèint: el primi distinsiòun dal tèimp ch' al scòr i tgnìv'n adré ai fenòmen sìclic astronòmic, cùm' al dè ch' al pàsa in dla nôt, i cambiamèint dla lûna, el diferèinti stagiòun, ch' i àn permìs ed capîr mej el scansiòun temporèli e strulghèr i calendàri, ch' i còunten al pasèr di dè, del smàni, di méś e di ân.